* از 2 سال پیش برای این اقدامات برنامهریزی کرده بودند. آنها سال گذشته و امسال در مقاطع مختلف میخواستند این اقدامات را به انجام برسانند و برای امسال برنامهریزیشان برای اواخر دیماه و ایام نزدیک به انتخابات بود
گروه سیاسی: حسن روحانی در سخنرانی روز گذشته خود در همایش بیمه و توسعه با اشاره به اینکه حوادث اخیر را برای سال 98 قابل پیشبینی میدانسته و حتی نسبت به امکان وقوع آن به سایرین نیز تذکر داده بود، بهطور غیرمستقیم تحمیلی و یکباره بودن تصمیم دولت برای افزایش نرخ سوخت را تکذیب کرد. وی در این زمینه با اشاره به وضعیت دستگیرشدگان حوادث هفتههای اخیر گفت: در میان دستگیرشدگان حوادث اخیر برخی افراد اصلاً گناهی ندارند که باید آزاد شوند و عدهای دیگر هم مرتکب اشتباهی شدهاند که نباید نسبت به آنها سختگیری کنیم؛ جوانی بوده که به خیابان آمده و شعاری داده است و حالا نباید نسبت به او سختگیری کنیم. روحانی ادامه داد: در این حوادث عدهای با سلاح سرد و گرم آمدهاند و فروشگاهها را تاراج کرده و آتش زدهاند که باید این افراد تفکیک شوند و قوهقضائیه تلاش بیشتری داشته باشد. البته با مجرمان هم باید در حد قانون برخورد شود و با کسانی که تخلف و جرم کوچکی مرتکب شدهاند نیز با رأفت اسلامی برخورد شود.
رئیسجمهور با بیان اینکه افرادی به صورت سازمانیافته در این حوادث حضور پیدا کردهاند و اعترافات آنها در آینده پخش خواهد شد، از 2 سال پیش برای این اقدامات برنامهریزی کرده بودند، افزود: آنها سال گذشته و امسال در مقاطع مختلف میخواستند این اقدامات را به انجام برسانند و برای امسال برنامهریزیشان برای اواخر دیماه و ایام نزدیک به انتخابات بود اما وقتی این طرح اعلام شد، اربابان آنها از خارج از کشور به آنها گفتند که الان موقعیت خوبی به وجود آمده است و آنها را به خیابانها کشاندند. روحانی با بیان اینکه وزیر کشور روز گذشته گزارش مفصلی از جریانات اخیر از ابتدا تا پایان به بنده ارائه کرده است، گفت: هیأتی 3 نفره متشکل از معاون حقوقی رئیسجمهور، وزیر کشور و وزیر دادگستری تعیین کردم تا همه موارد را بررسی کرده و در اسرع وقت گزارش آن را ارائه کند.
وی با اشاره به کشته شدن عدهای از مردم در حوادث اخیر و مسائلی که در این زمینه مطرح است، گفت: برخی به طور اتفاقی به خیابان آمده و در حادثهای کشته شدند، عدهای برای دفاع از محل کسب یا خانه خود کشته شدهاند که اینها در مواردی حکم شهید را دارند و برخی نیز توسط گلولههایی کشته شدند که البته توسط پزشکی قانونی میتوان مشخص کرد این گلولهها از آن دستهای نبوده که در اختیار نیروهای نظامی قرار دارد یا گلولههای شکاری یا دیگر گلولهها بوده است. روحانی افزود: همه آنهایی که در این حوادث کشته شدهاند آشوبگر نبودند و اگر کسی در محله یا شهری کشته شده است، نباید فوراً بگوییم که او آشوبگر بوده، بلکه ممکن است بیگناه بوده یا میخواسته از خود دفاع کند یا داشته عبور میکرده یا یک شعار ساده داده است. رئیسجمهور اظهار داشت: از این هیأت 3 نفره میخواهم که گزارش نهایی خود را هر چه سریعتر تهیه کرده و به من ارائه کند و بیمهها نیز در حد توان نسبت به جبران خسارت آنهایی که آسیب دیدهاند اقدام کنند.
* زمزمه تکراری مذاکره
سخنرانی روحانی که یک روز پس از دیدار با یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان که همواره بهعنوان واسطهای برای مذاکره ایران و آمریکا شناخته میشود، انجام شد، به دور از تکرار فضای برجامی و مذاکراتی نبود. روحانی که 2 روز پیش از پیشنهاد واسطههای اروپایی برای گفتوگوی مستقیم با ترامپ گفته بود، دیروز آغاز مذاکره با آمریکا بدون لغو تحریمها را نشانهای از رفتن مجدد کلاه بر سر ایران دانست.
رئیسجمهور با بیان اینکه آمریکا نقض پیمان کرده است، خاطرنشان کرد: این باید در ذهنها و در تاریخ بماند که ایران با 6 قدرت بزرگ جهانی قراردادی را امضا کرد که آنها آن را زیر پا گذاشتند و ما ناقض نبودیم و هنوز هم به این توافق عمل میکنیم و اگر امروز هم کاهش تعهدات داریم، در چارچوب همین قرارداد است. وی با بیان اینکه امروز قدرتهای جهانی به دنبال حل مسائل هستند و بیشتر از همه آمریکا به دنبال این موضوع است، گفت: در سال جاری و در ایامی که در نیویورک بودم، هر روز در هتل محل اقامت ما ترافیکی از سران کشورها برای دیدار و گفتوگو بود. رئیسجمهور با اشاره به اینکه آمریکاییها در ذهن سران کشورها این موضوع را جا انداخته بودند که همه کارها با گفتوگو درست میشود و اشکال از طرف ایران است و نمیخواهد مذاکره کند، گفت: آمریکا میخواست باری را که بر دوش داشت به ایران منتقل کند و این را نه یک نفر از سران، بلکه تمام کسانی که با من دیدار داشتند، گفتند و خواستار این بودند که ملاقات با رئیسجمهور آمریکا را قبول کنم. روحانی ادامه داد: میخواستیم این توطئه و نقشه را بشکنیم و به همه دنیا بگوییم که برای ملاقات و ارتباط مشکلی نداریم، بلکه میخواهیم ابتدا رئیسجمهور آمریکا تمام تحریمها را بردارد و ساعتی بعد ملاقات خواهیم کرد. رئیسجمهور با بیان اینکه ما حربه را از دست آمریکا گرفتیم، اظهار داشت: منتها آنها میگفتند ابتدا ملاقات کنیم، بعد راجع به تحریم بحث کنیم. خب! این دیگر به این معنی بود که میخواستند نسبت به هوش ایرانی و ملت ایران تردید کنند. گفتیم ما دیگر حاضر نیستیم سرمان کلاه برود. سرِ کسی هم نمیخواهیم کلاه بگذاریم. آنچه عدل و حقوق مردم است اجرایی و عملیاتی شود. وی ادامه داد: الان هم این بحثها ادامه دارد و دوستانی واسطه هستند. من خدمت ملت ایران عرض میکنم که هر وقت آمریکا حاضر شد تحریم ناعادلانه تروریستی را کنار بگذارد، بلافاصله سران میتوانند ملاقات کنند و ما هیچ مشکلی نداریم.
این سخنان روحانی در حالی است که روزنامه الجریده کویت با اشاره به سفر اخیر وزیر خارجه عمان به تهران و دیدار با مقامات کشورمان نوشته است یوسف بنعلوی درباره مساله ایران و آمریکا، نتایج سفر خود به واشنگتن و گفتوگوهایش با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا را به ایرانیها ارائه کرد. بنعلوی به مسؤولان ایرانی گفته است، دولت دونالد ترامپ بر این باور است که فشارهای حداکثری علیه تهران در حال نتیجه دادن است و ایرانیها دیر یا زود مجبور خواهند شد سر میز مذاکره بنشینند و دولت آمریکا هیچ عجلهای برای مذاکره با ایران ندارد اما همزمان درهایش را روی ایرانیها نمیبندد و اگر تهران خواهان گفتوگو است واشنگتن نیز بدون پیششرط آماده است.
* مقامات دولت اظهارات مطهری را تکذیب کردند
با گذشت نزدیک به 20 روز از افزایش 3 برابری نرخ بنزین کماکان واکنشها نسبت به چگونگی اجرای این طرح را میتوان مهمترین سوژه فضای سیاسی ایران دانست. سخنان چند روز گذشته علی مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه تهران پیرامون افزایش قیمت بنزین و ادعای اینکه روحانی با اصرار رهبر انقلاب مجبور به اجرا کردن این طرح شده است بهطور مستقیم از سمت رئیس دفتر روحانی و سخنگوی دولت و همچنین بهطور غیرمستقیم از جانب خود روحانی تکذیب شد. مطهری در این جلسه گفته بود: یکی، دو سالی هست که این مسأله بهعنوان یک امر ضروری در کشور مطرح شده است؛ مجلس این اختیار را به دولت داده بود، دولت هم انجام نمیداد و با اینکه ضرورت کار را میدانست هر دفعه بهانهای میآورد و از این اقدام سر باز میزد. مجلس هم چند بار خیز برداشت ولی هیچ پیشنهادی رای نیاورد و دولت و مجلس توپ را در زمین هم میانداختند و زیر بار نمیرفتند؛ اینجا رهبری وارد شدند و فشار آوردند که چرا هیچ کاری نمیکنید؟ به دولت چند بار گفته بودند مسأله بنزین چه شد و چرا اقدامی نمیکنید؟ با اینکه دولت و مجلس مخالف بودند ولی این کار را انجام دادند. وی تاکید کرد: مجلس از جزئیات و زمان اجرای طرح سهمیهبندی خبر نداشت. اصلا بعد از این جریان نمایندگان میخواستند تصمیم را برگردانند ولی بعد که پیام رهبری آمد این کار انجام نشد؛ آقای لاریجانی هم اشتباه کرد که گفت مجلس خبر داشته است. درباره مسأله بنزین آقای روحانی هم چون میخواست بگوید مخالف بودم و به من تحمیل شد، گفت که من از زمان اجرا خبر نداشتم. وقتی هم دولت اصرار رهبری را دید طرح را آورد. البته من نمیگویم رهبری از جزئیات طرح خبر داشته یا نه.
اما محمود واعظی درباره این اظهارات مطهری گفت: «خیر! اینگونه نیست. آقای رئیسجمهور مخالف اجرای این طرح نبودند؛ اگر آقای مطهری این صحبت را کرده باشند که «رئیسجمهور مخالف طرح سهمیهبندی بنزین بودند و رهبر انقلاب دستور آن را دادند»، من تایید نمیکنم».
علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز در حاشیه جلسه هیات دولت درباره اظهارات مطهری و نسبت دادن مساله بنزین به رهبر انقلاب گفت: «اصرار رهبری بر اصلاح ساختار اقتصادی بوده اما رهبر انقلاب تنها مصوبه سران قوا را تایید کردند، حتی یک بار این مصوبه خدمت ایشان ارسال شد و ایشان گفتند سران 3 قوه تایید کنند».