محمد نجارصادقی: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پاییز سال 96 و پیش از رسانهای شدن پذیرش صنعت ماینینگ توسط ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، جواز تاسیس یک فارم با ظرفیت 13 میلیون کیلووات در سال را به نام یک شرکت خصوصی مورد تایید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صادر کرده بود. بررسیها نشان میدهد این تنها یکی از دهها مجوزی است که وزارت ارتباطات در این باره صادر کرده و موارد بسیار زیاد دیگری نیز وجود دارد. جالب اینجاست که در حال حاضر دولت در حال برخورد با صنعت ماینینگ است. به گزارش «وطن امروز»، موضوع استخراج بیتکوین با شروع فصل تابستان و اخطارهای توانیر مبنی بر کمبود برق در پیک مصرف بار دیگر به تیتر اصلی رسانهها تبدیل شد. ابتدا اینگونه به نظر میرسید که ارزکاوی میتواند باعث خاموشی شود اما در نهایت مشخص شد حجم استخراج بیتکوین در کشورمان در حدی که بتواند باعث خاموشی شود، نیست. البته این موضوع بهانه مناسبی بود برای بررسی نحوه رگولاتوری ماینینگ در کشورمان. این صنعت بیش از 5 سال است در ایران وجود دارد اما دولت هیچ سیاستگذاری درباره آن انجام نداده است. برخورد اولیه با این صنعت تعطیلی بود. تا حدی این برخوردها جدی است که هر روز شاهد کشف و انهدام چند فارم در کشور هستیم که در آخرین نمونه 4000 دستگاه در استان تهران کشف و ضبط شد. «وطن امروز» با یکی از ماینرهایی که در این بگیر و ببندها 500 دستگاه خود را از دست داده به گفتوگو نشست که این ماینر اعلام کرد علاقه بسیاری برای پرداخت مالیات داشته و حتی چندین بار به وزارت صمت مراجعه کرده تا تکلیف فعالیت خود را بداند اما هیچگاه کسی جوابگوی او نبوده است. اخیرا «مجید حسینینژاد» از کارآفرینان برتر کشور در همایشی با حضور وزیر ارتباطات و معاون اول رئیسجمهور درباره برخورد دولت با این صنعت گفت: نیروگاه برقی را احداث کردیم که دولت با یک دوم هزینه تولید برق از ما برق میخرید که منفعتی برای ما نداشت. با مصوبه دولت و اظهار نظر آقای فیروزآبادی به سمت ماینینگ رفتیم؛ با زحمت دستگاههای ماینر را وارد کردیم و برقی را که خودمان تولید میکردیم، تبدیل به بیتکوین کردیم اما حالا تبدیل به قاچاقچی ارز و انرژی شدهایم! حالا 3 سال دیگر هر شخصی ماین کند، قهرمان ملی میشود.
وقتی فارمها مجوز میگیرند
در حالی که دولت در ادامه کار ماینینگ تردید دارد، برخی وزارتخانهها برای ماینینگ مجوز دادهاند. بر این اساس یک شرکت که جزو شرکتهای مورد تایید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است و سال 95 در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری ثبت شده، مجوز ایجاد فارم در منطقه ویژه پیام را دریافت کرده است. جالب اینجاست که این مجوز آذرماه سال 96 و پیش از اجازه شورای عالی فضای مجازی برای این صنعت صادر شده است. طبق مجوز ایجاد این فارم، توان برقی معادل 13 میلیون کیلووات برای یک سال این فارم در نظر گرفته شده است. از آنجا که میزان ارزش دستگاههای موجود در این فارم هم 2500 دلار با مبنای محاسبه دلار 4000 تومانی ثبت شده با در نظر گرفتن اینکه هر دستگاه ماینر در ساعت به طور میانگین 1.5 کیلووات برق مصرف میکند، میتوان به این نتیجه رسید که این شرکت مجوز ایجاد یک فارم با 1000 دستگاه ماینر را دریافت کرده است. البته شنیده شده در سالهای بعد همین شرکت بیش از 5000 دستگاه ماینر دیگر به کشور وارد کرده است.
دولت و ماینینگ
در گزارش های قبلی به موضوع فعالیت دولتیها در صنعت ماینینگ پرداختیم. به مرور زمان ابعاد گستردهتری از ثبت سفارش و مجوزهای صادر شده توسط سازمان توسعه تجارت مبنی بر واردات و تخصیص ارز 4200 برای بیتماینرها نمایان شد. حالا گمانهزنیهایی درباره حضور دیگر وزارتخانهها و حتی سهیم بودن خود شرکتهای توزیع برق در سود صنعت ماینینگ وجود دارد اما هیچ کسی آن را تایید نکرد. معلوم نیست سرانجام این موضوع به کجا ختم میشود.
برخی منابع ادعا کردهاند بعضی ارگانهای دولتی در حال ماینینگ هستند اما در مقابل بسیاری اعتقاد دارند دولت هیچگاه خود را درگیر این موضوع نمیکند و اگر هم مجوزی صادر شده بابت کسب اطلاعات از نحوه عملکرد و تهیه گزارش برای لوایح احتمالی است. به عبارت بهتر دولت برای اطلاع از سازوکار ارز دیجیتال طبیعی است که در این مورد تحقیق کند و تحقیق کردن سوای استخراج کردن ارز دیجیتال است.
در حال حاضر با توجه به اینکه ماینینگ توسط خود دولت به مثابه یک تخلف تعریف میشود و در سرتاسر کشور با تمام توان زیرمجموعههای آن یعنی تعزیرات، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وزارت اطلاعات و وزارت نیرو در حال تعطیلی مزارع استخراج بیتکوین هستند، سوال اینجاست که چگونه مجوز تاسیس مزرعه استخراج بیتکوین صادر شده و حتی برای آن برق رایگان دریافت میکنند، تسهیلات تاسیس میگیرند، ارز ترجیحی در بدترین شرایط تحریمی میگیرند و در نهایت به هیچکس هم پاسخگو نیستند؟! سوالات دیگر اینکه، درآمدهای حاصل از این مراکز با برق یارانهای و از سهم تک تک مردم، در چه محلی هزینه شده است؟ آیا از این مراکز مالیاتی دریافت شده است؟ با توجه به حجم سرمایهگذاری که شده، اشتغالی هم حاصل شده است؟