جمهوری اسلامی ظرفیت جهانی خود در ایجاد ائتلافهای بینالمللی از جمله اتصال 2 قدرت بزرگ چین و روسیه را نشان داد
و قدرت امنیتآفرین خود در آبهای منطقه را تثبیت کرد
گروه سیاسی: رزمایش سهجانبه ایران، روسیه و چین با برگزاری رژه یگانهای شرکتکننده در منطقه شمال اقیانوس هند پایان یافت.
به گزارش «وطن امروز»، در روز پایانی رزمایش مشترک ناوشکنهای ایرانی البرز و شهید بایندر، ناو موشکانداز نیزه، فریگت روسی «یاروسلو مودری»، ناوشکن چینی «شینینگ»، سوخترسان روسی «یلنیا»، یدککش روسی، شناور تندر و شناورهای شهید ناظری و شهید ناصرینژاد نیروی دریایی سپاه از مقابل ناوشکن «جمهوری اسلامی ایران- سهند» رژه رفتند.
در این مراسم امیر دریادار حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش، سردار سرتیپ پاسدار مهدی ربانی معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح و جمع دیگری از فرماندهان و مسؤولان نیروهای مسلح حضور داشتند. همچنین علاوه بر یگانهای سطحی، بالگردهای SH-3 و AB-212 نیروی دریایی ارتش و بالگرد Mi-17 نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در رژه پایانی شرکت کردند. رزمایش مرکب دریایی ایران، روسیه و چین، ششم دیماه با حضور یگانهای سطحی روسیه و چین در بندر شهید بهشتی چابهار آغاز و در طول ۳ روز گذشته تمرینات مختلفی از جمله تیراندازی سطحی، امداد و نجات دریایی، اطفای حریق و مقابله با دزدی دریایی اجرا شد.
* اجرای عملیات آزادسازى کشتى در رزمایش
در سومین و آخرین روز رزمایش مرکب دریایی ایران، روسیه و چین، یگانهای شناور 3 کشور عملیات آزادسازی کشتی ربوده شده و اطفای حریق را تمرین کردند. در این بخش از رزمایش و بر اساس سناریوی از پیش تعیینشده، عملیات آزادسازی 2 کشتی تجاری که از خلیجفارس در حال عزیمت به سمت آبهای بینالمللی بودند و مورد ربایش توسط دزدان دریایی قرار گرفتند، توسط یگانهای سطحی و پروازی انجام شد. در این مرحله پس از ارسال پیام اضطراری کشتیهای تجاری به مرکز MRCC چابهار، ابتدا منطقه عملیات توسط بالگرد SH-3 نداجا مورد شناسایی و جستوجو قرار گرفت و سپس ناوشکن البرز بهعنوان یگان فرماندهی رزمایش، شناورهای رزمی مستقر در منطقه را برای انجام عملیات آزادسازی به 2 گروه متشکل از یگانهای ایران، روسیه و چین تقسیم کرد. در ادامه نیروهای عملیات ویژه با فرود آمدن از هوا و سطح روی عرشه کشتی ربوده شده، دزدان دریایی را دستگیر و عملیات آزادسازی کشتی را اجرا کردند. اجرای عملیات اطفای حریق کشتی، دیگر تمرینی بود که در خلال عملیات آزادسازی کشتی تجاری ربوده شده تمرین شد. پس از اجرای این عملیات، یکی از کشتیهای آزاد شده توسط یدککش روسی برای تمرین یدککشی شد.
* پایان جولان آمریکا در منطقه
امیر دریادار حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران صبح دیروز در حاشیه رزمایش مرکب دریایی ایران، روسیه و چین، در جمع خبرنگاران اظهار داشت: مراحل مختلف تمرینات تاکتیکی در این رزمایش که برای نخستین بار بین 3 قدرت دریایی مهم جهان طرحریزی شده بود اجرا شد و تا امروز تمام مراحل با موفقیت به سرانجام خود رسیده است. وی افزود: معتقدیم امنیت دریایی موضوعی است که حتما نیازمند کار جمعی است و جمعی بودن آن متوجه کشورهایی است که ظرفیت و توان دریایی دارند.
امیر خانزادی با بیان اینکه جلوه جدیدی از توسعه روابط و همکاری بین 3 کشور ایران، روسیه و چین در بالاترین سطح خود در حال به نمایش گذاشته شدن است، عنوان کرد: وقتی نیروهای نظامی، رزمایشی را برگزار میکنند به معنای این است که در سایر ابعاد سیاسی، اقتصادی و... بخوبی کار انجام شده و امروز ما شاهد این رزمایش مهم و بزرگ هستیم که امنیت در منطقه، هدف آن است. فرمانده نیروی دریایی ارتش، خیزش تمدنی قدرتهای بزرگ آسیا را نکتهای حائز اهمیت برشمرد و گفت: این بار این خیزش نه در قالب حرکتی جداگانه، بلکه در قالب یک ائتلاف و یک همگرایی است که خطوط پررنگی را هم برای منطقه و هم برای جهان مشخص میکند. به گزارش فارس، امیر خانزادی در ادامه خاطرنشان کرد: دوستان جمهوری اسلامی ایران و دوستداران منطقه از این حرکت بسیار خوشحال خواهند شد اما آنهایی که دنبال تحمیل ترتیبات امنیتی نامطلوب هستند مثل آمریکاییها و ایادی آنها نشانه بسیار معناداری را از این رزمایش خواهند فهمید. فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه دوره جولان دادن آمریکاییها و ایادی آنها در منطقه به پایان رسیده و هرچه زودتر باید منطقه را ترک کنند، خاطرنشان کرد: از همه کشورهای منطقه دعوت میکنیم برای نوبتهای بعدی به این همگرایی و ائتلاف منطقهای بپیوندند و به این سطح از امنیت کمک کنند.
* اعتراف آمریکاییها به قدرت برتر اتحاد دریایی
رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین در 17 هزار کیلومترمربع از مناطق دریای عمان و شمال اقیانوس هند با عنوان رسمی «کمربند امنیتی دریایی»، صبح یکشنبه در حالی به کار خود پایان داد که به همه اهداف از پیش تعیین شده رسید، چنانکه اینک در فضای رسانهای بینالمللی تحت عنوان «نمایش مثلث جدید قدرت دریایی» از آن یاد میشود.
بزرگترین رزمایش آبی ایران با مشارکت دیگر کشورها طی 4 دهه پس از انقلاب اسلامی که در عین حال نخستین مانور نظامی مشترک ایران، روسیه و چین محسوب میشود، از نظر روزنامه «فایننشال تایمز» اقدامی کاملا حسابشده بود.
روزنامه انگلیسی دیروز طی گزارشی در تارنمای خود نخستین رزمایش مشترک 3 کشور مزبور را چالشی مستقیم علیه نفوذ آمریکا در غرب آسیا دانست و جمهوری اسلامی ایران را بهرغم تحریمهای آمریکا به عنوان محوری برای افزایش سطح همکاریهای 2 رقیب هژمونیک جهانی آمریکا یعنی روسیه و چین معرفی کرد. در این رزمایش، خلیجفارس به یک نقطه رویارویی میان ایران و آمریکا تبدیل شد که بویژه پس از خروج یکجانبه دولت ترامپ از برجام و تشدید تحریمها شاهد ساقط شدن یک پهپاد جاسوسی پیشرفته آمریکایی در ژوئن ۲۰۱۹ از سوی پدافند هوایی ایران و همچنین توقیف یک نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز بوده است.
«جاناتا ایال» از محققان ارشد مؤسسه «رویال یونایتد» در این باره میگوید: «این رزمایش با دقت محاسبه شده است که در آن 3 کشور ایران، چین و روسیه برنده هستند؛ ایران میتواند ادعا کند به یک قدرت منطقهای تبدیل شده است، روسیه نقش کلیدی خود را در منطقه غرب آسیا ثابت میکند و چین نیز میتواند نشان دهد به یک قدرت دریایی جهانی تبدیل شده است... این 3 کشور بهصورت هماهنگ این پیام را ارسال کردهاند که نفوذ آمریکا در خاورمیانه به پایان رسیده است و از این پس ما رویدادهای منطقه را شکل میدهیم». از سوی دیگر، عضو کمیته نیروهای مسلح خانه نمایندگان ایالات متحده به این موضوع اعتراف کرده که آمریکا با دریافت پیام مزبور از اینکه توان خود را در مقابل اتحاد دریایی ایران، چین و روسیه از دست بدهد وحشت دارد.«جیم بنکس»، عضو جمهوریخواه کنگره به شبکه فاکسنیوز گفته است: «گردهمایی ناوگان این 3 کشور در اقیانوس هند، قدرتی فراتر از ایالات متحده را اعمال میکند. ما نباید با بیتوجهی به این نکته از کنار آن بگذریم». او بهطور مشخص حضور چین در نزدیکی ایران را زنگ خطری برای آمریکا دانسته و خواهان ادامه فشار حداکثری واشنگتن به کشورمان شده است. در همین رابطه، یک مقام وزارت خارجه آمریکا در گفتوگو با فایننشال تایمز، عصبانیت و نگرانی خود را از رزمایش اخیر پنهان نکرده و ضمن تهدید ایران درباره برگزاری مجدد رزمایشهای مشترک از این دست، تلاش کرده کشورهای دیگر را نسبت به بهخطر افتادن منافعشان در خلیجفارس و اقیانوس هند تحریک کند. از سوی دیگر، اخطار روز شنبه دریادار حبیبالله سیاری، معاون هماهنگکننده ارتش جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه هر پرنده یا شناور بیگانهای که قصد جاسوسی یا نفوذ به منطقه رزمایش «کمربند امنیتی دریایی» را داشته باشد، بدون اغماض هدف قرار خواهد گرفت، دیروز تبدیل به تیتر چند رسانه مهم بینالمللی از جمله شبکه آرتی، روزنامه گاردین و ژاپن تایمز شد.
پیش از این «ماریا زاخاروا» سخنگوی دستگاه سیاست خارجی روسیه در باره رزمایش اخیر گفته بود: «اقدامات ما با صلح و ثبات، امنیت و جنگ علیه تروریسم مرتبط است. این همکاری و تعامل بر پایه اصول دوجانبه و چندجانبه استوار است و پایه مبانی قانونی است».
***
حیرت غرب از یک «ائتلاف استراتژیک»
فراتر از یک رزمایش
نوید مؤمن: در حوزه روابط بینالملل، همافزایی بازیگران و ایجاد اتحادها و ائتلافهای پایدار و حتی مقطعی، نقش بسزایی در تغییر محاسبات دیگر بازیگران جهانی ندارد. کشورها و بازیگران از طریق شکلدهی ائتلافها و اتحادهای تعیینکننده، در گام نخست محاسبات مبنایی و پیشفرضهای قطعی دشمنان خود را مخدوش کرده و در گامهای بعدی، آنها را وادار به امتیازدهی ناخواسته میکنند. جمهوری اسلامی ایران در طول 4 دهه اخیر که از پیروزی شکوهمند انقلاب سپری میشود، از یکسو استراتژی «مهار ائتلافهای ضدایرانی تشکیلشده از سوی بازیگران غربی» را در دستور کار قرار داده و متعاقبا، دست به شکلدهی ائتلافهای پایدار و تعیینکننده در مواجهه با ایالات متحده آمریکا و متحدان غربی و مهرههای منطقهای آن زده است.
برگزاری رزمایش دریایی مشترک و بزرگ «ایران، روسیه و چین» از صبح روز جمعه (6 دی) در آبهای شمالی اقیانوس هند و دریای عمان، نهتنها پیامآور یک «اتصال استراتژیک»، بلکه مصداق عینی یک «ائتلاف راهبردی» است. بیدلیل نیست که تحلیلگران غربی، شکلگیری این ائتلاف دریایی و نظامی را به مثابه یک پدیده «بیسابقه» و «تعیینکننده» تلقی کرده و درباره عواقب تکمیل تمامعیار آن به کاخ سفید و اتحادیه اروپایی هشدار دادهاند. اظهارات اخیر «کی.تی.مکفارلند» معاون مشاور امنیت ملی سابق ایالات متحده در گفتوگو با «فاکسبیزینس»، تا حدود زیادی از عمق و چرایی نگرانی مشترک بازیگران غربی نسبت به برگزاری رزمایش اخیر پرده میبردارد: «این حقیقتا یک سناریوی کابوسوار است. ما 75 سال را صرف کردیم تا مطمئن شویم روسها و چینیها ائتلافی تشکیل ندهند. ما همه چیز را امتحان کردیم، آغاز آن نیز با دولت «ریچارد نیکسون» بود که تلاش کرد بین دولتهای چین و شوروی سابق اختلاف بیندازد و ما در نهایت بین آنها فاصله انداختیم».
تحلیلگران مسائل ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک بر این باورند ابعاد برگزاری این مانور، صرفا در قالب نظریات و چارچوبهای تئوریک شناختهشده در این عرصهها قابل تفسیر نیست. همانگونه که از مواضع «مکفارلند» و دیگر مقامات غربی برمیآید، جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه توانسته است در شکلدهی یک «ائتلاف استراتژیک» علیه تهدیدات آمریکا و ناتو و شرکای منطقهای آنها در خلیجفارس و دریای عمان موفق عمل کند، به عاملی تضمینکننده جهت همپوشانی استراتژیک و نظامی مطلق 2 بازیگر قدرتمند جهان امروز، یعنی روسیه و چین نیز تبدیل شده است. «هنری کیسینجر» استراتژیست و نظریهپرداز مطرح غربی، در همان روزهای نخست حضور «دونالد ترامپ» رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا در کاخ سفید، به وی توصیه کرد جهت تقویت و احیای مولفهها و انگارههای «جهان تکقطبی»، میان پکن و مسکو فاصله ایجاد کند. با این حال شکلگیری ائتلاف دریایی و نظامی چین و روسیه، آن هم با ابتکار و محوریت ایران، بیانگر شکست عملی «فرمول کیسینجر» و پایان تاریخ مصرف آن است. آنچه مسلم است اینکه کلیت برگزاری رزمایش اخیر، به معنای اعلام آمادهباش ائتلاف «تهران- مسکو- پکن» در قبال «مداخلهگرایی سنتی و مدرن آمریکا و اروپا» در نظام بینالملل محسوب میشود. از این رو، هم «ظرف» و هم «مظروف» این پدیده به لحاظ استراتژیک، دارای ارزش بسیار است.
بازیگران غربی تاکنون دست به هرگونه اقدامی زدهاند تا از تجمیع «ثروت چین»، «توان نظامی روسیه» و «قدرت منطقهای ایران» با یکدیگر جلوگیری به عمل آورند. با این حال، این ائتلاف، نقطه آشکارساز تمایل هر سه بازیگر نسبت به تحقق اصل همافزایی همهجانبه با یکدیگر است. پکن و مسکو هماکنون بیش از هر زمان دیگری درک کردهاند «نگاه تهدیدمحور ناتو» و استراتژیها و تاکتیکهایی که از دل این نگاه تهدیدمحور استخراج میشود، همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند. در بهترین حالت ممکن، ما شاهد جابهجایی جایگاه 3 کشور ایران، روسیه و چین در دکترین سیاست خارجی دولتهای مختلف دموکرات و جمهوریخواه در آمریکا هستیم اما اصل نگاه تهدیدمحور واشنگتن و 28 بازیگر دیگر عضو پیمان آتلانتیک شمالی نسبت به این کشورها به قوت خود باقی است.
خروج ایالات متحده از برجام و بازگرداندن تحریمها علیه ایران، مداخله مستقیم واشنگتن در امور تبت، تایوان و هنگکنگ و حتی وضع تحریمهای اخیر دولت ترامپ علیه پروژه «نورد استریم 2» که بانی و صاحب اصلی آن، شرکت گازپروم روسیه است، جملگی نشان میدهد غرب هرگز قصد اصلاح یا عقبنشینی از استراتژیهای بازدارنده و تهدیدکننده خود علیه تهران، مسکو و پکن را ندارد. در چنین شرایطی، برگزاری رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین واکنشی منطقی، عقلانی و فرصتساز برای «مهار همهجانبه غرب» محسوب میشود. بدیهی است برگزاری این مانور، نقطه آشکارساز این عقلانیت راهبردی بوده و در آینده لازم است ساختار مدون و مؤلفههای ثابت و متغیر مربوط به این «ائتلاف استراتژیک» طراحی شده و به عینیت کامل برسد. در این صورت، کلیدواژهای به نام «استیصال غرب» در جهان امروز ظهور و بروز ویژهای خواهد یافت.