«مستند/ مسابقه»‌ای که از 4 سال پیش ثابت کرد بدون سلبریتی هم می‌توان جذب مخاطب داشت، این روزها به فصل هشتم خود رسیده است. 3 هفته‌ای از پخش هشتمین سری مجموعه مستندمسابقه «خانه ما» که در مشهد تولید شده است می‌گذرد که حالا خبر آغاز تولید فصل بعدی در بوشهر رسانه‌ای شده است. به گزارش «وطن امروز»، «خانه ما» که جزو برنامه‌های پرطرفدار اما بی‌حاشیه و کم‌سروصدا بود، در فصل‌های اخیر، پرسروصدا‌تر شده است. نکته منحصر به فرد فصل در حال پخش این مسابقه حضور یک خانواده افغانستانی در بین 3 خانواده شرکت‌کننده است. نوید محمودی، کارگردان افغان‌تبار سینمای ایران که آثار تحسین‌شده‌ای چون «چند متر‌مکعب عشق» را ساخته، درباره این اتفاق در «خانه ما» می‌گوید: «مهاجران افغانستانی در ایران و در مقابله با داعشی‌ها حضور داشته‌اند، در زمان جنگ ایران و عراق به جبهه رفته‌اند و خیلی از خانواده‌های افغان جزو خانواده‌های شهدا و جانبازان هستند. جنگ یک اتفاق ناخواسته و خانمان‌سوز است که در هرکجای دنیا ممکن است اتفاق بیفتد و اگر کسی به عنوان جنگ‌زده یا پناهنده به جایی یا کسی پناه می‌برد، مانند پرنده‌ای است که پشت پنجره خانه ما نشسته است و مهربانی با او که حاضر به انجام هرکاری برای دوست داشته شدن است، یک وظیفه انسانی است که مسابقه «خانه ما» آن را به انجام رسانده است». 

سیداحسان عمادی از کارگردانان این مجموعه، درباره روند ساخت «خانه ما» گفته بود: اینگونه نیست که یک سناریوی چارچوب‌دار در اختیار خانواده‌ها قرار بگیرد. همه چیز طبیعی پیش می‌رود و به همین خاطر تصاویر زیادی به تدوینگر می‌رسد. یکی از سختی‌های «خانه ما» که کمتر به آن توجه شده،‌ ماجرای تدوین آن است. ما تقریبا «یک ساعت/ یک دقیقه» فیلمبرداری می‌کنیم. یعنی به ازای یک دقیقه که می‌بینید، یک ساعت به طور متوسط فیلمبرداری شده است!»

غیر از این سختی مورد اشاره، طبیعی است که زمان زیادی برای پیدا کردن خانواده‌ها صرف شده است. شیوه انتخاب یک شهر برای ساخت «خانه ما» اینگونه است که هر چه تعداد خانواده‌های بیشتری از یک شهر برای حضور در برنامه ثبت‌نام کنند، مسابقه در آن شهر ساخته می‌شود و این موضوع اهمیت پیش‌تولید این پروژه را بیشتر آشکار می‌کند. 

آنطور که روابط عمومی این پروژه به «وطن امروز» گفته است، برای فصل مشهد 1500 خانواده ثبت‌نام کرده‌اند. درباره پروژه‌ای که نه چهره دارد، نه شخصیت‌های آشنا به بازیگری، مصاحبه با همین 1500 خانواده و یافتن جرقه‌هایی از احتمال موفقیت پروژه با برخی آنها، نکته مهمی است که وقت زیادی را به خود اختصاص می‌دهد؛ انتخابی که اگر با ظرافت‌های برنامه‌سازی و توجه به مخاطب همراه نباشد، می‌تواند برنامه را از مسیر خود خارج کند و دیگر مخاطبان را جذب نکند. در واقع راه رفتن بر لبه تیغ است که تیم سازنده با موفقیت توانسته‌اند از پس آن برآیند و از افراد ناشناخته، چهره‌های محبوبی که مردم بخواهند یک ماه زندگی‌شان را دنبال کنند بسازند. البته این حسن را هم دارد که دیگر مخاطبان با تعجب، حسرت یا خشم به کاراکترهای تلویزیونی که هیچ شباهتی با خود و زندگی‌شان ندارند، نگاه نمی‌کنند و در یک برنامه هم که شده، افرادی از جنس خودشان را روی آنتن می‌بینند.

عمادی درباره هزینه اختصاص داده شده برای هر خانواده نیز اینطور توضیح می‌دهد: «در فصل اول 500 هزار تومان بود و در فصل مشهد یک میلیون و 500 هزار تومان است. پولی که به شرکت‌کننده‌ها می‌دهیم نزدیک به کف درآمد جامعه است. نمی‌خواهم منکر وضعیت اقتصادی بحرانی بویژه در سال‌های اخیر بشوم ولی از آن طرف حتما دیده‌اید که مصرف ما چقدر بی‌ملاحظه است».

بر اساس این گزاره این نکته را در می‌یابیم که چطور لابه‌لای یک مسابقه سخت و جذاب، نکاتی چون صرفه‌جویی، قناعت، مبارزه با مصرف‌گرایی و دیگر کمبودهای امروز جامعه ما پررنگ می‌شود و این مسابقه بدون شعار دادن و مستقیم‌گویی توانسته برای جا انداختن این مفاهیم طی چندین فصل تلاش کند.

یادتان می‌آید وقتی برای نخستین‌بار سریالی در حد و اندازه و تعداد مخاطب «پایتخت» از مرزهای تهران فراتر رفت، چه تاثیر مثبتی از این تمرکززدایی احساس شد؟ حالا «خانه ما» هر فصل همین حس مثبت را به اهالی یک استان و شهر و ایران و ایرانی القا می‌کند. خبر رسیده فصل نهم این مجموعه نیز به سواحل خلیج‌فارس خواهد رفت و زندگی مردم نجیب کشور را در قالب مسابقه‌ای پرچالش به تصویر می‌کشد و بعد از تهران، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز، شیراز و مشهد، دیگر نقاط کشور نیز به مرور میزبان این مستندمسابقه خواهند شد.

***

جزو 10 برنامه پرمخاطب

برنامه «خانه ما» چندی پیش در فهرست 10 برنامه پربیننده تلویزیون در تابستان ۹۸ قرار گرفت. مرکز تحقیقات صداوسیما در نظرسنجی مرداد‌ماه خود با اعلام برنامه‌های پربیننده هر شبکه، ۱۰ برنامه پرمخاطب سیما را معرفی کرد که به این ترتیب، خانه ما از شبکه نسیم جزو ۱۰ برنامه پرمخاطب سیماست که با توجه به حجم برنامه‌های سرگرم‌کننده‌ تلویزیونی در تابستان، این مسأله موفقیتی بزرگ برای سازندگان «خانه ما» محسوب می‌شود.

***

72 قسمت روی آنتن

رقابت 24 خانواده

سفر به 8 استان

 هر فصل برنامه «خانه ما» در یک استان به تولید می‌رسد و تاکنون 9 فصل در 8 استان ساخته شده و هشتمین فصل برنامه این روزها روی آنتن است. بر این اساس فصل اول «خانه‌ها» در تهران، فصل دوم در اصفهان، سوم در تهران، چهارم در اهواز، پنجم در رشت، ششم در تبریز، هفتم در شیراز، هشتم در مشهد و فصل نهم هم در بندعباس ساخته شده است. طبق اطلاع‌رسانی روابط عمومی برنامه عوامل «خانه ما» بزودی برای تولید فصل دهم این مستند مسابقه عازم بوشهر می‌شوند.