حسن رضایی: دولت آقای روحانی طی 6 سال گذشته، اقتصاد ملی را به معادلاتی خارج از مرزها و خارج از کنترل خود گره زده است؛ معادلاتی که حالا دولتیها هم به معکوس کار کردن آن معترفند. از این 6 سال، ما قریب 2 سال را فقط منتظر اروپاییها بودهایم تا ساز و کار مالی موسوم به اینستکس را راهاندازی کنند؛ کانالی که حالا رئیس بانک مرکزی میگوید فعلا فقط حرف است! اگر یادتان باشد، یک سال را هم در هول و ولای خروج یا ماندن ترامپ در برجام سر کردیم. وقتی ولیالله سیف، رئیس سابق بانک مرکزی به تلویزیون بلومبرگ میگفت برجام تاکنون «تقریباً هیچ» دستاورد اقتصادی برای ایران نداشته، هنوز 9 ماه به روی کار آمدن ترامپ باقی مانده بود! گذر زمان اما تغییری در شرایط ایجاد نکرد و 5/1 سال بعد از اظهارنظر سیف هم محمدجواد ظریف اینگونه از بدعهدی دولتهای اوباما و ترامپ در کمیسیون مشترک برجام سخن گفت: «ایالات متحده آنطور که در توافق هستهای مقرر شده، تحریمها را رفع نکرده و ما هنوز نمیتوانیم در انگلستان یک حساب بانکی باز کنیم!»
گروگانگیری اقتصاد ایران توسط غرب میتواند توصیف بامسمایی برای 6 سال پیشین باشد. چندی پیش همین جا این وضعیت را به تلویزیونی تشبیه کردم که کنترل آن دست همسایه است و ما تنها مجبوریم کانالهای مورد علاقه او را تماشا کنیم! تمایل تمام نشدنی دولت برای ادامه این مسیر اشتباه، خواه ناخواه در 6 سال گذشته آن را در مقام تقابل با این گروگانگیری قرار نداده است. خبر ناگوارتر اما اینکه دولت ظاهرا همچنان از بن دندان معتقد به ادامه همین مسیر است، چنانکه سعی میکند تمام برنامههای خود را هم بر همین مبنا تدوین کند. اعتراض گسترده اقتصاددانان موافق و منتقد دولت به لایحه بودجه 99 و بحثهای نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق طی روزهای گذشته، واقعیات تلخ دیگری در همین زمینه را برای افکار عمومی روشن کرد. ظاهرا دولت محترم بیش از آنکه ما تصور کردهایم به سفر ژاپن و آنچه آقای عراقچی «مذاکرات سنگین و فشرده با ژاپنیها» خوانده بود، دل بسته است.
حجتالاسلام «نصرالله پژمانفر» از اعضای کمیسیون تلفیق مجلس پیرامون سخنان «محمدباقر نوبخت» در جلسه بررسی بودجه در کمیسیون مذکور گفته است: «آقای نوبخت در این جلسه اعلام کرد ژاپنیها از ما دعوت کردهاند که شما پای میز مذاکره بیایید و حتی گفتهاند ما میتوانیم بالاتر از تحریمها را برای شما برداریم. آقای نوبخت میگفت حالا اگر 95 درصد این وعده دروغ باشد، احتمالا 5 درصد این تحریمها را میشود برداشت. 5 درصد هم نشد 2 درصد یا یک درصد احتمال دارد تحریم از بین برود!» نماینده مردم مشهد در مجلس در ادامه به تهدید تلویحی نمایندگان عضو کمیسیون توسط نوبخت اشاره کرده و گفته است: «نوبخت به نمایندگان گفت اگر آقای روحانی در نماز جمعه و خانه این حرف را نزند و در خانه بنشیند و یک کلیپ درست کند و بگوید: مردم! یک راه دیگری وجود داشت که نگذاشتند من این راه را بروم، آن موقع ببینید چه مشکلاتی پیش میآید!» پس از انتشار این سخنان اما روزنامه دولتی ایران در مصاحبه با چند نماینده لیست امید به تکذیب روایت پژمانفر از جلسه مذکور پرداخت، نوبخت هم در توئیتی سخنان پژمانفر را توهین به نمایندگان دانست.
علی ای حال با توجه به سابقه روشن دولت در راستگویی و سابقه روشنتر مجلس در مسائلی از قبیل استیضاح عباس آخوندی، سلفی با موگرینی و مجموعا نقشآفرینی موثر و مردمی(!) آن طی 4 سال گذشته، نمیتوان بسادگی از کنار این بحث و جدلها عبور کرد. خاصه آنکه تکذیبهای نمایندگان مصاحبه شونده با روزنامه دولتی ایران نیز بیشتر ناظر بر ادعای برداشت نادرست پژمانفر از سخنان نوبخت است و نه تکذیب اصل وجود مطالب مذکور! این سخنان علی قربانی، یکی از نمایندگان نزدیک به دولت را بخوانید: «متأسفانه روایتی که از آن جلسه گفته شده قلب واقعیت و کاملاً کذب است. حتی با بدبینانهترین نگاه هم نمیشد از سخنان آقای نوبخت برداشت تهدید به استعفای رئیسجمهوری را داشت و به نظر من تعبیری که انجام شد، قدری غرضورزانه بود!» علی اکبری دیگر نماینده لیست امید هم به روزنامه ایران گفته است: «اینکه از حدود۴۰ نفر حاضر در آن جلسه فقط آقای پژمانفر چنین تفسیری از سخنان آقای نوبخت انجام داده و بقیه ذهنشان حتی ذرهای هم به آن سو نرفته، نشان میدهد موضوع چیزی بیشتر از یک سوءبرداشت ساده است».
تاکید این افراد البته بیشتر ناظر به برداشت غلط پژمانفر از سخنان نوبخت در زمینه تهدید به استعفای رئیسجمهور است. جالب اما اینجاست که روزنامه دولتی ایران هم در مصاحبه با نمایندگان حامی دولت در مجلس! در پی تکذیب سخنان پژمانفر پیرامون امید وافر دولت به مذاکرات ژاپن برنیامده است. با این اوصاف، پس از 6 سال آب در هاون کوبیدن، چه میتوان گفت؟! واقعا ژاپنیها گفتهاند «ما بالاتر از تحریمها را برای شما برمیداریم»؟! و حتی اگر یک درصد احتمال داشته باشد که راست گفته باشند، ما باید بودجه هشتاد و چند میلیون ایرانی را بر اساس آن یک درصد احتمال تدوین کنیم؟ آن هم ژاپنی که در واقع یکی از ایالات آمریکاست؟! واقعا در این دولت چه خبر است؟ نکند دوباره ساختار را زیر و رو کردهایم و خودمان بیخبریم!؟ آقای ظریف در شهریور ماه 96 گفته بودند: «اروپا، برجام را بدون آمریکا هم ادامه میدهد؛ ما ساختار را زیر و رو کردیم!»
بعدا اما تدریجا فهمیدیم منظورشان از ساختار، ظاهرا ساختار زندگی ما بوده است! زیر و رو شدن این ساختار با تکیه بر مذاکرات برد - برد اما تا همین جا کافی است، لطفا این ساختار را بیش از این به مذاکرات برد- بردتان گره نزنید و زیر و رو نکنید. آیا در مجلس، گوشی برای شنیدن این سخنان هست؟! گوشی که عقلی سلیم آن را هدایت کند و از این همه زیر و رو شدن ساختار زندگی مردم عبرت گرفته باشد تا کمک کند درآمدهای ژاپنی بودجه، ایرانی شود؟ باور کنید جامعه و مستضعفین دیگر طاقت این همه زیر و رو شدن ساختار زندگیشان را ندارند آقایان! شما در برابر خدا و مردم مسؤولید و سوگند خوردهاید به آنها خیانت نکنید!