محسن شهمیرزادی: مستندمسابقه «خانه ما» چند سالی است میزبان خانوادههای ایرانی است و بعد از پخش 6 فصل از آن در آستانه رونمایی از فصل هفتم خود در شیراز قرار دارد؛ مستندمسابقهای که در این سالها همواره مورد استقبال قرار گرفته و به دنبال روایت زندگی بهتر در وضعیت روزمره و معمولی است. این مجموعه با اهمیت به مساله سبک زندگی جامعه ایرانی تاکنون در شهرهای تهران، اصفهان، اهواز، رشت و تبریز تولید شده است. در حالی که مقدمات فصل هشتم این مستندمسابقه نیز در حال آمادهسازی است، روز گذشته نشست خبری این مجموعه پرمخاطب در محل خانه مستند موسسه هنری - رسانهای اوج برگزار شد. در این نشست حسین افشار تهیهکننده، احسان عمادی کارگردان و حسام اسلامی طراح و مشاور کارگردان این برنامه حضور داشتند.
سندی تاریخی از وضعیت اجتماعی دهه 90
در ابتدای این نشست حسین افشار با اشاره به اهمیت اجتماعی و فرهنگی مستندمسابقه خانه ما اظهار داشت: ما در این یک دهه تولید تلاش داشتیم مهمترین سند اجتماعی و تاریخی را از سالهای گذشته به تصویر بکشیم. جامعهشناسان، روانشناسان، تاریخپژوهان و... هرکدام میتوانند با مشاهده این مجموعهها از وضعیت زندگی مردم عادی در این برهه آشنا شوند. به نظرم هیچ کدام از رسانههای تصویری تا این حد به زندگی عادی مردم نزدیک نشده بودند و تنها در برخی مواقع مجبور شدیم برای جذابیت بیشتر سناریو را تغییر دهیم که بازهم از زندگی عادی فاصله نگرفت. وی همچنین این مجموعه را بیواسطهترین تصویر از زندگی مردم دانست که به عنوان سندی اقتصادی نیز میتوان آن را لحاظ کرد. وی بیان داشت: ایده این برنامه کمتر مصرف کردن نبوده، بلکه این مساله اولویت دارد که در شرایط معمولی و عادی چگونه میتوان بهینه و بهتر زندگی کرد.
فرمت امیدبخش ایرانی
تهیهکننده مستندمسابقه خانه ما درباره فرمت خاص این برنامه آن را نسخه بومی رئالیتیشو با ذائقه و چارچوبهای ایرانی دانست که میتوان از آن به «فرمتی ایرانی و امیدبخش» تعبیر کرد. وی در این باره افزود: در جامعهای که مردمش دلخوریهای بحقی از شرایط نابسامان دارند، دلیل نمیشود در این شرایط نیز از زندگی لذت نبریم. «خانه ما» فرمتی از جنس ایرانی، امیدبخش و رویاپردازانه دارد. بهواسطه پیشنهادهایی که از 2 پخشکننده بینالمللی به ما رسیده بناست این فرمت جهانی شود. بسیاری درخواست فروش حق رایت این فرمت را داشتهاند که مبادلات بینالمللی آن نیز در حال انجام است. وی خانه ما را دارای چارچوبهایی دانست که صرفا روایتگر زندگی مردم عادی است و اگر بناست برای مسؤولان برنامهای خلق شود باید در فرمی متفاوت و حتی شاید با نامهای دیگری چون «خانه آقازادهها» تولید شود.
زندگی، واقعیتر از پشت دوربین
احسان عمادی، کارگردان این برنامه در پاسخ به این مساله که ادعای سند تاریخی از زندگی معمولی مبالغه است و بسیاری از روابط و مسائل در این مجموعه مطرح نشده است، اظهار داشت: شاید بهتر بود مصداقی عنوان میکردید تا ببینیم توقع داشتید چه چیزهایی باید باشد یا چه اتفاقاتی در این مستند تصنعی و غیرقابل باور بوده است. وی در ادامه افزود: بارها اتفاق افتاده است به همراه عوامل حس میکردیم انگار خانوادهها اصلا حواسشان نیست جلوی دوربین هستند. شوخیهای فراوانی میشد که ما در جمع خصوصیمان هم از انجام آنها ابا داشتیم. حتی بعضی اوقات تنشهای فراوانی با بیتوجهی به دوربین ایجاد میشد که همه آنها در ادامه این مسیر قابل بیانند که خانوادهها با دوربین راحتند. افشار نیز اذعان داشت تیم تصویر و صدا و کارگردانی انرژی زیادی گذاشتند تا دوربین به عنوان عنصری زائد و خارجی در خانه به حساب نیاید.
به دنبال ستارههای سینمایی نیستیم
عمادی همچنین در بخشی دیگر از سوالات با تاکید بر ستارهسازی از مردم عادی در خانه ما اظهار داشت: ما عمدتا در تلویزیون ستارهها را میبینیم و حتی در اجرای برنامههای متفاوت دیگر نیز به جای اینکه سراغ مجری برویم در پی ستارههای سینمایی هستیم. با این وجود خانه ما از جمله برنامههای معدودی است که بدون هیچگونه ستارهای پخش میشود و در عین حال مورد توجه قرار گرفته است. البته این مسالهای واضح است که بسیاری دوست دارند رضا گلزار و امین حیایی را در قاب تلویزیون مشاهدهکنند اما در خانه ما زندگی عادی و مردم معمولی جذاب شده است. وی با انتقاد از اهالی رسانه نسبت به موج ستارهسالاری گفت: این امواج در نقطهای دیگر به ستارهپرستی هم میرسد و به نظر میرسد خود اهالی رسانه نیز اگر در برنامهای ستاره و سلبریتی حضور نداشته باشد، نسبت به آن توجه چندانی ندارند.