گروه اقتصادی: قیمت دلار در 4 روز گذشته از هفته بیش از 1000 تومان افزایش پیدا کرد. این جهش قیمتی در حالی رخ داده است که پس از گرانی بنزین هم دلار افزایشی شد و این تغییرات نشان از عدم مدیریت بازارساز دارد. در کنار این سکه تمام بهار آزادی هم به 4 میلیون و 750 هزار تومان رسیده است. به گزارش «وطن امروز»، در چند سال اخیر با توجه به نوسانات مختلف قیمت ارز و سکه اولین سوالی که در این باره مطرح میشود این است که چنین روندی ادامه پیدا میکند یا خیر؟ بررسی عوامل گرانی میتواند یک دید درست درباره این موضوع بدهد.
* شوک روانی گرانی بنزین
اصلیترین دلیل افزایش قیمت دلار و سکه، گرانی یک شبه بنزین است که حتی رئیس کل بانک مرکزی هم به آن اشاره کرد. قیمت دلار در هفته منتهی به گرانی بنزین 11400 تومان بود اما پس از گرانی روند افزایشی شروع شد. باید توجه داشت در 6 ماه قبل از گرانی بنزین هیچگاه قیمت دلار از کانال 11هزار تومان خارج نشد اما شنبه پس از گرانی بنزین این رکورد شکسته شد و قیمت دلار 12400 تومان شد.
* درگیریهای عراق
پس از مسدود شدن مسیرهای مالی امارات عربی متحده، ایران به سمت عراق رفت. بخشی از نیاز اسکناس کشور از این محل تامین میشد اما در هفتههای اخیر و با توجه به درگیریهای عراق عملا این ارتباط از بین رفته است. از سوی دیگر اغلب مرزنشینان در حجم محدودی کالاهای تولیدی خود را در ازای پرداخت نقدی در اختیار مرزنشینان عراقی قرار میدادند که این موضوع خود در تعدیل قیمت در مرزها تاثیرگذار بود اما این موضوع هم منتفی شده است.
* عوامل تقویمی
در 10 سال گذشته همواره شروع فصل زمستان با گرانی ارز همراه بوده است. در این دوره زمانی، سال میلادی به پایان میرسد و نزدیک به شروع عید چینیهاست. در این مقاطع زمانی تجار و بازرگانان ایرانی مجبورند معوقات خود را با طرف خارجی تسویه کنند. مسلم است در چنین شرایطی نیاز به ارز افزایش پیدا میکند. با افزایش تقاضا سیاستگذار باید برنامهای برای افزایش عرضه هم داشته باشد که این موضوع حداقل در دوره کنونی مشاهده نمیشود.
* ناامیدی از شرایط اقتصادی
یکی از عواملی که همواره در تحلیلهای اقتصاد رفتاری، گرانی ارز و سکه مغفول میماند ناامیدی از آینده است. گرانی بنزین بهطور مستقیم شوک روانی به مردم وارد کرد اما بهصورت غیرمستقیم تاثیر گستردهتری داشت، این گرانی بار دیگر در نگاه کلی مردم را نسبت به آینده اقتصادی کشور بیاعتماد کرد. رفتارها در مقابل این اتفاق در بدترین حالت تصمیم به مهاجرت و در بهترین حالت سرمایهگذاری در محلی است که خارج از اقتصاد کشور کنترل میشود. در هر 2 حالت احتیاج به ارز افزایش پیدا میکند و شاهد هجوم مردم به مراکز فروش ارز خواهیم بود. اساسا گرانیهای یک شبه، طولانی شدن روند افزایش قیمت کالاها و اعتراضات میتواند باعث دفع سرمایهگذار اقتصادی شود. در شرایط کنونی اقتصاد ایران قابل پیشبینی نیست و هر لحظه امکان دارد یک اتفاق جدید در آن روی دهد که ارزش سرمایههای افراد را کم یا زیاد کند. با در نظر گرفتن تمام موارد مطرحشده درباره گرانی ارز میتوان نتیجه گرفت در بلندمدت قیمت ارز و سکه تعدیل خواهد شد. البته این اتفاق نیاز به درایت بانک مرکزی هم دارد.