گروه اجتماعی: وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد نظام رتبه‌بندی فرهنگیان یک نوع مشوق مالی است نه افزایش حقوق.

به گزارش «وطن‌امروز»، بعد از مدت‌ها وعده و وعید دولت و اتفاقاتی چون استعفای وزیر آموزش‌وپرورش، بالاخره دولت تصمیم گرفت طرح رتبه‌بندی فرهنگیان را اجرایی کند اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند این طرح دارای اشکالات فراوان است و دولت باید قبل از اجرا آن را اصلاح کند.

خلیل جوادیار، کارشناس مسائل آموزش‌وپرورش که در فرآیند تدوین «نظام رتبه‌بندی معلمان» در کارگروهی که بدین منظور در شورای‌عالی آموزش‌وپرورش تشکیل می‌شد، حضور داشت، معتقد است مصوبه دولت برای رتبه‌بندی معلمان با آنچه از دل این جلسات بیرون آمد، تفاوت‌های ماهوی و شکلی دارد.

وی می‌افزاید: این شکل از رتبه‌بندی به دور از عدالت است. به عنوان مثال افراد در دوره‌های قبل در حکم‌شان افزایش حقوقی داشتند یعنی بر اساس حق شغل، حق شاغل و سایر مؤلفه‌هایی که لحاظ شده، تفاوت‌هایی در ارقام دریافتی آنها ایجاد شده است، اگر این مسأله را به ارقام حکم فعلی معلم مرتبط کنند، ممکن است او از فردی که قبلاً به دلایل مختلف در بحث حق شغل و شاغل جلو افتاده است، باز هم عقب‌تر بماند.

 جوادیار با بیان اینکه یکی از ایرادات این است که رتبه‌بندی را به حقوق فعلی معلمان متصل کرده‌‌اند، گفت: اگر قرار بود معلمان رتبه‌بندی شوند باید بر اساس نظام سنجش صلاحیت‌ها بررسی می‌شدند و ماهیت رتبه‌بندی هم باید مستقل باشد که در مصوبه دولت رعایت نشده است.

وی در پایان گفت: اگر ماهیت رتبه‌بندی مستقل باشد پرداخت و عایدات مالی آن هم باید مستقل باشد که بنده به این دیدگاه اصرار دارم؛ توجه داشته باشید، مدرک تحصیلی، سنوات خدمت و ارزیابی عملکرد، یک بار برای افراد لحاظ شده است اما مجددا رتبه‌بندی را به آنها مرتبط می‌کنند. این موارد نمی‌‌تواند رتبه‌بندی باشد و می‌توان از آنها به عنوان شرط ورود به سنجش صلاحیت و رتبه‌بندی استفاده کرد.

به عنوان مثال، باید بگویند فردی که 20 سال سابقه دارد با مدرک لیسانس و 3 سال ارزشیابی سالانه با حدنصاب نمره‌ای مشخص، می‌تواند در سنجش صلاحیت شرکت کند و در کسب امتیاز در این نظام که بر اساس ملاک‌ها و شاخص‌هایی رخ می‌دهد، فردی که توانمندتر بوده و مهارت بیشتری دارد، در رقابت جلو می‌ا‌فتد و باید به تناسب آن از عایداتی مانند افزایش حقوق برخوردار شود.

 با وجود این انتقادات اما دولت اعتقاد دارد نظام رتبه‌بندی می‌تواند فرهنگیان را به حق خود برساند. معاون وزیر آموزش‌وپرورش در این باره گفت: رتبه‌بندی معلمان مشوق مالی است نه افزایش حقوق. حقوق دی‌ماه بر اساس رتبه‌‌بندی صادر و ۱۴۰۰ میلیارد تومان به حقوق دی‌ماه اضافه شد.

علی اللهیارترکمن، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش در برنامه تلویزیونی پرسشگر با اشاره به اینکه رتبه‌بندی یکی از اصلی‌ترین فرآیندها در نظام مدیریت منابع انسانی است،‌ اظهار‌ کرد: نظام‌های شغلی یا شغل‌محورند یا شاغل‌محور و وزارت آموزش‌وپرورش شغل‌محور است. افرادی که به معلمی وارد می‌شوند باید به صلاحیت‌هایی تعیین‌شده  مجهز باشند و خود را ارتقا دهند تا بتوانند کیفیت را رقم بزنند.

وی افزود: در نظام‌های شغل‌محور با صلاحیت بدو ورود به حرفه از طریق آزمون دانشگاه فرهنگیان مواجه هستیم و از سوی دیگر ارتقای مستمر فرآیندها را داریم که یا برنامه‌ریزی شده یا خودانگیخته یا ترکیبی از این دو است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش با بیان اینکه آموزش و پرورش، دستگاهی گسترده است و برنامه‌ریزی به تنهایی در جایگاه خود کافی نیست و باید انگیزه‌های درونی نیز ایجاد کنیم، به 7 کاربرد رتبه‌بندی حرفه‌ای اشاره کرد و گفت: نقطه آغاز رتبه‌بندی مجهز شدن به این توانایی‌ها و نقطه پایانی آن ارتقای کیفیت است.

اللهیارترکمن ادامه‌ داد: نباید به این قائل باشیم که رتبه‌بندی می‌کنیم تا حقوق افزایش یابد و پول توزیع می‌کنیم، مگر به توزیع پول مجاز هستیم؟ هر موضوعی سازوکارهای قانونی خود را دارد.

 

* از رتبه‌بندی چه خبر؟

وی درباره تقسیم‌بندی‌های رتبه‌بندی در دوره‌های قبل به استاد معلم، مربی‌معلم و موارد دیگر گفت: اینها واژه هستند و به نگاه‌های قبلی به رتبه‌بندی بازمی‌گردد که تمایل داشتند خود را شبیه سیستم آموزش عالی و دانشگاه ببینند. متاسفانه آموزش‌عالی‌زدگی در آموزش‌وپرورش هم دیده می‌شود. ما بر اساس صلاحیت‌های موجود و پایه‌های اصلی دنبال این هستیم بگوییم هر فرد بر اساس شروع خدمت در یک جایگاه قرار می‌گیرد و از رتبه یک تا 5 در نظر گرفته شده و مشخص است و هرکدام از معلمان با کسب صلاحیت‌ها در این رتبه‌ها حرکت می‌کنند.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش به ابلاغ رتبه‌بندی در 17 آذر امسال اشاره کرد و افزود: رتبه‌بندی مبتنی بر 3 صلاحیت معلمی است که شامل صلاحیت عمومی، تخصصی و حرفه‌ای می‌شود. فرآیند سنجش صلاحیت‌ها در آیین‌نامه کاملا مشخص است و نتیجه سنجش‌ها منجر به صدور گواهینامه حرفه معلمی می‌شود، البته صلاحیت عمومی که برای ورود به حرفه معلمی نیاز است، حین استخدام بررسی شده و همه افرادی که معلم هستند واجد این صلاحیتند.

 

* مرتبط‌ بودن رشته تحصیلی و حوزه تدریس از صلاحیت‌های تخصصی است

الهیار ترکمن عنوان‌ کرد: صلاحیت تخصصی، صلاحیتی است که تخصص حرفه معلمی را در فرد ایجاد کرده و به رشته دانشگاهی و مرتبط بودن آن با حوزه تدریس معلم بازمی‌گردد، البته وزن مرتبط بودن رشته با حوزه تدریس، بیشتر از وزن مدرک است.

 

* 30 درصد نیروهای آموزش‌وپرورش به روش غیرعلمی جذب شدند

وی با بیان اینکه در 10 سال گذشته حدود30 درصد نیروهای جذب‌شده در وزارت آموزش‌وپرورش با روش غیرعلمی و غیررقابتی وارد شده‌اند، گفت: در دوره ابتدایی معلمان با 700 عنوان رشته تدریس می‌کنند ولی 4 تا 5 رشته تخصصی در دوره ابتدایی نیاز است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش ادامه ‌داد: صلاحیت حرفه‌ای فرد را در نحوه تدریس موثر و مفید مورد سنجش قرار می‌دهد، مانند آشنایی و به‌کارگیری روش و فنون تدریس، نمرات ارزیابی عملکرد، دوره‌های ضمن خدمت و... .

الهیار ترکمن با اشاره به اینکه مشمولان طرح طبقه‌بندی مشاغل یعنی 7 گروه معروف، مشمول رتبه‌بندی می‌شوند، گفت: سال 94 رتبه‌بندی را انجام داده بودیم و معلمان از پایه تا عالی وارد یکی از رتبه‌های حرفه‌ای شده بودند و برای آنکه این روال به هم نخورد، دو فرآیند تطبیق و ارتقا را در زمان تدوین آیین‌نامه پیش‌بینی کردیم. طبق این رتبه‌بندی افرادی که از رتبه 2 تا 5 هستند از پایه تا عالی جایگزین می‌شوند. آن زمان برای رتبه مقدماتی کاری انجام نداده بودیم و برای اینکه رتبه یک دچار مشکل نشود به منظور سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای آنها، آزمون‌های آنلاینی برگزار می‌کنیم، این آزمون‌ها اصلاً به صورت کنکور و امتحان سنتی نیست، بلکه جواب به سوالات آنلاین حتی از طریق اپلیکیشن‌های موبایل مدنظر است.

وی با بیان اینکه در آیین‌نامه برای هر کدام از رتبه‌ها ملاک‌هایی قید شده است، درباره نقطه ایده‌آل طرح رتبه‌بندی افزود: ایده‌آل این‌ است شخصی که تدریس می‌کند عملکرد موثرتری بروز دهد.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش درباره تبلیغات زیاد رسانه‌ای و انتقادات برخی نمایندگان مبنی بر اینکه رتبه‌بندی فعلی چیزی نیست که در قانون آمده است، گفت: اگر فقط با نگاه به مسائل صنفی و پولی بخواهیم حرف بزنیم توهین کرده‌ایم، اگر برخی دنبال کاندیداتوری مجلس هستند باید شفاف توضیح دهند عملکرد موثرشان برای ارتقای شأن معلم چه بوده است؟ طرح رتبه‌بندی در جزء دوم بند الف ماده 63 قانون برنامه ششم توسعه آمده است، آنجا مگر چه نوشته شده که اکنون برخی انتقاد می‌کنند طرح فعلی، آن مصوبه قانونی نیست؟ استنادشان چیست؟ یک بار قانون را بخوانید که چه نوشته‌اید؟ در قانون آمده دولت اعتبار رتبه‌بندی را در بودجه سنواتی قرار دهد تا مجلس آن را تصویب کند.

وی افزود: ما قبول داریم که آموزش‌وپرورش با مشکلات مالی روبه‌رو است و نظام جبران خدمت درخوری تهیه نکردیم اما این دلیل نمی‌شود تمام فرآیندها را در راستای ارتقای حقوق تنزل دهیم و در آموزش عالی هم افزایش حقوق انگیزه استادان برای ارتقا به استادیاری و... نیست. در آموزش عالی از 120 نفر هیأت علمی کمتر از 30 نفر به درجه استادی تمام رسیده‌اند.

 

* در رتبه‌‌بندی، مشوق مالی داریم نه افزایش حقوق

الهیار ترکمن درباره ارتباط تقسیم پول با رتبه‌های پنجگانه گفت: رتبه‌های یک تا 5 ارتباطی به تقسیم پول ندارد. شالوده رتبه‌بندی این است که هر فرد متناسب با جایگاهش در رتبه‌ای قرار بگیرد. بر اساس جدول ضمیمه آیین‌نامه رتبه‌بندی حق شاغل، فوق‌العاده شاغل و...، پایین‌ترین میزان افزایش مربوط به رتبه یک، 240 هزار تومان است که در واقع مشوق مالی است و نام آن افزایش حقوق نیست، برای رتبه 5 نیز حدود 800 هزار تومان مشوق مالی پیش‌بینی شده است.