گزارش «وطن امروز» از دنده عقب برنامههای مدیران شهری تهران در توسعه حمل و نقل عمومی
اسدالله خسروی*: مدیران شهری و مسؤولان دولتی پایتخت به جای توسعه ناوگان حملونقل عمومی با هدف کاهش آلودگی هوا، بیسر و صدا برخی خطوط اتوبوسرانی را حذف کردند.
به گزارش «وطن امروز»، پس از افزایش 3 برابری قیمت بنزین، حجم مسافران برای استفاده از ناوگان حملونقل عمومی نیز افزایش یافت. در چنین شرایطی انتظار مردم از مسؤولان دولتی و مدیران شهری این بود حداقل در این وضعیت فکری اساسی کنند و تصمیمی سریع برای توسعه ناوگان حملونقل عمومی گرفته شود تا علاوه بر دسترسی آسان و کمزحمت مردم به ناوگان حملونقل عمومی، شاهد کاهش آلودگی هوای تهران در پی تردد کمتر خودروهای شخصی تکسرنشین باشیم، غافل از اینکه شهرداری و تصمیمگیران شهری به جای تمرکز و توجه به این موضوع مهم، مدام آیه یأس کمبود منابع برای خرید اتوبوس و نوسازی ناوگان حملونقل و توسعه خطوط مترو میخوانند.
طبق طرح جامع حملونقل و ترافیک تهران، روزانه 18 میلیون سفر سواره شامل 5/25 میلیون جابهجایی در شبکه معابر شهری تهران انجام میشود که بر اساس آن 25 درصد سفرها با وسایل نقلیه شخصی و 75 درصد با وسایل نقلیه عمومی و نیمهعمومی است که از این میان به ترتیب سهم قطار شهری 30 درصد، اتوبوس 22 درصد، تاکسی 20 درصد و مینیبوس 3 درصد است اما گویا مدیریت فعلی شهری تهران به جای پیشرفت حمل و نقل پسرفت آن را در دستور کار دارد.
اکنون که شهروندان تهرانی از توان مدیریتی، جسارت و کارایی مدیران شهری و مسؤولان دستگاههای دولتی در تجهیز ناوگان حمل ونقل عمومی و توسعه آن نامید شدهاند، شهرداری در کنار کمیته حملونقل عمومی تصمیم به حذف برخی خطوط اتوبوسرانی گرفتهاند تا ناکارآمدی و بیتوجهی آنها به شهروندان پایتختنشین بیش از پیش هویدا شود. یکی از خطوط حذف شده اتوبوسرانی مسیر میدان انقلاب به پایانه فیاضبخش است که مسافران آن چند روزی است سرگردان شدهاند. البته شهرداری تهران حتی به خود زحمت نداده است برای آگاهی مردم از حذف این خط اتوبوسرانی، تابلو یا نوشتهای جهت آگاهی مردم نصب کند.
رانندگان اتوبوس در پایانه فیاضبخش درباره حذف برخی اتوبوسها میگویند: برای همکارانمان مقرون به صرفه نیست در این خطوط که مسافر زیادی ندارد فعالیت کنند. هزینههای زندگی زیاد است و باید چارهای اندیشید. اگر دولت یارانه بدهد دوباره این خطوط فعال میشوند. سوخت گران شده و هزینه نگهداری و تعمیرات اتوبوس بشدت افزایش یافته است ولی هیچ خبری از حمایت توسط شهرداری یا دولت نیست و ما بارها درباره این مشکلات نامه نوشتهایم ولی دریغ از اینکه پاسخی قانعکننده به ما داده باشند.
در این باره عضو سابق شورای شهر تهران در گفتوگو با «وطن امروز» میگوید: شرایط چند هفته اخیر آلودگی هوای تهران نشان داد دستگاههای متولی و نهادهای مرتبط توجهی به حل تدریجی این معضل ندارند. معضلی که میتوانست طی چند سال اخیر با توسعه حملونقل عمومی حل شود، چرا که اکنون بیش از 4 هزار دستگاه اتوبوس فرسوده در ناوگان حملونقل عمومی کشور وجود دارد و شهرداری و استانداری تهران نیز هیچ توجهی به نوسازی و توسعه آن ندارند.
رضا تقیپور با بیان اینکه شنیده میشود شهرداری تهران به همراه کمیته تصمیمگیر حملونقل عمومی به جای توسعه ناوگان حملونقل عمومی، اقدام به حذف برخی خطوط اتوبوسرانی در پایتخت کردهاند، افزود: این تصمیمگیریهای نامعقول نهایت توهین به شهروندانی است که باید قربانی ناکارآمدی و ناتوانی مدیران و مسؤولان در حل معضل آلودگی هوا و عدم دسترسی آسان به ناوگان حملونقل عمومی شوند.
وی به برنامههای سالانه شهرداری در توسعه ناوگان حملونقل عمومی و ایجاد خطوط جدید اتوبوسرانی و مترو در تهران اشاره کرد و افزود: قرار بر این بود طی یکی دو سال اخیر 4 هزار دستگاه اتوبوس به ناوگان حملونقل عمومی در تهران اضافه شود اما با وجود خودکفایی تولید اتوبوس در کشور، متاسفانه به جای افزایش تعداد اتوبوسهای پایتخت، سال به سال از تعداد آنها کم میشود و شهرداری و دولت نیز نسبت به این موضوع بیتفاوتند.
از طرفی راهاندازی ایستگاههای مترو نیز لنگ خرید واگن است و شهرداری تامین نشدن منابع مالی را علت عدم راهاندازی برخی خطوط قطار شهری در تهران عنوان میکند. تقیپور اضافه کرد: توجه به توسعه حملونقل عمومی به عنوان یک استراتژی باید مورد توجه مسؤولان قرار گیرد اما متاسفانه هم شهرداری و هم دولت، این مهم را در اولویت کاری قرار نمیدهند. آنها حتی برای حل مشکل آلودگی هوا به جای چارهاندیشی درست و علمی راهحلهای ابتدایی و بیاثر چون تعطیلی مدارس در نظر میگیرند یا با اظهاراتی نامعقول در زمان شدت آلودگی هوا میگویند شهر باید تخلیه شود.
رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران نیز درباره این موضوع اظهار داشت: شورای شهر به طور مستقیم نمیتواند درباره حذف یا راهاندازی خطوط اتوبوسرانی دخالت کند ولی هر موردی که شهروندان به ما منعکس کنند قطعا آن را پیگیری میکنیم و اگر اشکالی وجود داشته باشد جهت رفع آن اقدام خواهد شد. همچنین در صورتی که قصوری محرز شود، حتما آن را تذکر خواهیم داد.
محمد علیخانی افزود: تهران به 9 هزار دستگاه اتوبوس نیاز دارد و طبق قولهایی که پیش از این داده شده تا سال 1400 قرار است 11هزار مورد اتوبوس در پایتخت فعالیت داشته باشند ولی اکنون 5 هزار و 900 دستگاه اتوبوس در پایتخت وجود دارد و شرکت واحد اتوبوسرانی تلاش کرده همین تعداد اندک را مدیریت کند. البته بخشی از این اتوبوسها مربوط به بخش خصوصی است و در مسیرهای تندرو اتوبوسهای «بیآرتی» برای شرکت واحد است.
رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران ادامه داد: اگر بخش خصوصی اتوبوسهای خود را از مسیرهای کممسافر حذف کند، به این دلیل است که نمیخواهند در شرایط کنونی دچار زیان شوند، البته قبلا مسیرهایی که کممسافر بود پس از حذف اتوبوس برای آنها مینیبوس در نظر گرفته میشد و در مصوبه اخیری هم که در دولت به تصویب رسیده، قرار است تعداد زیادی اتوبوس و مینیبوس برای برخی مسیرهای پایتخت در نظر گرفته شود.
وی اعلام کرد: حذف خط اتوبوسرانی میدان انقلاب ـ فیاضبخش به تصمیم کمیته حملونقل عمومی که شامل معاون ترافیک منطقه، نماینده پلیس راهور و نماینده شرکت واحد اتوبوسرانی است، گرفته شده و شورای شهر دخالتی در این زمینه نداشته است. از مدیرعامل جدید شرکت واحد اتوبوسرانی درباره این موضوع سوال کردهام و ایشان اعلام کرد به دلیل کمبود مسافر کمیته حملونقل عمومی این تصمیم را گرفته و در مسیرهایی که اتوبوس یا مینیبوس جواب ندهد، باید خط تاکسیرانی فعال شود و آنها متولی مسیر میشوند. علیخانی به فارس گفت: تفاهمنامه خرید 117 دستگاه مینیبوس ابتدای سال توسط شهردار تهران منعقد شده که تاکنون 50 دستگاه تحویل داده شده است ولی به دلیل اینکه در تأمین منابع مالی با مشکل مواجه شدهایم، تحویل 117 اتوبوس ممکن است تا پایان سال انجام نگیرد. شرکت بهمن دیزل، پست بانک و یک شرکت خصوصی دیگر از محل منابع وزارت کشور قرار است وامی را در این زمینه اختصاص دهند که در حال حاضر این موضوع با تأخیر همراه شده است.
تصمیم برای حذف یک خط اتوبوس بدون اطلاعرسانی باعث سرگردانی مسافران شده و شنیدهها نیز حکایت از حذف تعداد دیگری از خطوط در بخشهای مختلفی از پایتخت دارد و این در حالی است که شهروندان تهرانی با تغییر نرخ بنزین نسبت به قبل بیشتر از اتوبوس و مترو برای رفت و آمد خود استفاده میکنند، آن هم در شرایطی که آلودگی هوا هم این روزها گریبان شهر را گرفته و نفس شهروندان را به شماره انداخته است، بنابراین ضرورت دارد مدیران شهری با دقت بیشتری بویژه در موضوعاتی که جزو مطالبات و اولویتهای شهروندان است، تصمیم بگیرند.
خبرنگار*