* آقای نیلی! درباره مهم‌ترین فعالیت این روزهای انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس یعنی «همایش ملی تئاتر سردار آسمانی» و میزان استقبال مردمی از این رویداد بفرمایید.

خیلی متشکرم از اهمیتی که شما برای حوزه تئاتر مقاومت قائل شدید. باید عرض کنم همایش ملی تئاتر سردار آسمانی پس از شهادت سردار سلیمانی با فاصله کمتر از چند روز بعد از ترور ایشان توسط دوستان خوشفکر و صاحب‌نام این عرصه طرح‌ریزی شد و درواقع با کار جهادی دوستان و همکارانم در ستاد برگزاری همایش، مقدمات این رویداد ملی را رقم زدیم. جا دارد همین‌جا از حمایت‌های بی‌دریغ مدیرعامل محترم بنیاد فرهنگی روایت فتح، آقای دکتر نادری صمیمانه تشکر کنم، چراکه در این مسیر بسیار به ما کمک کردند. الحمدالله با کار رسانه‌ای و تبلیغاتی مناسبی که شد این همایش ملی مورد استقبال هنرمندان سرشناس تئاتر در سراسر کشور نیز قرار گرفت.

 

* درباره جزئیات این رویداد بیشتر توضیح می‌دهید.

پس از شهادت سردار سلیمانی همه اقشار جامعه ارادت و حس درونی خود را به ایشان به نحوی ابراز کردند. هنرمندان تئاتر نیز از این قاعده مستثنا نبوده و به‌نوعی با ارائه اثری درخور شأن سردار به این موضوع واکنش نشان دادند. ما در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس که درواقع مرکزیت و محوریت هنرهای نمایشی انقلاب اسلامی است، این هنرمندان را شناسایی و در قالب یک طرح منسجم ملی هماهنگ و مدون کردیم.

استقبال خیلی خوب بود و حدود ۴۰ اثر در مدت‌زمان کمی پس از شهادت سردار به دبیرخانه همایش رسید که از این تعداد ۱۶ اثر برای مرحله نهایی گزینش شد و به مرحله اجرای عمومی در سراسر ایران رسید.

 

* محل‌ها و اماکنی که این آثار در آنها اجرا شد چگونه بود؟ آیا بازخورد خوبی میان اقشار مردم داشت؟

بله! خوشبختانه در تمام استان‌ها و شهرهایی که آثار این همایش ملی در آنها اجرا شد با استقبال خوبی از جانب مردم مواجه شدیم. مدارس، مساجد و مصلا‌ها، دانشگاه‌ها، پارک‌ها و فرهنگسراها و به‌طورکلی مراکزی که مردم تجمع بیشتری دارند مدنظر ما بود که با اقبال عمومی هم مواجه شدیم. این نوع اجرا باعث شد حتی از دستگاه‌ها و نهادهای دیگر نیز برای اجرای آثار، از صاحبان اثر دعوت به همکاری شود.

 

* چه دستگاه‌ها یا نهادهایی به شما در برپایی این همایش ملی کمک کردند؟

این کار طرح و برنامه انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس بود و اساساً متولی این برنامه در اصل انجمن تئاتر بود ولی با همکاری و مشارکت اداره کل هنرهای نمایشی و دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر، تعدادی از آثار این همایش در جدول برنامه‌های فجر نیز گنجانده شد که جا دارد از برگزارکنندگان مراسم افتتاحیه این همایش نیز که در جوار مزار شهید سلیمانی و در شهر کرمان برگزار شد تشکر کنم. در همان مراسم نیز استقبال بسیار خوبی شده بود و مردم کرمان انصافاً حضور و مشارکت بسیار بی‌نظیری داشتند. کانون فرهنگی- هنری مساجد کشور هم در برگزاری این همایش با ما مشارکت خوبی را داشته‌اند.

 

* گویا برنامه‌های مختلفی در این همایش تدارک دیده بودید. اگر ممکن است کمی دراین‌باره توضیح دهید.

با برنامه‌ریزی که توسط دوستان و همکارانم در ستاد برگزاری همایش داشتیم مقرر شد مراسم افتتاحیه در شهر کرمان و در جوار مزار شهید سلیمانی برگزار شود. این مراسم با حضور مسؤولان تراز اول تئاتر کشور نظیر مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی، مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، برخی مدیران روایت فتح و بسیاری از هنرمندان برگزار شد. در این مراسم به‌طور نمادین از خانواده شهید پورجعفری، دوست و همراه دیرین شهید سلیمانی هم با اهدای تندیس جشنواره فجر تقدیر شد. فکر کنم سابقه نداشته است که قبل از آغاز جشنواره تندیس جشنواره به خانواده شهدا اهدا شود ولی این دوره تندیس جشنواره تئاتر فجر با کمال افتخار از سوی جامعه بزرگ و خانواده فرهیخته تئاتر کشور به دختر و پسر این شهید بزرگوار تقدیم شد. البته برنامه دیگری که تدارک دیده شد این بود که چون به دلیل محذورات امنیتی و حفاظتی در زمان حیات سردار سلیمانی دسترسی به منابع درباره ایشان ساده نبود و نمایشنامه‌نویسان و صاحبان اثر خیلی کم توانسته بودند جلوات گوناگون زندگی و مبارزات وی را ترسیم کنند، لذا بنا را بر این گذاشتیم که در محفلی صمیمی با حضور یکی از فرماندهان ارشد نظامی کشور و نمایشنامه‌نویسان، مواردی را که برای نمایشنامه‌نویسان مفید است و قابلیت تبدیل‌ شدن به درام را دارد بازگو شود تا بتوانیم به آثار و متون قابل‌توجه و قابل استنادی درباره سردار دست ‌یابیم. نام این برنامه «محفل نمایش خاطره» است که روز شنبه ۱۹ بهمن‌ماه(امروز) در تئاتر شهر برگزار خواهد شد. همچنین قرار است با همکاری دوستان در کانون فرهنگی- هنری مساجد، تعدادی از آثاری را که قابلیت اجرا در مساجد دارند منتشر و حمایت کنیم.

از آثار نمایشنامه‌نویسان حرفه‌ای نیز حمایت خواهیم کرد و آثارشان توسط انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس چاپ و منتشر خواهد شد. در آیین اختتامیه این همایش ملی نیز در 23 بهمن‌ماه هم قرار است از برگزیدگان این همایش تقدیر کنیم. اختتامیه این همایش در تماشاخانه سرو انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس با حضور مسؤولان فرهنگی- هنری کشور و هنرمندان و همچنین حضور خاص و ویژه خانواده معظم شهدا برگزار می‌شود.

 

* از تماشاخانه سرو نام بردید. اگر ممکن است درباره این تماشاخانه و نوع کارکردش در شهر تهران نیز برای ما بفرمایید؟

از خیلی سال‌ها قبل، هنرمندانی که دغدغه کار دفاع مقدسی، انقلابی و ارزشی داشتند در پی یافتن سالن نمایش برای اجرا آثارشان بودند. البته به دلیل تعدد آثار و کمبود اماکن نمایشی خیلی از این آثار به مرحله اجرا نمی‌رسیدند و به هدر می‌رفتند یا اگر هم به اجرا می‌رفتند در سالن‌های نه‌چندان معتبری اجرا می‌شدند که با استقبال کمی مواجه می‌شدند. از این ‌دست نمایش‌ها متأسفانه کم نداشتیم ولی خوشبختانه با تلاش‌های مدیران قبلی و اسبق بنیاد فرهنگی روایت فتح و انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس، تماشاخانه سرو راه‌اندازی شد که امروز با ظرفیت ۱۵۰ نفر در زمره تماشاخانه‌های اصلی شهر تهران محسوب می‌شود. قصد داریم تماشاخانه سرو به‌عنوان پایگاه تخصصی ارائه آثار ارزشی و مفید برای جامعه و خانواده‌ها مطرح شود تا هنرمندان فعال این حوزه دیگر دغدغه داشتن سالن تخصصی برای آثارشان را نداشته باشند.

 

* شما به‌عنوان مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس شرایط کنونی انجمن را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه نقطه ایده‌آلی را برای انجمن و جریان تئاتر انقلاب متصور هستید؟

شرایط کنونی انجمن با توجه به اینکه از سابقه و تاریخچه ۲۳ ساله برخوردار است، در قیاس با تئاتر امروز ایران و ساختارهای موجود در آن باید تقویت و اصلاح شود. ما در شهرستان‌های کشور و در استان‌ها افراد کار بلد زیادی داریم که با صرف هزینه و هدایت صحیح می‌توانند چه در استان خودشان و چه در سطح کشور جریان‌ساز باشند. از این ‌دست نمونه‌ها کم نداریم.

در زمینه نمایشنامه‌نویسی کلاً در تئاتر کشور ضعف داریم و این شامل حال تئاتر مقاومت نیز می‌شود. تئاتر مقاومت جدا از شرایط تئاتر کشور نیست و به‌هرحال تا حد زیادی متأثر از شرایط و حال‌ و روز خانواده بزرگ تئاتر است.

 

* آقای نیلی! آنچه امروز ما از تئاتر ارزشی یا اصطلاحاً انقلاب و دفاع مقدسی متصور هستیم همان آثار دهه‌های ۶۰ و ۷۰ است که بیشتر مبتنی بر وقایع دفاع‌مقدس و جنگ تحمیلی بودند. آیا امروز با همان رویکرد به این مقوله نگاه می‌کنید یا نگاه جدیدی وارد این حوزه شده است؟

به نکته خوبی اشاره کردید. ببینید ما در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ به دلیل وقوع جنگ تحمیلی و تبعات ناشی از آن در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مبتلا به جنگ و پیامدهایش بودیم. در این هیچ شکی نیست و این‌یک حقیقت تاریخی است. حوزه فرهنگ و هنر نیز همراه شئون دیگر جامعه از این رخداد متأثر بود و با نگاهی به فیلم‌ها و تئاترهای آن دوران مشاهده می‌کنیم که رگه‌های سینما و تئاتر دفاع‌مقدس جریان بیشتری داشت و پررنگ‌تر بود. ولی امروز به‌درستی مفهومی طرح‌شده است که جهان‌شمول‌تر است و گزاره‌ها و مفاهیم بیشتری را دربر می‌گیرد و آن تئاتر مقاومت است. تئاتر مقاومت امروز دیگر تنها انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس را دربر نمی‌گیرد، بلکه مفاهیم به‌روزتر و جامع‌تری را بویژه در حوزه‌های اجتماعی دربر می‌گیرد. شاید برای دوستان این مطلب جالب باشد که ما در مقوله تئاتر مقاومت بسیار با میدان وسیع و گسترده‌ای مواجهیم. بحث حمایت از تولید ایرانی و تکریم کار و کارگر ایرانی، بیانیه گام دوم انقلاب، مفاهیم مرتبط با استکبارستیزی، دستاوردهای انقلاب، امید و ترسیم آینده روشن انقلاب اسلامی، تحکیم بنیان خانواده و ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی، شخصیت‌ها و جریان‌های تاریخ معاصر ایران، شخصیت‌های دوران دفاع‌مقدس و انقلاب اسلامی، دشمن‌شناسی، معضلات و آسیب‌های اجتماعی و شقوق متفاوت ایثارگری همچون شهدای آتش‌نشانی، جنگلبانی و حراست از محیط‌زیست، شهدای مبارزه با تروریسم و مبارزه با قاچاق موادمخدر و... ازجمله مواردی است که با آن مواجهیم. تئاتر مقاومت زنده است. این ارائه مفهوم گسترده از مقوله مقاومت کارکرد بسیاری دارد و هنرمندان زیادی از آن استقبال کرده‌اند. ان‌شاءالله ثمرات این استقبال در هفدهمین جشنواره سراسری تئاتر مقاومت بیشتر جلوه‌گری می‌کند. 

 

* به‌عنوان سؤال آخر، اگر نکته‌ای باقی‌مانده بفرمایید.

عرض خاصی ندارم و امیدوارم در آینده انجمن تئاتر انقلاب و دفاع‌مقدس همان‌طور که مقام معظم رهبری (مدظله) فرمودند، بتواند از گنجینه و ذخایر ارزشمند انقلاب و دفاع‌مقدس که به‌مثابه گنجی در اختیار ما است، درست بهره‌برداری کند و آنها را با حفظ اصول و امانتداری کامل به دست آیندگان و نسل‌های بعدی برساند.