در جلسه اخیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی که 20 آبان و با عنوان راهکارهایی برای تعیین سقف مالیات پزشکان تشکیل شد، حاضران در جلسه که شامل اعضای این کمیسیون، نمایندگان وزارت بهداشت و سران سازمان نظام پزشکی بودند، با بیان اینکه تعیین پایه‌های مالیاتی برای پزشکان ظالمانه است، خواستار لغو اعمال مالیات پلکانی بر کارانه پزشکان شدند تا آنجا که علی نوبخت، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با ناعادلانه خواندن این روش اخذ مالیات، از آن به عنوان گرهی یاد کرد که به ناحق بر حلقوم جامعه پزشکی افتاده است و باید به کمک هم آن را باز کرد.

حاضران در این جلسه همچنین به بررسی راهکارهایی برای رفع این به‌اصطلاح تبعیض پرداختند تا با تصویب معافیت مالیاتی برای پزشکان، این قشر پردرآمد را از پرداخت مالیات پلکانی معاف کنند. در این میان یکی از راهکارهایی که در این نشست مطرح شد؛ طرح و تصویب آن در جلسه شورای عالی سران 3 قوه بود تا از این طریق با دور زدن روند قانون‌گذاری در مجلس، پزشکان را از پرداخت پلکانی مالیات مستثنا کنند.

با افزایش تحریم‌های اقتصادی و به تبع آن کاهش درآمدهای نفتی، بودجه کشور با کسری 150 هزار میلیاردی روبه‌رو شده است. از این رو ضروری است این کسری بودجه، از طریق افزایش درآمدهای دولت از محل منابع دیگر جبران شود. یکی از منابع مهم و پایدار در این زمینه، اخذ مالیات و عوارض است به ‌طوری که کارشناسان، رقم فرار مالیاتی گروه مشاغل، بدون در نظر گرفتن شرکت‌ها و حقوق و دستمزد را 70 هزار میلیارد تومان برآورد می‌کنند. سهم قابل توجهی از این میزان فرار مالیاتی، متعلق به اقشار پردرآمد همچون پزشکان و وکلاست. در حال حاضر 120 هزار پزشک در کشور فعالیت می‌کنند که درآمد سالانه آنها بالغ بر 38 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. در حالی رقم فرار مالیاتی پزشکان 7‌هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که مجموع مالیات حاصل از حقوق کارمندان دولت 12 هزار میلیارد تومان است. این به این معناست که دولت در صورت به‌کارگیری روش‌های علمی اعلام شده توسط کارشناسان و اخذ مالیات از پزشکان پردرآمد، می‌تواند بیشتر از نصف رقم مالیات حاصل از کارمندان خود، درآمد مالیاتی داشته باشد. بر همین اساس در زمان بررسی بودجه سال 98 در مجلس، در راستای اخذ عادلانه مالیات، 2‌بند در تبصره 6 قانون بودجه آورده شد.

در بند «ی» از قانون بودجه 98 موضوع نصب پایانه‌های فروشگاهی متصل به اداره مالیات در تمام مشاغل و حرف پزشکی، پیراپزشکی و دامپزشکی ذکر شده بود که متاسفانه با مقاومت عجیب جامعه پزشکان روبه‌رو شد؛ به نحوی که بسیاری از نظام‌پزشکی‌های استان‌ها اعتراض خود را نسبت به قانون مصوب اعلام کردند. همچنین با وجود اطلاع‌رسانی‌های مکرر و تمدید چندباره مهلت قانونی پزشکان برای تجهیز مطب‌های شخصی به پایانه‌های فروش، همچنان اکثر پزشکان از قانون تبعیت نکرده‌اند و با وجود گذشت بیش از 2 ماه از اتمام مهلت قانونی، تنها 40 درصد از مطب‌ها به کارتخوان تجهیز شده است.

در بند «الف» از تبصره 6 قانون بودجه در جایی که معافیت‌های مالیات حقوق و پلکان مالیاتی بیان شده است؛ کارانه به عنوان مازاد بر حقوق محسوب شده است که بر اساس این بند، کارانه پزشکان نیز مشمول دریافت مالیات پلکانی می‌شود. پزشکان در 2 بخش دولتی و خصوصی فعالیت می‌کنند و از بخش دولتی در قالب حقوق و کارانه درآمد به دست می‌آورند که درآمد حاصل از کارانه معمولا چندین برابر حقوق ماهانه آنهاست اما تا سال 97 با سوءاستفاده از ماده 5  قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین مرتبط با اعضای هیأت علمی، تنها 10 درصد آن را مالیات پرداخت می‌کردند، در صورتی که کارانه مازاد بر حقوق محسوب می‌شود و ارتباطی با قانون مذکور ندارد.

 

میزان مالیات بر درآمد

 

 

مالیات‌ستانی پلکانی از کارانه پزشکان بر این اساس است که مالیات آنها نیز مانند کارمندان به صورت پلکانی و بر اساس میزان درآمد محاسبه شود تا کم‌درآمدها سهم کمتری از درآمد خود و پردرآمدها سهم بیشتری را به عنوان مالیات به دولت بپردازند. این موضوع از آن جهت اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند که حدود 60 درصد از درآمد پزشکان را کارانه‌های دریافتی از بخش دولتی تشکیل می‌دهد و بدیهی است اجرای این قانون می‌تواند گام بلندی در راستای تحقق عدالت اجتماعی و افزایش درآمدهای دولت بویژه در شرایط سخت اقتصادی که در حال حاضر کشور با آن روبه‌رو است، باشد.

***