* توضیح «وطن امروز»

پیش از طرح هر بحثی لازم است یادآور شود مرکز آمار ایران به عنوان اصلی‌ترین مرکز تولید و انتشار آمار در کشور، نقش مهمی در شفاف‌سازی عملکرد مسؤولان کشور دارد. همچنین لازم به تصریح است که گزارش یاد شده، صرفا انتقادی به «تاخیر در ارائه برخی آمارها» بوده و این رسانه هیچ‌گاه صحت آمارهای این سازمان را زیر سوال نبرده است؛ چنانچه خدشه‌دار کردن زحمات کارشناسان محترم مرکز آمار اقدامی است نابخردانه که صرفا با اهداف پوپولیستی و عوام‌فریبانه نظیر این گفته که «ملاک تورم جیب مردم است»، مطرح می‌شود. بی‌تردید چنین ادعاهایی، عواقب خطرناکی چون تخریب اعتماد عمومی نسبت به گزارش‌های رسمی کشور دارد. اما در رابطه با پاسخ مرکز آمار ایران لازم است بیان شود آنچه در گزارش اخیر به آن اشاره شد، حاصل بررسی تمام بخش «داده‌ها و اطلاعات آماری» سایت مرکز آمار بوده است. در بند اول جوابیه مرکز آمار به «تاخیر در بارگذاری اطلاعات سری‌های زمانی» اذعان شده است. این همان نکته‌ای است که در گزارش «وطن امروز» هم به آن اشاره شده بود. از قضا داده‌های سری‌های زمانی از آنجا که امکان بررسی سیر عملکرد مدیران را فراهم می‌آورد، اهمیت ویژه‌ای دارد که لازم است مدیران مرکز آمار نسبت به ارائه کامل و سریع این داده‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند. یکی از عجیب‌ترین موارد در عملکرد مرکز آمار ایران، عدم انتشار آمارهایی است که توسط سازمان برنامه و بودجه به عنوان سازمان فرادستی مرکز آمار منتشر شده است. از جمله مهم‌ترین مصادیق این آمارها می‌توان به آمارهای ضریب جینی (سال‌های 95، 96 و 97) و نقدینگی (از سال 86 تا 97) اشاره کرد. یادآور می‌شود آمارهایی نظیر ضریب جینی و نقدینگی در «خلاصه گزارش عملکرد برنامه ششم توسعه در سال 97» که از سوی سازمان برنامه و بودجه منتشر شده وجود دارد اما اثری از این آمارها در سایت مرکز آمار ایران نمی‌توان دید. در بخش دیگری از این جوابیه، به نکته بسیار مهمی اشاره می‌شود و آن «عدم همکاری دستگاه‌های اجرایی در ارائه بموقع اطلاعات به مرکز آمار ایران» در بخشی از موضوعات مثلا در حوزه «صنعت و معدن» است. با توجه به اینکه افکار عمومی، مرکز آمار را در انتشار آمار مسؤول می‌داند، در واقع این مرکز قربانی پنهان‌کاری‌های سهوی یا عمدی در ارائه داده به مردم است. در همین راستا پیشنهاد می‌شود مرکز آمار ایران در صورت تاخیر هر دستگاه در ارائه آمار مربوط، در سایت خود به این تاخیر اشاره و در بخش مربوط به آن آمار، به جای آمار مربوط، دستگاه مسؤول ارائه آمار را معرفی کند و مردم را در جریان قصور آن دستگاه در ارائه آمار قرار دهد.

با توجه به اعتقاد مدیران مرکز آمار به «یکپارچه‌سازی نظام آماری و یگانگی مسؤولیت انتشار آمارهای کشور»، رعایت مواردی همچون «انتشار منظم همه آمارها»، «گسترش حوزه‌های آماری» و «سهولت دسترسی به آمار از طریق ارائه تنوع در قالب (فرمت)‌های آماری» از الزامات تحقق این هدف است. از همین رو لازم است مدیران این مرکز با اهتمام بیشتری در این مسیر گام بردارند تا موجبات افزایش آگاهی عمومی از عملکرد مدیران کشور و تحقق هدف «داده باز» فراهم شود.