سیدبهزاد اخلاقی: جنگ یمن پس از 5 سال از سوی سعودیها در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد؛ گروهی در عربستان میگویند ما در جنگ شکست خوردهایم و حالا زمان تقسیم دستاوردهای حداقلی است و گروهی دیگر بر این باورند اعلام شکست در یمن به معنای از بین رفتن هیمنه سعودی در میان کشورهای عربی است؛ کشورهایی که مردم آنها از سعودی حمایت نمیکنند اما دولتهایشان عمدتا وامدار خاندان سعودی هستند، به همین جهت تلاش میکنند کمترین اصطکاک را با سعودی داشته باشند. موج جهانی کمپین عدم فروش سلاح به عربستان، چهره جهانی ریاض را در جنگ 5 ساله برخلاف روزهای نخستش که پروپاگاندای رسانهای غرب از این کودککشی دستهجمعی حمایت میکرد، مخدوش کرده و حالا رسانهها با احتیاط درباره چنگاندازی عربستان به سرزمین یمن سخن میگویند. ماشین نظامی عربستان در سرزمین یمن در گل مانده و توازن قوا در منطقه بر خلاف آنچه سعودیها تصورش را میکردند به نفع جبهه مقاومت مردمی و ارتش یمن تغییر کرده است. فشار حداکثری و محاصره دریایی و هوایی یمن نتیجه عکس داده و حالا این یمنیها هستند که با عقلانیت خود نمایش اقتدارشان را تکمیل میکنند. عربستان سعودی تلاش میکند تا موقعیت خود را در «البیضا» مستحکم کند اما جبهههای مردمی با تجمیع نیروهای خود ضربات تازهای را به مزدوران سعودی در «قانیه» وارد کردهاند. تلفات سعودیها در حال بالا رفتن است و با توجه به ساختار سعودی و عدم وجود ارتباط دولت- ملت پادشاهی سعودی و نداشتن حمایت بدنه اجتماعی، ماشین تبلیغاتی عربستان برای ادامه جنگ از کار افتاده و حتی شیخنشین امارات عربی متحده نسبت به ادامه کشتار مردم یمن و درگیریهای بیفایده نظامی اشکالاتی را مطرح کرده است. خروج امارات عربی متحده از ائتلاف ضد مردم یمن نهتنها وضعیت جنگ را تغییر میدهد، بلکه سرنوشت سعودی را هم در این جنگ مشخص خواهد کرد. عربستان و امارات در حال حاضر در یمن اختلافنظرهای جدی دارند؛ امارات راهبرد خود را دنبال میکند و برای جدا کردن سرنوشتش از نیروهای سعودی فعالانه به دنبال هویتسازی مستقل در عرصه منطقهای برای خود است.
جایگاه بینالمللی امارات با عربستان سعودی قابل مقایسه نیست اما اماراتیها با توجه به رقابتهای منطقهای که با عمان برای جذب سرمایهگذاری خارجی دارند، در تلاشند موقعیت خود را کماکان به عنوان یکی از مکانهای امن جذب توریست و سرمایه حفظ کنند و تغییر توازن قوا در جنگ یمن و قدرت بیشتر جبهههای مردمی و ارتش این کشور، شیوخ اماراتی را نیز به وحشت انداخته و حالا میخواهند پس از آنچه در «الحدیده» رخ داد، از ادامه کشتار حداقل در شکل اعلامی آن پا پس بکشند. عربستان روی امارات برای حمله به الحدیده حساب ویژهای باز کرده بود، چرا که قصد داشت در راهبرد خود از الحدیده به صنعا برسد اما نهتنها در الحدیده با شکست مواجه شد، بلکه حالا در جیزان و اسیر و ابها هم شکستهای سنگینی را متحمل شده است. خروج ظاهری امارات از یمن همانطور که اشاره شد بر خلاف راهبرد همکاریهای مشترک امارات و عربستان سعودی در مواجهه با یمن است اما امارات در شرایط کنونی منطقه مجبور است راه خود را کمی از عربستان جدا کند، البته هنوز هر دو در یک جبهه مشترک منطقهای هستند. طی یک ماه اخیر چندین تحول مهم در جبهه مردمی یمن رخ داده است که از اصلیترین آنها میتوان به پرواز هواپیماهای شناسایی جبهههای مردمی، حمله هواپیماهای بدون سرنشین یمنی به عربستان سعودی و از کار افتادن پاتریوتهای سعودی که در پایگاه القاعده مستقر شده بودند اشاره کرد. تمام این تحولات نشان از روند رو به پیروزی جبهه مقاومت علیه جبهه سعودی دارد. عربستان و امارات بدون دستاورد از جنگ علیه یمن خارج نخواهند شد اما مهم است این دستاورد تحمیلی به آنها چه باشد، چرا که با نقض آتشبس در الحدیده و دیگر توافقاتی که در استکهلم به امضا رسید، سعودیها همواره این خیال را داشتند که شاید بتوانند جبهههای جنگ برای رسیدن به منافع حداقلی را برای خود داشته باشند. آنچه امارات به آن تکیه کرده 10 هزار مزدوری است که از سوی شیخنشینهای ابوظبی و دوبی حمایت مالی میشوند اما این وضعیت همانطور که اشاره شد نهتنها ثابت نیست، بلکه اتفاقات آینده میتواند امارات را در خود دفن کند.