بارندگی بیسابقه و سیلاب خسارتهای فراوانی به مردم جنوب شرق کشور تحمیل کرد خدماترسانی تاکنون محدود و با کندی همراه بوده است
سیل سیستانوبلوچستان از نظر وسعت کمسابقه بوده و خسارت فراوانی به شهرهای ایرانشهر، زاهدان، سرباز، سراوان، چابهار، فنوج، نیکشهر، میرجاوه کنارک، قصرقند، خاش و دلگان زده است
گروه اجتماعی: سیل اینبار مسؤولان استان سیستانوبلوچستان را غافلگیر کرد و مردم شهرستانهای ایرانشهر، زاهدان، سرباز، سراوان، فنوج، نیکشهر، میرجاوه، چابهار، کنارک، قصرقند، خاش، دلگان، زابل و روستاهای حاشیه تفتان در 2 روز گذشته در محاصره سیل قرار گرفتند.
به گزارش «وطن امروز»، شدت سیل و آبگرفتگی در استان سیستانوبلوچستان بیشتر از شدت سیل در استان هرمزگان بود و به بسیاری از زیرساختهای شهرستانهای استان خسارت وارد کرد. جنوب استان سیستانوبلوچستان هر ساله دچار آبگرفتگی و سیل میشود اما این بار سیل به شهرهای مرکزی و شمالی استان هم رسید. سیل موجب تعطیلی مدارس 12 شهر شد و گزارش شده امکانات هلالاحمر برای امدادرسانی به مردم سیلزده کافی نبوده است.
همچنین امکانات و ماشینآلات مناسب به اندازه کافی برای بازگشایی راههای مواصلاتی روستایی و نیز خدماترسانی به سیلزدههای محروم استان وجود ندارد. با وجود پیشبینی هواشناسی و هشدارهای متعدد، دولت نتوانست از به وجود آمدن این خسارات جلوگیری کند و نهادهای دولتی هم موفق نشدهاند امدادرسانی مناسبی به مردم داشته باشند.
عباسعلی ارجمندی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستانوبلوچستان درباره آخرین وضعیت سیل این استان گفته وضعیت شهرهای درگان، کنارک و چابهار بحرانی است و نیاز به کمک و امدادرسانی فوری دارند و انتظار داریم استانهای معین مثل هرمزگان و کرمان به ما کمک کنند.
وی افزود: 26 محور مواصلاتی مسدود شده و قطع ارتباط روستاها یکی از مهمترین مشکلات ما است. مقرر شد مکانهای پرخطر و روستاهای در معرض خطر تخلیه شوند، البته تاکنون 6 روستای شهرستان کنارک در پی شدت بارندگی تخلیه شده است.
حسن مصفا، معاون امداد و نجات جمعیت هلالاحمر سیستانوبلوچستان هم اعلام کرد: در حال حاضر بارندگی این استان قطع شده اما روستاهای شهرهای دلگان، نیکشهر، فنوج، قصر قند، کنارک و چابهار در محاصره آب هستند و تمام راههای این مناطق مسدود است. همچنین 3 فروند بالگرد از سپاه و هوانیروز زاهدان به دلگان و چابهار اعزام شدهاند که امدادرسانی هوایی در این مناطق انجام شود. از سویی 6 نفر گرفتار در سیلاب زرآباد با بالگرد ارتش نجات یافتند. سوگواریها و مصیبتهای اخیر نباید موجب شود مردم مظلوم سیستانوبلوچستان و هرمزگان و سیلزدگان فراموش شوند. از سویی رئیس سازمان امداد و نجات هلالاحمر از کشته شدن یک نفر در استان هرمزگان و کشته شدن 3 تن و مفقود شدن یک تن در سیستانوبلوچستان طی حوادث جوی ٧٢ ساعت گذشته خبر داد.
مرتضی سلیمی در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به وقوع سیل و آبگرفتگی در استان سیستانوبلوچستان گفت: طی ٧٢ ساعت گذشته ١٣ شهرستان استان سیستانوبلوچستان متاثر از سیل بودهاند.
به گفته وی، این ١٣ شهرستان از جمله ایرانشهر، چابهار، خاش، دلگان، زاهدان، سرباز، سراوان، سیب و سوارن، فنوج، کنارک، میرجاوه، نیکشهر و هیرمند هستند.
رئیس سازمان امداد و نجات هلالاحمر در ادامه از امدادرسانی در ۴٠ شهر و روستا در استان سیستانوبلوچستان خبر داد و گفت: تاکنون به ۱۲۴۸ نفر در این استان امدادرسانی شده است و ٣٢٧ نفر به صورت اضطراری اسکان یافتهاند. یک نفر نیز در شهرستان راسک مفقود شده که جستوجوها برای یافتن وی ادامه دارد.
روحالله سرگزی، معاون ستاد مدیریت بحران استانداری سیستانوبلوچستان درباره آخرین وضعیت سیل در استان گفت: ۲۶ مسیر در جنوب این استان بر اثر طغیان رودخانههای محلی از عصر روز جمعه همچنان بسته است و امدادرسانی به سیلزدگان با قوت ادامه دارد. بر اساس هشدارهای سازمان هواشناسی مبنی بر بارندگی شدید همراه با بارش برف در نقاط کوهستانی در سیستانوبلوچستان، هماهنگیهای لازم با سازمانهای خدماترسان انجام شده بود.
او ادامه داد: تلاش راهداران برای بازگشایی این مسیرها ادامه دارد اما در بسیاری از نقاط باید با پایان یافتن بارندگی شاهد فروکش کردن رودخانههای محلی و در نتیجه بازگشایی مسیرها باشیم.
معاون ستاد مدیریت بحران استانداری سیستانوبلوچستان با بیان اینکه بیشترین بارندگی در نیکشهر، سرباز و قصرقند گزارش شده است، گفت: بر اثر بارشهای شدید شبانهروز گذشته شاهد سرریز شدن ۲ سد پیشین و زیردان در جنوب استان بودیم که ساکنان پاییندست این سدها برای جلوگیری از خطرات احتمالی تخلیه شدند.
* بارش در ۱۴۵ نقطه سیستانوبلوچستان
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان به ایسنا گفته بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی از ایستگاههای بارانسنجی از ۱۴۵ نقطه استان بارندگی گزارش شده که میزان بارشهای ۹۴ ایستگاه بیش از ۵۰ میلیمتر بوده است.
وی افزود: بیشینه بارندگیها با میزان ۱۸۶ میلیمتر از ایستگاه «دستگرد» از توابع نیکشهر گزارش شده که ظهر شنبه اعلام شده و به دلیل قطع بسترهای ارتباطی این شهرستان، میزان بارشهای بعدی هنوز دریافت نشده است.
مدیرکل هواشناسی سیستانوبلوچستان اضافه کرد: از ظهر شنبه ارتباط تلفنی هواشناسی استان با ایستگاههای هواشناسی و بارانسنجی شهرستانهای نیکشهر، قصرقند و فنوج قطع شده است که به محض برقراری، اطلاعات بارندگی این مناطق نیز به روز خواهد شد.
* خسارت سنگین سیلاب به زیرساختهای شهرستان دلگان
مجتبی شجاعی، فرماندار دلگان گفت: پس از فروکش کردن بارندگیها از بامداد یکشنبه ۱۳ تیم متشکل از ادارات معین شهرستان به همراه نمایندگان هلالاحمر به منظور حضور در مناطق آسیب دیده و ارزیابی اولیه و مدیریت میدانی و روانی و همچنین تنظیم شیوه کمکرسانی در محل، اعزام شدند.
وی ادامه داد: حجم بارشها که به صورت مستمر و بدون توقف و منظم از روز جمعه تا شنبه شب ادامه داشت، در دلگان ۱۱۷ میلیمتر بود، در حالی که حجم متوسط بارندگی سالانه استان ۱۱۳ میلیمتر است که در طول یک سال میبارد.
شجاعی بیان کرد: دلگان طی کمتر از 2 روز این حجم بارش را داشته است که البته علاوه بر برکات آتی و اثرات مثبت این بارندگی بر غنی شدن سفرههای زیرزمینی، خسارت بسیار زیاد مادی و زیرساختی و همچنین تلفات احشام و دام مردم و آسیب به برخی واحدهای مسکونی و مزارع و موتورهای کشاورزی وارد کرده است.
* شهر خاش وضعیت بحرانی دارد
به دنبال وقوع بارشهای سنگین و مداوم شهر خاش و نقاط روستایی و عشایری در این شهرستان وضعیت بحرانی به خود گرفتند. با توجه به حجم بالای بارشها شهر خاش دچار آبگرفتگی شدید شده و به زیر آب رفته و مناطق روستایی هم همین وضعیت را دارند.
بسیاری از رودخانهها مانند پنج انگشت، گوهرکوه، تفتان، ایرندگان، شوگه، خانبیبی، کارواندر، گزو، ترشاب، تمندان و... به صورت چندباره سیلابی شدهاند و هماینک نیز خروشان هستند.
سقف خانههای قدیمی و خشت و گلی و حتی منازل نوساز آجری و بلوکی خیس و سنگین و خطرساز شده و در صورت تداوم بارشها احتمال وارد شدن خسارت به منازل مردم زیاد است.
فرماندار خاش گفت: به دنبال وقوع بارشهای سنگین و سیلابی اخیر در شهرستان خاش افزون بر 60 میلیون مترمکعب آب پشت سدهای خاکی و سنگی و ملاتی این شهرستان ذخیره شده است.
صاحبگل صالحی در گفتوگو با ایسنا، افزود: خوشبختانه سد مهران به عنوان تنها سد خاش که سابقه ساخت آن به سال 65 بازمیگردد در پی بارشهای اخیر آبگیری شده و افزون بر 3 میلیون مترمکعب آب پشت آن ذخیره شده است. سدهای واقع در گوهرکوه، نوکآباد و ایرندگان و مرکزی خاش هم آبگیری و بخش قابل توجهی آب پشت آنها ذخیره شده است. به دنبال وقوع بارشها دهها دیوار حفاظتی و بند خاکی تخریب شده است. فرماندار خاش گفت: با توجه به وقوع بارش سنگین برف محور ترانزیتی خاش به زاهدان بشدت لغزنده بوده و تردد بدون زنجیر چرخ میسر نیست.
* نجات و انتقال ۴ زن باردار توسط نیروهای امدادی
از زمان بارش باران و ارسال گزارشهای مردمی، سازمان هلالاحمر عملیات رسیدگی به سیلزدگان را آغاز کرده اما بر سر راه مشکلات زیادی وجود دارد. مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان سیستانوبلوچستان در این باره گفت:
۴ زن باردار در روستای وشنام شهرستان کنار، روستای غمداد شهرستان میرجاوه، روستای مخت شهرستان نیکشهر و روستای دومک از شهرستان زاهدان در سیلاب گرفتار شدند که توسط ۴ تیم عملیاتی امداد و نجات به همراه آمبولانس به مراکز درمانی انتقال داده شدند.
راشکی از شهروندان استان درخواست کرد هنگام وقوع سیل به گزارشهای صداوسیما و اعلام بلندگوهای عمومی توجه کرده و ضمن ذخیره آب آشامیدنی، در صورت بروز حادثه با شماره ۱۱۲ جمعیت هلالاحمر تماس بگیرند.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور هم در این باره گفت: به استانداران و فرمانداران ابلاغ شده است در صورت افزایش بارندگیها و وقوع سیل نسبت به تخلیه بعضی روستاها و مناطق آسیبپذیر از سکنه اقدام کنند.
اسماعیل نجار در گفتوگو با فارس، درباره بارندگیهای شدید اخیر در بعضی مناطق کشور گفت: در استانهای جنوبشرقی و شرق کشور بارندگیهای زیادی داشتهایم، بویژه در استان سیستانوبلوچستان بارندگیها به شدتی بوده که منجر به ورود آب به منازل شده است و در بعضی شهرهای دیگر هم شاهد آبگرفتگی بودیم. قبل از بارندگیها اطلاعیههای لازم به استانها برای آمادهباش صادر شده بود.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا نسبت به ارسال اقلام امدادی اقدام شده است یا خیر؟ گفت: در حال حاضر اقلام امدادی مورد نیاز در استان وجود دارد و ضرورتی به انتقال اقلام نیست، اگر این ضرورت احساس شود، بلافاصله نسبت به ارسال اقلام مورد نیاز اقدام خواهد شد. البته با توجه به وضعیت جوی، امکان پرواز بالگردها وجود ندارد ولی از راه زمینی و با استفاده از راه آبی، کمکهای لازم را ارسال میکنیم. تاکنون در حادثه آبگرفتگی کشته و مصدومی نداشتهایم.
وی درباره تخلیه برخی روستاها گفت: به برخی استانداران و فرمانداران مناطق درگیر در بارندگیها اعلام کردهایم در صورت نیاز نسبت به تخلیه روستاها اقدام کنند تا شاهد خسارتهای جانی به مردم نباشیم و هر جا لازم شد تخلیه کنند. البته استانداران گزارشات خوبی دادند که بر اثر این بارندگیها سدها پر شده است و مردم نیز همکاری خوبی داشتهاند و ما امیدواریم این بارندگیها منجر به پر شدن دریاچه هامون هم شود.
* احتمال تخریب خانههای خشت و گلی در سیستانوبلوچستان
نماینده مردم زاهدان درباره آخرین وضعیت سیلزدگان استان سیستانوبلوچستان گفت: بارشهای سیلآسا طی یکی دو روز اخیر در استان باعث شده است خسارتهای زیادی به زیرساختهای استان، اماکن عمومی و خانههای مردم وارد شود. حسینعلی شهریاری در گفتوگو با «وطن امروز» به وجود ضعفهای فراوان زیرساختی در استان سیستانوبلوچستان و نبود امکانات و لوازم موجود برای مهار بحرانهای احتمالی چون آبگرفتگی در این منطقه اشاره کرد و گفت: بارندگیهای ویرانگر در این استان مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده است که احتمال تخریب خیلی از خانههای خشت و گلی روستایی و واحدهای مسکونی فرسوده حاشیه شهرها در پی ورود آب به منزل آنها وجود دارد. وی با بیان اینکه طغیان رودخانههای فصلی در این چند روز موجب شده است بخش عمدهای از راههای روستایی و شهری تخریب شود، افزود: شدت سیلابها به بخشهایی از خط ریلی راهآهن صدمه زده است. از طرفی وقوع سیلاب در شهرها و روستاهای استان موجب قطع ارتباط و تردد خودروها در برخی مناطق شد. شهریاری اضافه کرد: خیلی از شهرها و روستاهای استان اکنون زیر آب رفته است و نیروهای امدادگر و خدماترسان در حال کمک به مردم هستند. این نماینده مجلس با بیان اینکه برای جلوگیری از تخریب خیلی از خانههای خشت و گلی پوششهای پلاستیکی نواری در اختیار مردم قرار گرفته است، افزود: امکانات موجود جوابگوی مهار آبگرفتگی و دفع سیلابها در برخی شهرهای استان نیست.
***
[علت بارشهای شدید جنوب کشور چیست؟]
از ابتدای امسال تاکنون استانهای جنوبی کشور چندین بار سیلهای بزرگ و خسارتباری را تجربه کردهاند. از سوی دیگر همزمان با بارشهای شدید در جنوب کشور، بارشها در استانهای غربی که همواره از میزان خوبی بارش برخوردار بودهاند از ابتدای سال آبی تاکنون کمتر از حد نرمال گزارش شده است. احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور در گفتوگو با ایسنا، درباره علت تغییر الگوی بارشها در کشور اظهار کرد: در درجه اول میتوان به این موضوع اشاره کرد که آب و هوا و اقلیم به صورت جهانی همواره تغییرپذیر است. همچنین تغییرات اقلیمی الگوهای جوی را تا حدودی تحت تاثیر قرار داده است. وی با اشاره به اینکه سیستمهای هواشناسی حرکت موجی دارند و فرآیندهای گستردهای نیز در شکلگیری این امواج دخالت میکنند، تصریح کرد: برای مثال نوسانات جنوبی، نوسانات دو قطبی اقیانوس هند، نوسانات پرفشار سیبری و نوسانات اقیانوس اطلس شمالی امواج بزرگمقیاسی هستند که در شکلگیری امواجی که از غرب به شرق حرکت میکنند، تاثیرگذارند. رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور با بیان اینکه سال گذشته در کشور بارندگی خوبی داشتیم اما اروپای غربی سال خوبی از نظر بارندگی نداشت، گفت: امواج در این بازه زمانی به گونهای شکل گرفته بود که بخش گرم و پایدار آن در اروپای غربی قرار داشت و بخش ناپایدار آن روی شرق مدیترانه و خاورمیانه گسترده شده بود. وظیفه با اشاره به اینکه در حال حاضر امواج جوی به گونهای است که بارشهای خوبی در سواحل شرقی خلیجفارس پیشبینی میشود، اظهار کرد: اقلیم همواره ثابت نیست و ثابت نبودن آن لزوما به تغییرات اقلیمی مربوط نمیشود. وی در ادامه گفت: سال ۲۰۱۹ گرمترین سال تاریخ در برخی کشورهای جهان مانند استرالیا گزارش شده است.