روایت رسانهها و تحلیلگران غربی از حمله آمریکا به مواضع حشدالشعبی و پیامدهای سیاسی و اجتماعی آن در عراق
گروه بینالملل: شبیخون آمریکاییها به پایگاههای حشدالشعبی در عراق که به شهادت 27 نفر از نیروهای حشدالشعبی و زخمی شدن دهها نفر دیگر منجر شد، علاوه بر آنکه در داخل عراق با خشم عمومی و حمله به سفارت آمریکا در این کشور مواجه شد، در میان تحلیلگران غربی هم به صورت گسترده مورد بحث قرار گرفته است.
اگرچه حجم تحلیلها در این زمینه به واسطه تعطیلات سال نوی میلادی و فعالیت نیمهتعطیل رسانههای غربی چندان زیاد نیست اما از لابهلای همین سطور رسانههای غربی هم میتوان ابعاد دیگری از آنچه را این چند روز در عراق روی داد فهمید. بر اساس این تحلیلها، آنچه از حمله به مواضع حشدالشعبی و بعد واکنش مردم عراق به آن میتوان فهمید، تحقیر گسترده آمریکا بوده است.
مهمترین تحلیلها در این زمینه از سوی «کنت والتز» استاد روابط بینالملل و روزنامه گاردین بود.
روزنامه گاردین در گزارشی نوشت پس از هزینه ۲ تریلیون دلاری آمریکا در عراق، وقایع اخیر در بغداد نشاندهنده ضعف واشنگتن و گزینههای اندک این کشور برای پیشبرد اهداف خود است. به گزارش این روزنامه انگلیسی، تجمع مقابل سفارت آمریکا در بغداد نشانگر زوال آمریکا و اتفاقات حواشی آن، پایانی بر حضور این کشور در عراق است.
نویسنده مقاله روزنامه گاردین اشاره کرد حوادث روز سهشنبه بغداد همانند تخلیه سفارت آمریکا در سایگون ویتنام توسط هلیکوپتر در سال ۱۹۷۵ یا تسخیر سفارت آمریکا در تهران 4 سال پس از آن نبود.
بر اساس این گزارش، نیروهای عراقی سرانجام برای حفاظت از سفارتخانه آمدند و مشخص شد سفیر آمریکا برای تعطیلات سفارت را ترک کرده است، در نتیجه برای فرار از پشت بام ساختمان از طریق بالگرد مورد تمسخر قرار نمیگیرد. پس از هزینه ۲ تریلیون دلاری آمریکا در عراق، تجمعات دیروز مقابل سفارت نشانگر ضعف این کشور است.
گاردین با اشاره به ورود معترضان به سفارت آمریکا ادامه داد آنها از ایست بازرسی عراقیها عبور کردند و اعضای پارلمان عراق نیز در میان آنها دیده میشدند.
علاوه بر گاردین، کنت والتز، تحلیلگر و نظریهپرداز ارشد آمریکایی هم در واکنش به اعتراضات ضدآمریکایی در عراق به انتقاد از راهبرد ترامپ پرداخت و گفت: ترامپ مانند یک شطرنجباز است که فکر میکند رقیبش هرگز فرصت حرکت دادن یک مهره را پیدا نمیکند. والتز مواضع ترامپ را احمقانه توصیف کرده است.
اسکات اندرسون، دیپلمات سابق سفارت آمریکا در عراق نیز در اینباره اظهار داشت: حمله به حشدالشعبی اشتباهی بود که دولت ترامپ بدون محاسبه عواقب آن مرتکب شد. این اقدام موضع واشنگتن در برابر ایران در عراق را تضعیف میکند.
* آغاز انتقادات داخلی از ترامپ
بیتدبیری ترامپ در حمله شبانه به عراق و کشتار نیروهای رسمی نظامی عراق، نه فقط در سطح رسانهها، بلکه حتی در سنای آمریکا هم صدای سناتورها را درآورده است. اگرچه تعطیلات سال نوی میلادی مانع از فعال بودن جدی رسانهها و سیاسیون غربی است، با این حال برخی به این حوادث واکنشی انتقادی نشان دادهاند.
در همین ارتباط یک سناتور دموکرات ارشد در کمیته روابط خارجی سنا از دولت واشنگتن خواست توضیحاتی را به کنگره درباره ناکامی امنیتی در جریان حمله معترضان به سفارت آمریکا در بغداد ارائه دهد. منندز از دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا خواست توضیحاتی درباره وضعیت امنیتی کنونی در سفارت آمریکا در بغداد و دیگر نقاط این منطقه، برنامهها برای تخلیه بالقوه سفارت و دیگر پرسنل، برنامهها برای تضمین امنیت کارمندان محلی، شاخصهای تهدیدآمیز پیش از این حمله و هر گونه تغییرات برای تضمین امنیت را که در پاسخ به این تهدیدها اتخاذ شده است ارائه دهد.
* دفاع عبدالمهدی از رابطه با همسایگان عراق
عادل عبدالمهدی، نخستوزیر پیشبرد امور عراق هم در گفتوگو با رئیسجمهوری آمریکا گفت عراق به دنبال حفظ روابط با کشورهای همسایه و غربی است. به گزارش شبکه تلویزیونی العراقیه، عبدالمهدی گفت: عراق برای حفظ روابط مثبت با کشورهای همسایه از جمله ایران و کشورهای غربی و همچنین آمریکا تلاش میکند. همچنین دونالد ترامپ در این گفتوگوی تلفنی به اوضاع منطقه اطراف سفارت آمریکا در بغداد اشاره کرد که عبدالمهدی در پاسخ گفت: نیروهای امنیتی به وظایف خود در دفاع از سفارت آمریکا و دیگر نمایندگیهای دیپلماتیک ادامه میدهند. عبدالمهدی با اشاره به اوضاع و شرایط منطقه، بر تلاش دولت عراق برای حفظ روابط مثبت با کشورهای همسایه از جمله ایران و کشورهای غربی و همچنین آمریکا تاکید کرد و افزود: عراق تلاش میکند کشورِ آرامش و مذاکره باشد. ترامپ نیز بر اهمیت نقش عراق و رهبری آن و اقداماتی که میتواند در این زمینه انجام دهد، تاکید کرد.
* پایان تحصن مقابل سفارت آمریکا
اعتصابکنندگان در برابر سفارت آمریکا در بغداد در پی درخواست حشدالشعبی، خروج از این مکان را آغاز کردند. به گزارش شبکه السومریهنیوز، در بیانیه هیأت حشدالشعبی از قشرهای مختلف مردمی حاضر در نزدیکی سفارت آمریکا خواسته شده است در احترام به تصمیم دولت عراق برای خروج و حفظ اقتدار دولت، این مکان را ترک کنند. صدها شهروند معترض عراقی پس از تشییع شهدای حملات هوایی آمریکا به پایگاههای گردانهای حزبالله در غرب عراق، در برابر سفارت آمریکا در بغداد دست به تظاهرات گسترده زده و چادرهای تحصن را در محل بر پا کردند. معترضان عراقی شعارهایی ضد آمریکاییها و لزوم اخراج آنها سر دادند. در پلاکاردی در همین ارتباط نوشته شده بود: «عراق دیگر برای آمریکا و مزدورانش امن نیست». آنها دیروز برای دومین روز پیاپی هم دست به تحصن زدند که در نهایت با درخواست حشدالشعبی و در راستای نشان دادن پایبندی خود به تصمیمات دولت عراق و حفظ اقتدار آن، محل مقابل سفارت آمریکا را ترک کردند.
***
[آغاز مذاکرات برای انتخاب نخست وزیر عراق]
تحولات یک هفته گذشته عراق سبب شد تا پروسه انتخاب نخستوزیر آینده این کشور با چالش جدی مواجه شود. قهر و آشتی برهم صالح و بلافاصله بعد از آن حمله آمریکا به خاک عراق و شهادت 27 نظامی عراقی همه اذهان را به خود مشغول کرده است. برهم صالح پنجشنبه هفته پیش پس از اعلام آمادگی برای استعفا، بغداد را به مقصد سلیمانیه ترک کرد و از معرفی اسعد العیدانی، نامزد پیشنهادی فراکسیون البناء به عنوان فراکسیون اکثریت پارلمان برای تصدی پست نخستوزیری خودداری کرد اما در پی نامه هشدار رئیس پارلمان عراق، وی شنبه به بغداد بازگشت و رایزنیها برای انتخاب نخستوزیر جدید عراق از سر گرفته شد. در عین حال این حمله این تحلیل را در ذهن بسیاری از تحلیلگران عراقی بویژه سیاسیون این کشور تقویت کرد که ادامه بلاتکلیفی این کشور در حوزه انتخاب نخستوزیر آینده چالش بزرگی برای امنیت عراق است.
همین هم سبب شد از دیروز دور جدید رایزنیها برای انتخاب نخستوزیر آینده عراق آغاز شود. اگرچه ناگفته نماند این رایزنیها هم به واسطه حمله اخیر آمریکا و هم به واسطه تکراری بودن این اخبار برای عراقیها از جذابیت خاصی برخوردار نیست. با این حال دیروز یک هیأت از فراکسیون البناء در پارلمان عراق در اولین روز سال ۲۰۲۰، به دیدار رئیسجمهور عراق رفت تا درباره حل بحران انتخاب نخستوزیر جدید این کشور با او گفتوگو کند.
عبدالامیر التعیبان، نماینده ائتلاف الفتح در همین ارتباط در گفتوگو با خبرگزاری رسمی عراق (واع)، تصریح کرد: یک تحرک سیاسی مستمر برای تسریع روند انتخاب نامزد جدید نخستوزیری پس از انصراف رسمی اسعد العیدانی از نامزدی در جریان است. وی گفت: یک هیأت از ائتلاف البناء به دیدار برهم صالح رفت تا درباره نامزد مورد قبول ملت عراق رایزنی کند. ائتلاف البناء میخواهد نامزدی را انتخاب کند که ویژگیهای مطلوب مردم عراق را داشته باشد؛ نامزدی مستقل و دارای تجربه مدیریتی کافی که دوتابعیتی نیز نباشد. نماینده ائتلاف الفتح توضیح داد فراکسیون البناء به عنوان فراکسیون اکثریت پارلمان، گزینههای جایگزینی دارد اما تا به این لحظه نام هیچیک از آنها را نهایی نکرده است.