گزارش «وطن امروز» از احتمال نهاییشدن گزینه نخستوزیری با وجود سنگاندازیهای سیاسی
گروه بینالملل: اخبار دیروز عراق اگر چه با محور ادامه محکومیت قتل فجیع نوجوان 16 ساله پیش رفت اما بار دیگر احزاب و چهرههای سیاسی عراق را به اهمیت انتخاب سریعتر نخستوزیر و خروج از بلاتکلیفی سیاسی فعلی مصممتر کرد.
به گزارش «وطن امروز»، از امروز دقیقا 72 ساعت مهلت قانونی رئیسجمهوری عراق برای معرفی نامزد نخستوزیری به پارلمان به اتمام میرسد و هنوز سرنوشت این پرونده در هالهای از ابهام است.
قبل از ماجرای قتل فجیع نوجوان 16 ساله عراقی، برخی اسامی در رسانههای مختلف مطرح میشد که بیشتر به نظر میرسید عملیات روانی برخی رسانهها و جریانها برای سنجش نبض اعتراضات در میدان التحریر بغداد یا سایر شهرها بوده است.
نکته عجیب ماجرا اینکه تا امروز نام همه نامزدهایی که در رسانهها مطرح شده بود، با پاسخ منفی یا بیتفاوتی اعتراضکنندگان مواجه شده.
از سوی دیگر، جریانات مهم سیاسی عراق که خود یک پای اعتراضات بودهاند یا در آتش آن دمیدهاند مثل صدریها، جریان سیدعمار حکیم (حکمت ملی) و جریان حیدرالعبادی نخستوزیر اسبق (النصر)، نه فقط حاضر به معرفی گزینهای نشدهاند، بلکه گزینههای مطرح در رسانهها را هم در رسانههای خود بیاعتبار میکنند.
در نهایت اینکه مرجعیت دینی عراق هم تاکنون حاضر به اظهار نظر قطعی در این پرونده نشده است.
با این حال، مهمترین چهرههایی که نامشان هنوز در لیست انتظار معرفی نخستوزیران وجود دارد و در رسانههای جریانات سیاسی عراق نامی از آنها شنیده میشود عبارتند از:
1- محمد شیاع السودانی، وزیر سابق بازرگانی و عضو سابق حزب الدعوه اسلامی و فراکسیون ائتلاف دولت قانون (نوری المالکی). وی جدیترین، مطرحترین و در عین حال مقبولترین چهره در میان سایر اعضای این لیست است و برخی رسانههای عراقی به نقل از منابع مطلع خود اینگونه عنوان کردهاند که وی فردا (دوشنبه) از سوی برهم صالح به عنوان نخستوزیر معرفی میشود.
2- مصطفی الکاظمی، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت عراق. السودانی اگر چه فعلا گزینه اصلی است اما در عراق گفته میشود اگر السودانی با کارشکنی گروههای معترض حذف شود، مصطفی الکاظمی جدیترین گزینه است.
3- سید ابراهیم بحرالعلوم، وزیر سابق نفت و فعال سیاسی مستقل. نام وی قبل از ماجرای پنجشنبه به عنوان جدیترین گزینه نخستوزیری عراق مطرح بود اما از آنجا که در عراق هر صبح با صبح دیگر متفاوت است از ظهر جمعه دیگر گزینه اول نیست، اگر چه هنوز نام وی در لیست بلند کاندیداهای نخستوزیری وجود دارد.
4- عزت الشابندر، عضو سابق حزب الدعوه اسلامی عراق و نماینده سابق پارلمان
5- حیدر العبادی، نخستوزیر اسبق. نام وی صرفا عملیات روانی رسانههای حامی خود او است و مقبولیتی در سطح نخستوزیری ندارد.
6- طارق نجم، عضو حزب الدعوه اسلامی عراق و دارای 2 تابعیت عراقی و انگلیسی. تابعیت انگلیسی وی بزرگترین مانع برای جدی گرفته شدن وی در سطح نخستوزیر است.
7- قصی السهیل، وزیر فعلی آموزش عالی عراق از فراکسیون ائتلاف دولت قانون (نوری المالکی).
در این میان افراد دیگری چون علی الشکری رئیس تیم مشاوران رئیسجمهوری و نماینده سابق پارلمان، سرلشکر عبدالوهاب الساعدی فرمانده سابق نیروهای سازمان مبارزه با تروریسم، عبدالحسین عبطان وزیر سابق ورزش و جوانان و عضو جریان حکمت ملی (سیدعمار حکیم)، فائق الشیخ علی نماینده پارلمان با گرایشهای تند لیبرالی و عدنان الزرفی نماینده پارلمان از فراکسیون النصر (حیدر العبادی) و استاندار سابق نجف هم در رسانهها نامشان وجود دارد که همانگونه که در ابتدای گزارش مطرح شد صرفا زینتالمجالس این لیست هستند و لاغیر.
آنچه نام السودانی را بیشتر از قبل بر سر زبانها انداخت، اعلام استعفای السودانی در روز جمعه از عضویت حزب الدعوه و همچنین ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی، نخستوزیر اسبق و دبیرکل حزب الدعوه اسلامی عراق بود. وی بعد از این استعفا گفت فردی مستقل است. این از نظر رسانهها یعنی وی خیز بلندی را برای جانشینی عادل عبدالمهدی برداشته است.
نقطه قوت السودانی این نکته است که با وجود وزارت و سابقه اجرایی قابل تامل، نام وی در هیچ پرونده فسادی نیست. از سویی در همه مناصبی که برعهده داشته کارنامه خوبی از خود به جای گذاشته است.
***
[انتشار عکسی دیده نشده از دیکتاتور معدوم]
درگیرودار انتخاب نخستوزیر جدید عراق، رسانههای عراقی در شانزدهمین سالگرد به دام افتادن صدام، دیکتاتور معدوم عراق، عکس دیدهنشده از لحظه دستگیری وی را منتشر کردند. در این تصویر، دست سرباز آمریکایی روی شانههای صدام قرار گرفته است. این عکس بیش از پیش از حقارت صدام در لحظه به دام افتادن حکایت میکند. صدام بعد از دستگیری محاکمه و در دوره نخستوزیری مالکی و ریاستجمهوری طالبانی به دار آویخته شد. در آن برهه آمریکاییها تلاش زیادی برای اعدام نشدن وی کردند.
***
سودانی با کدام حمایت میآید؟
بر اساس آنچه تا عصر دیروز در رسانهها منتشر شد، السودانی در راه رسیدن به ساختمان نخستوزیری عراق از حمایت فراکسیون الفتح (هادی العامری) و دولت قانون (نوری المالکی) به علاوه برخی نمایندگان اهل سنت در پارلمان همچون احمد الجبوری، نماینده استان نینوا برخوردار است.
این چند نفر در راه حمایت از السودانی راه بسیار دشواری را در پیش دارند، چه به عنوان مثال جریان صدر به رهبری مقتدا صدر و جریان حکمت ملی به رهبری سیدعمار حکیم هر دو تا دیروز مخالف السودانی بودهاند و هادی العامری و نوری المالکی امیدوارند بتوانند طی امروز و فردا این دو را قانع به حمایت از السودانی کنند. اگر توانستند که هیچ، اگرنه با فضای تخریب همه چهرههای موجه که از چند هفته پیش شکل گرفته، داستان عراق با پیچیدگیهای بیشتری مواجه میشود.
فراکسیون سائرون مورد حمایت مقتدا صدر در پارلمان، موافقت با هر نامزد پست نخستوزیری را مشروط به موافقت مردم و تظاهراتکنندگان از طریق همهپرسی که مقتدا صدر پیشتر مطرح کرده بود، کرده است. بلیغ ابوکلل، عضو جریان حکمت ملی دیروز مخالفت صریح خود را با السودانی اعلام کرد و در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «نخستوزیر مستقل میخواهیم و نه مستعفی» (اشاره به استعفای دیرهنگام السودانی از حزب الدعوه اسلامی عراق).
در میدان عملیات جریانات سیاسی منتقد السودانی یعنی کف خیابان التحریر هم دیروز لیدرهای اعتراضات با نصب چند پلاکارد بزرگ با نامزدی السودانی مخالفت کردند. این اعتراضات به دیگر شهرهای عراق از جمله کربلا، بصره و بابل نیز کشیده شده و معترضان شعارهایی در مخالفت با انتخاب السودانی برای پست نخستوزیری عراق سر دادند. در صورتی که برهم صالح، رئیسجمهوری عراق تا ۱۸ دسامبر آینده نتواند نامزد مشخصی را برای پست نخستوزیری به پارلمان معرفی کند، عملا طبق قانون اساسی عراق، همه صلاحیتهای نخستوزیری به ریاستجمهوری محول میشود. برخی در عراق نگرانند با توجه به کرد بودن برهم صالح مبادا وی از این فرصت که قانون در اختیارش قرار خواهد داد بخواهد برای انجام برخی اقدامات از جمله در پرونده کرکوک استفاده کند.