گروه سیاسی: طبق برنامهریزی از پیش اعلام شده، فردا ایران گام پنجم کاهش تعهدات هستهای خود را اعلام خواهد کرد. با توجه به اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رساندن سپهبد قاسم سلیمانی و حمایت اروپایی از این اقدام، انتظار میرود گام جدید هستهای، محکمتر از قبل بوده و دستگاه محاسباتی طرفهای مقابل را به بازبینی وادار کند. به گزارش «وطن امروز»، 18 اردیبهشت امسال و یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی کاهش تعهدات هستهای را در دستور کار قرار داد. سال گذشته و با خروج آمریکا از برجام، اروپاییها در مذاکره با مقامات سیاست خارجی کشورمان 11 تعهد را برای جبران تبعات خروج آمریکا از این توافق مطرح کردند که با گذشت 20 ماه از آن تاریخ همچنان روی کاغذ مانده است. ابراز حمایت از مبادلات تجاری آخرین نمونه از وعدههای اروپا بود که هرچند بهمنماه سال گذشته از آن رونمایی شد اما کماکان در حد وعده باقیمانده و اجرایی نشده است. تضمین فروش نفت ایران و بازگرداندن مبالغ حاصل از آن و همچنین برقراری مبادلات تجاری و بانکی از جمله مهمترین وعدههای برجامی اروپا بود.
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران هر چند استراتژی صبر استراتژیک را به مدت یک سال در دستورکار خود قرار داد اما وقتکشی اروپاییها کار را به آنجا رساند که حتی محمد جواد ظریف نیز اذعان کرد طرف اروپایی به یک درصد تعهدات خود نیز عمل نکرده است. در این راستا کاهش تعهدات هستهای ایران از 18 اردیبهشت امسال کلید خورد. در گام نخست جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از روز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف کرد. در گام دوم نیز ایران غنیسازی بالای 67/3 را در دستور کار قرار داد. در همین راستا ۱۶ شهریور سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره جزئیات گام سوم در نشست خبری با خبرنگاران تاکید کرد از روز جمعه ۱۵ شهریور گام سوم کاهش تعهدات برجامی از سوی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. در گام سوم سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مدنظر بوده را کنار بگذارد و گسترش در حوزه تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه برای غنیسازی نیاز داریم را سازمان انرژی انجام دهد و شاهد سرعت عمل در این زمینه باشیم. اجرای این 3 گام البته تاثیر چندانی بر انجام تعهدات اروپا نداشت و حتی موگرینی، مسؤول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در پاسخ به سوالی که واکنش اروپا به گامهای کاهش تعهدات ایران را جویا شده بود، تاکید کرد ایران تاکنون اقدام مهمی انجام نداده که نیاز به واکنش داشته باشد. به همین خاطر گام چهارم جدیتر از قبل 14 آبان گذشته در دستورکار قرار گرفت. در این راستا رئیسجمهور به سازمان انرژی اتمی دستور داد از ۱۵ آبان گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارد. حسن روحانی گفت که از چهارشنبه تزریق گاز به سانتریفیوژها در تأسیسات هستهای فردو آغاز خواهد شد و همچنین خطاب به 1+4 تصریح کرد فعالیتهای جدید ایران در قالب گام چهارم کاهش تعهدات با نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهد بود. اکنون و با طی این مراحل انتظارات از دولت برای گام پنجم متفاوتتر از قبل شده است. 2 روز قبل دولت تروریستی آمریکا در اقدامی جنایتکارانه، سپهبد حاج قاسم سلیمانی را در فرودگاه بغداد به شهادت رساند. این اقدام آمریکا که با حمایت برخی کشورهای اروپایی نظیر آلمان نیز همراه شد، ضرورت اتخاذ گامی جدی و محکم در کاهش تعهدات هستهای را دوچندان کرد. تا پیش از این واقعه، یکی از پرتکرارترین هشدارهای کارشناسان به دولت این موضوع بود که اگر گامهای کاهش تعهدات به صورت نه چندان جدی برداشته شود، از سوی طرف مقابل به عنوان بلوف تلقی شده و دشمن را در فشار بیشتر به ایران جریتر خواهد کرد. اکنون این موضوع با شهادت یکی از بالاترین مقامات نظامی کشورمان توسط آمریکا اولویتی مضاعف یافته است ضمن اینکه این رویکرد میتواند به عنوان یکی از موارد واکنشی ایران به اقدام تروریستی آمریکا قلمداد شود. در این راستا محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با نزدیک شدن به اتمام مهلت ایران به طرفهای توافق هستهای برای اجرای تعهدات خود در برجام، در صفحه رسمی خود در توئیتر نوشت: «تا اجرای پاسخ قاطع و کوبنده به ترامپ، صدور هر چه سریعتر دستور گام پنجم کاهش تعهدات هستهای لازم است».