گروه فرهنگ‌و‌هنر: هر چند برگزاری جشنواره سینماحقیقت طی سال‌های اخیر پیش از آغاز برگزاری جشنواره فیلم فجر و نگاه تخصصی جشنواره سینماحقیقت به فیلم‌های مستند باعث شده در عمل بخش مستند جشنواره فیلم فجر از اهمیت کمتری نسبت به جشنواره سینماحقیقت برخوردار باشد ولی سیمرغ فجر هنوز هم آنچنان وسوسه‌انگیز است که هر هنرمندی دوست دارد شانس خود را برای به دست آوردن آن امتحان کند. امسال هم مستندهای بسیاری متقاضی حضور در بخش مستند جشنواره فیلم فجر بودند که در نهایت روز گذشته هیأت انتخاب بخش مستند متشکل از بابک بهداد، رامین حیدری‌فاروقی و مرتضی شعبانی پس از بازبینی فیلم‌های مستند بلند متقاضی حضور در بخش مستند، ۱۰ فیلم را به عنوان آثار نهایی راه یافته بخش مستند سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر اعلام کردند. در ادامه نگاهی کوتاه و گذرا از هر کدام به این 10 مستند داریم.

 

بانو- ‌کارگردان: محمد حبیبی‌منصور- تهیه‌کننده: محمد حبیبی‌منصور

مستند «بانو» به کارگردانی محمد حبیبی‌منصور در ۸۲ دقیقه داستان زندگی پرفراز و نشیب بانو عصمت احمدیان مادر شهیدان فرجوانی و از زنان تاثیرگذار اهواز را روایت می‌کند. زندگی پس از جنگ و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی خانم احمدیان نیز بخش مهمی از زندگی او است که در این مستند به آن پرداخته شده است. «بانو» اثری بی‌ادعاست که شخصیت ویژه قهرمان اصلی آن باعث جذابیت مضاعفش شده است.

 

پروژه ازدواج- کارگردان: حسام اسلامی، عطیه عطارزاده- تهیه‌کننده: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی

یکی از آثار پر‌حاشیه جشنواره سینماحقیقت امسال که به واسطه موضوع خاصش مورد توجه قرار گرفت. داستان این مستند در یک آسایشگاه روانی روایت می‌شود که قرار است در آن موقعیتی فراهم شود تا تعدادی از بیماران مرد و زن آن با هم ازدواج کنند اما شرایط به شکلی پیش می‌رود که ماجرای ازدواج این چند بیمار درگیر اتفاقاتی عجیب و غریب می‌شود.

 

جایی برای فرشته‌ها نیست- کارگردان: سام کلانتری- تهیه‌کننده: محمد شکیبانیا

«جایــی بـــرای فرشته‌ها نیست» که عنوان پرمخاطب‌ترین اثر جشنواره سینماحقیقت امسال را از آن خود کرده بود، مستندی درباره تیم ملی هاکی دختران ایران و ماجراهایی است که در زندگی‌شان دارند. این فیلم روایت امیدها، ترس‌ها و آرزوهای این دختران است و ماجرای رفتن‌شان به مسابقات آسیایی را نیز نشان می‌دهد. این مستند در جشنواره سینماحقیقت امسال جوایز بسیاری را به خود اختصاص داد که تندیس هنر و تجربه، جایزه ویژه هیأت داوران در بخش بین‌الملل و جایزه بهترین موسیقی بخش مسابقه ملی از جمله آنها بود.

 

خسوف- کارگردان: محسن استادعلی- تهیه‌کننده: محسن استادعلی، مسعود زارعیان

«خسوف» محسن استادعلی هم از جمله مستندهایی است که از سوی سینماحقیقت امسال مورد توجه قرار گرفت و توانست جایزه بهترین کارگردانی بخش مستندهای بلند این جشنواره را به دست آورد. خسوف درباره طلبه جوانی است که در دو راهی ادامه زندگی طلبگی یا فعالیت به عنوان یک فیلمساز سرگردان مانده است. این دو راهی به کشمکش‌ او با همسرش منتهی شده و شرایط را برای او سخت‌تر کرده است.

 

خط باریک قرمز- کارگردان: فرزاد خوشدست- تهیه‌کننده: نگار اسکندرفر

داستان این مستند در ارتباط با یک گروه مجرم نوجوان در زندان است که با کمک چند مربی نمایش تصمیم می‌گیرند یک نمایش را روی صحنه ببرند تا اگر موفق بود به این بهانه و برای اجرا یک روز از زندان خارج شوند. جایزه ویژه دبیر جشنواره، جایزه بهترین فیلمبرداری و جایزه آسیب‌های اجتماعی از جمله جوایزی بود که این مستند در سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت به خود اختصاص داد.
 

زمستان است- کارگردان: مهرداد زاهدیان- تهیه‌کننده: پیروز حناچی

یکی از معدود آثاری که به نظر می‌رسد توجیه چندانی برای حضور آن در جمع 10 اثر نهایی بخش مستند سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر وجود ندارد. شاید اصلی‌ترین دلیل انتخاب این مستند را باید حضور پیروز حناچی، شهردار تهران به عنوان تهیه‌کننده آن دانست. موضوع اصلی این مستند روایت بخشی از تاریخچه محله‌های شهر تهران است. 

 

زندگی میان پرچم‌های جنگی- کارگردان: محسن اسلام‌زاده- تهیه‌کننده: محسن اسلام‌زاده

محسن اسلام‌زاده از آن دسته مستندسازانی است که با هر اثرش توجه مخاطبان و منتقدان را جلب می‌کند. او که پیش از این با مستند «تنها میان طالبان» موفقیت‌های بسیاری به دست آورده بود، این بار سراغ روایت حضور داعش در افغانستان رفته است؛ سوژه‌ای مهیج که توانست نظر داوران جشنواره سیزدهم حقیقت را هم به خود جلب کند تا جایزه‌ای ویژه از باب ریسک‌پذیری در ساخت فیلم مستند به اسلام‌زاده بدهند.

 

عالیجناب- کارگردان: سجاد ایمانی- تهیه‌کننده: رضا دانش‌پژوه، سجاد ایمانی

مستند عالیجناب روایت زندگی یک قهرمان ملی بوکس است که دچار مشکلی بزرگ شده و باید به هر طریقی که شده این مشکل را حل کند. این مستند از جمله آثاری بود که در بخش مسابقه ملی جشنواره حقیقت امسال به نمایش درآمد و استقبال قابل قبولی نیز از آن شد.

 

کامی- کارگردان: میترا ابراهیمی- تهیه‌کننده: پیمان قاسم‌خانی

این مستند روایتی از زندگی کامیار شاپور، فرزند فروغ فرخزاد است که در بخش خارج از مسابقه جشنواره سینماحقیقت امسال به نمایش درآمد. نکته جالب توجه در ارتباط با این مستند حضور پیمان قاسم‌خانی به عنوان تهیه‌کننده اثر است.

 

مهدی عراقی را بکش- کارگردان: عبدالرضا نعمت‌اللهی- تهیه‌کننده: عبدالرضا نعمت‌اللهی

این مستند از جمله آثار حاضر در بخش شهید آوینی سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت است. موضوع محوری این مستند همان‌طور که از نامش مشخص است، پیرامون شخصیت و زندگی مرحوم عراقی از شخصیت‌های مهم تاریخ انقلاب است.