گروه سیاسی: روز گذشته آیت‌الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان از اظهارات اخیر رئیس‌جمهور درباره بررسی صلاحیت‌ها و سوء‌استفاده وزیر خارجه آمریکا از آن گلایه کرد.

به گزارش «وطن امروز»، آیت‌الله جنتی  در جلسه شورای نگهبان در این باره گفت: در شرایط فعلی، کشور نیاز به آرامش و امیدآفرینی دارد و آقای رئیس‌جمهور نباید اظهاراتی داشته باشد که خدای نکرده افکار عمومی را نگران کند یا موجب یأس مردم شود و مورد سوء‌استفاده دشمنان قرار گیرد. شورای نگهبان از تایید یا رد صلاحیت هیچ فردی منتفع یا متضرر نمی‌شود و برایش این جناح یا آن جناح فرقی ندارد و فقط به امر قانون عمل می‌کند. آیت‌الله جنتی در ادامه خطاب به اعضای شورای نگهبان تاکید کرد: باید در کمال دقت در این مرحله شکایات داوطلبان بررسی شود تا کسانی که حداقل شرایط قانونی را دارند در جمع داوطلبان قرار گیرند.

روحانی چهارشنبه هفته گذشته در کنایه‌ای آشکار به شورای نگهبان گفت: «به مردم نگوییم که در برابر یک صندلی مجلس ۱۷ نفر، ۱۷۰ یا۱۷۰۰ نفر کاندیدا هستند، ببینیم از چند جناح ۱۷۰۰ نفر کاندیدا هستند؟ ۱۷ نفر از چند جناح، از یک جناح؟ این که انتخابات نمی‌شود. مثل اینکه در مغازه‌ای از یک جنس، ۲ هزار عدد وجود داشته باشد. مردم تنوع می‌خواهند. بگذارید در میدان انتخابات همه احزاب و گروه‌ها شرکت کنند، قطعا ضرر نمی‌کنید. با یک جناح نمی‌شود کشور را اداره کرد. کشور متعلق به همه است». این سخن روحانی البته بی‌جواب نماند و کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در توئیتی نوشت: «جنجال برای تأیید افراد فاقد صلاحیت تازگی ندارد اما پیشگامی رئیس‌جمهور در این پروژه ضدملی تأسفبار است، البته نمی‌دانستیم عدم تأیید بستگان به معنی حذف جناح‌های دیگر است». این توئیت که اشاره‌ای ضمنی به ردصلاحیت داماد روحانی نیز داشت باعث عصبانیت بیش از پیش دولتمردان شد و روابط عمومی دفتر رئیس‌جمهور را مجبور به انتشار بیانیه‌ای در محکومیت کدخدایی کرد. اما انتشار بیانیه نیز پایان کار نبود تا روز گذشته محمود واعظی در حمله‌ای جدید به کدخدایی بگوید: «سخنگوی شورای نگهبان هر کسی هر چه بگوید جواب او را می‌گوید؛ نمی‌شود که همه ناحق باشند و فقط سخنگوی شورای نگهبان حق باشد».

واعظی که در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، درباره خط تخریب وجهه شورای نگهبان اینگونه ادامه داد: اگر رد صلاحیت‌ها بر اساس قانون باشد و کسی تخلف اعم از اقتصادی، اخلاقی و هر چه که قانون مشخص کرده، مرتکب شده باشد، دولت به هیچ وجه درباره این نوع رد صلاحیت‌ها مطلبی را مطرح نمی‌کند اما گزارش‌هایی که ما از افرادی که جزو نمایندگان فعلی مجلس محسوب می‌شوند و همچنین آنهایی که نماینده فعلی نیستند دریافت کرده‌ایم اینگونه است که برخی از آنها رفته‌اند صحبت کرده‌اند و به آنها اعلام شده که شما از برجام حمایت کرده‌اید یا اینکه از دولت طرفداری کرده‌اید؛ چیزهایی از داوطلبان کاندیداتوری سوال می‌کنند یا اینکه چیزهایی در پرونده آنها قرار می‌دهند در حالی که این موضوعات مربوط به تفکر و اندیشه‌ای است که مردم به آن رأی دادند و در دولت وجود دارد؛ برجام چیزی نیست که فردی که از آن حمایت کرده این حمایتش الان تبدیل به نقطه ضعف او و دلیل رد صلاحیتش شود.

در همین زمینه، چند ماه پیش نیز پس از برگزاری دادگاه برادر حسن روحانی، وی در سخنرانی جنجالی یزد حملات متعددی به قوه قضائیه وارد و سعی خود را معطوف به مشروعیت‌زدایی از روند ورود این قوه در جریان برخورد با مفسدان اقتصادی کرده بود تا بار دیگر این سوال مطرح شود که آیا دعوای سیاسی روحانی با سایر نهادها رنگ و بویی از دعوای خانوادگی دارد یا خیر؟

 

* نماینده‌ای که به دنبال تبرئه قاچاقچیان بود

بحث‌ها و گمانه‌زنی‌ها پیرامون رد صلاحیت تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس دهم باز هم پای کدخدایی را به اخبار باز کرد. سخنگوی شورای نگهبان که مدتی پیش دلیل ردصلاحیت عمده نمایندگان مورد نظر را مسائل مالی آنها دانسته بود و همین گفته او با واکنش‌هایی از سوی برخی نمایندگان و رئیس مجلس نیز مواجه شده بود، روز گذشته با اشاره به جزئیات پرونده یکی از نمایندگان رد صلاحیت شده با استناد به گزارش یکی از مراجع رسمی، گفت: بر اساس این گزارش، تخلفاتی از این فرد گزارش شده که یکی از آنها، دخالت در امور اجرایی با تهدید شماری از مدیران و مسؤولان محلی شهرستان و استان حوزه انتخابیه او است. وی تلاش برای تبرئه متهمان در حوزه قاچاق را از دیگر تخلفات این نماینده مجلس دانست و افزود: این موضوع را مراجع رسمی نوشته‌اند، نه اینکه موضوع در حد پیگیری ساده برای دفاع از یک شهروند آن هم با تصور بی‌گناهی او بوده باشد، بلکه تلاش برای تبرئه فردی بوده است که قاچاقچی کلان و تخصصی محسوب می‌شود و وضعیتش معلوم است. کدخدایی تصریح کرد: وقتی این نماینده از چنین فردی حمایت و کارش را پیگیری می‌کند سبب بروز مسأله برای دستگاه‌های ما می‌شود؛ لابی کردن و کارچاق‌کنی در حوزه‌های اقتصادی با همکاری شرکت‌ها و نهادهای مختلف، مسائلی است که وجود دارد. وی با اشاره به این مسأله که این مسائل را برای خود نماینده یاد شده نیز توضیح داده‌اند، گفت: اگر چه ممکن است بگوید اینگونه نبوده و موضوع به شکل دیگری است اما به هر حال، مرجعی رسمی مستنداتی را درباره این تخلفات فرستاده است و ما آن مستندات را اعلام می‌کنیم. وی رانت‌خواری و سوءاستفاده از موقعیت نمایندگی و خرید چند هکتار از اراضی مرغوب در یک محل را از دیگر نمونه‌هایی برشمرد که باعث ردصلاحیت برخی نمایندگان شده است و گفت: در این تخلف، این نمایندگان از یک سو این زمین‌ها را به عناوین مناطق آزاد، ویژه و گردشگری می‌گیرند و از سوی دیگر، پیگیری می‌کنند تا با زد و بندهای مالی، تسهیلات بانکی دریافت کنند.

 

* توجیه‌ باخت احتمالی

جنجال‌های مقامات دولتی علیه شورای نگهبان که واکنش مقامات این شورا را به دنبال داشته در حالی است که کمتر از یک ماه دیگر تا نخستین انتخاباتی که قرار است بعد از اردیبهشت 96 برگزار شود زمان باقی مانده است، انتخاباتی که سوای تاثیرپذیری‌اش از حوادث چند ماه اخیر، می‌تواند به‌ عنوان آغازی برای تغییر ریل سیاسی کشور نیز شناخته شود و شاید همین احتمال بیش از هر چیز روحانی و دولتمردان وی را به تکاپو انداخته است. دولت در شرایطی که در عمده عرصه‌ها تحت فشار زیادی از سوی افکارعمومی قرار دارد، از دست دادن مجلس دهم را که بیشترین همراهی را با وی داشته است به مثابه سناریویی خطرناک می‌بیند. 

قابل پیش‌بینی‌ترین واکنش نسبت به این خطر، آغاز حملات به شورای نگهبان و سلیقه‌ای و غیرمردمی تفسیر کردن انتخابات دوم اسفندماه بود تا در حالی که بخش قابل توجهی از اصلاح‌طلبان و حامیان دولت از ماه‌ها قبل و پیش از آغاز پروسه بررسی صلاحیت کاندیداها خبر از شکست حتمی خود داده بودند، این شکست به شکلی دیگر و ذیل بهانه عدم تاییدصلاحیت کاندیداهای طرفدار دولت معنا شود.

 

* نیاز ضروری به ورود قوه قضائیه

بالا گرفتن گمانه‌زنی‌ها پیرامون علت ردصلاحیت نزدیک به 90 کاندیدای حاضر در مجلس دهم و مطالبی که سخنگوی شورای نگهبان پیرامون علت اقتصادی عمده این ردصلاحیت‌ها به زبان آورد، باعث شد بار دیگر لزوم ورود قوه قضائیه به این پروسه و محاکمه نمایندگانی که فساد اقتصادی‌شان ثابت می‌شود مطرح شود. در همین زمینه، هفته گذشته نیز احمد توکلی، رئیس هیأت‌مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت با ارسال نامه‌ای به رئیس قوه‌قضائیه خواستار پیگرد قضایی نمایندگانی شد که توسط شورای نگهبان به دلایل انحراف مالی و سوءاستفاده از جایگاه رد صلاحیت شده‌اند. وی در بخشی از نامه خود آورده بود: «کوتاه کردن دست خائنان از بیت‌المال و جلوگیری از ورود آنها به خانه ملت اقدام قابل تقدیر و امیدبخش شورای محترم نگهبان است اما این خیانت‌ها به هیچ وجه نباید فراموش شود و دیگر نباید اجازه داد نمایندگان ردصلاحیت شده بعد از دوره نمایندگی به حال خود رها شوند یا در مسؤولیت‌های دیگری به بیت‌المال نزدیک شوند».