وزیر اسبق اقتصاد:

طرح تحول مجلس آخرین رمق نظام بانکی را می‌گیرد

وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی گفت: طرح تحول نظام بانکی که شور اول آن در مجلس تصویب شده، هیچ یک از عواملی را که باعث رنجوری نظام بانکی کشور شده است اصلاح نمی‌کند. طهماسب مظاهری افزود: امروز نظام بانکی کشور در رنج است و مشتریان و سپرده‌گذاران آن نیز رنجور شده و به سختی افتاده‌اند، چرا که مشتریان تنگنای مالی دارند و ترازنامه‌های بانکی نیز دچار مشکل است. 

وی با بیان اینکه هر روز در نظام بانکی، مقررات جدیدی وضع می‌شود که آخرین بار آن، قانون مجلس برای تسویه‌حساب بین بانک و مشتریان است که مدیران بانکی را نگران کرده است، افزود: علل این رنجوری امروز نظام بانکی در چند بند خلاصه می‌شود؛ به این معنا که می‌توان نتیجه گرفت آنچه امروز به عنوان لایحه و طرح تحول نظام بانکی در مجلس شورای اسلامی در شور اول تصویب شده اگر دقت و مراقبت لازم نشود، در شور دوم نیز تصویب می‌شود و هیچ یک از عواملی را که باعث رنجوری نظام بانکی شده است اصلاح نمی‌کند. 

وی تصریح کرد: این طرح برای اینکه نشان دهد طرح تحول‌زایی است و می‌تواند مشکلات بانک را حل کند، 3-2 ماده را در نظر گرفته است اما مشکلات را حل نمی‌کند و آخرین رمق نظام بانکی را هم می‌گیرد؛ اگر جمع‌بندی ما این باشد که در آینده اقتصاد کشور، بانک نمی‌خواهیم و قصد داریم بانک را به عنوان نهادی که در اقتصاد کشور نقش‌آفرین است، تبدیل به یک نهاد بی‌خاصیت و محو در اقتصاد ایران کنیم، این طرح تحول کارایی خواهد داشت. 

مظاهری ادامه داد: اما اگر می‌خواهیم نظام بانکی را اصلاح کنیم با این طرح تحول کار به جایی نخواهیم برد؛ امروز 3 قانون مادر در حوزه بانکداری وجود دارد که شامل قانون پولی و بانکی، اداره امور بانک‌های دولتی و قانون بانکداری بدون رباست؛ این 3 قانون با 3 نگرش و دید و مبنای متفاوت تصویب شده است و در بسیاری از مفاد نیز با هم تضاد و تناقض دارند که همه آنها نیز تکالیف را به بانک‌ها حکم کرده‌اند و آنچه اکنون تنظیم می‌شود، قانون مادری است که می‌خواهد جایگزین این 3 قانون شود.

***

طرح جدید بانکداری مشکل‌آفرین است

رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی گفت: در طرح جدید بانکداری، رئیس‌کل بانک مرکزی توسط رئیس‌جمهور با مشورت اعضای غیراجرایی یا اقتصاددانان انتخاب می‌شود و اگر چه این کارها در ظاهر مزایای زیادی دارد اما در عمل اتفاق مثبتی نخواهد افتاد. ابراهیم شیبانی با اشاره به طرح جدید بانکداری که شامل 204 ماده است، گفت:‌ این طرح نسبتا مفصل است و به گونه‌ای تدوین شده که در بانک مرکزی مشکلاتی را ایجاد می‌کند. 

رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی در ادامه اظهار داشت: این در حالی است که برخی تغییرات لازم نیست در این طرح اجرا شود. به عنوان مثال تعریف هیأت عامل بانک مرکزی مشخص است که در طرح تغییر نام داده و به نام هیأت عالی نامگذاری شده است. وی افزود: همچنین به قید قرعه 2 نفر از 3 نفری که اقتصاددان بوده و عضو این هیأت عامل هستند باید تغییر کنند. این اقتصاددان بیان داشت: همچنین در طرح جدید معاون ارزی و معاون اقتصادی یا انفورماتیک باید به طور روزانه و هفتگی درگیر کارهای بانک مرکزی باشند و نمی‌توان آنها را از هیأت عامل بانک مرکزی حذف کرد و به جای‌شان اقتصاددان قرار داد، در حالی که این تغییرات منجر به خیر نمی‌شود و کار به صورت آزمون و خطا پیش برده می‌شود و چابکی را از بانک مرکزی خواهد گرفت. 

رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی اظهار داشت: در طرح جدید رئیس‌کل توسط رئیس‌جمهور با مشورت اعضای غیراجرایی یا اقتصاددانان انتخاب می‌شود و اگر چه این کارها در ظاهر مزایای زیادی دارد اما در عمل اتفاق مثبتی نخواهد افتاد. ضمنا اعضای هیأت عامل نیز نباید به صورت قرعه تغییر کنند. اعضای غیراجرایی هم باید قانون تضاد منافع را امضا کنند و در هیچ یک از مؤسساتی که زیرمجموعه بانک مرکزی است عضو هیأت عامل نباشد. وی افزود: اگر رئیس‌کل قرار باشد عزل شود باید دلایلی به صورت کتبی به مجلس اعلام شود، ضمن اینکه ضرب‌الاجل‌های تعریف شده در بانک مرکزی عادی نیست به طوری که باید افراد در زمان 3 هفته تعیین شوند. 

***

عقب‌ماندگی نظام بانکی در اجرای استانداردهای بازل

دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران گفت: اگر چه کشورهای دنیا در حال پاس کردن بازل‌های 3 و 4 نظام بانکی هستند اما نظام بانکی ایران هنوز در حال گذراندن بازل 2 است. پیمان مولوی با اشاره به گزارشی که در مجامع بانکی دنیا تهیه شده است، ‌گفت: این گزارش مربوط به بانک‌هایی است که هزاران میلیارد دلار سرمایه و دارایی دارند و ارزش آنها از کل اقتصاد ایران بالاتر است. این پژوهشگر اقتصادی بیان داشت: این گزارش روی پلت‌فرم‌ها و بانک‌های قدیمی انجام شده و حرکت آن به سمت بانکداری مدرن نشان می‌دهد که در دنیا در حوزه تأمین مالی 4 تغییر پرداخت، بازار، مدیریت سرمایه‌گذاری و بیمه و همچنین تأمین مالی به ثبت رسیده است. 

مولوی اظهار داشت:‌ در کشورمان ابزارهای پرداخت پیشرفته و همچنین 8 میلیون دانلود از روی یک اپلیکیشن پرداخت و تراکنش مالی به ثبت رسیده اما در حوزه سپرده، نظام بانکی جهانی با روشی که ایران وام می‌دهد پیش نمی‌رود و تغییرات ساختاری بسیار بزرگی در این حوزه انجام شده است. این تغییرات آنقدر سریع است که مدیرعامل جی‌پی‌مورگان معتقد است تا چند سال آینده چیزی به نام بانکداری کنونی وجود ندارد.