اگر آنچه در 8 سال اخیر بر شامات گذشته را جنگ نیابتی علیه دولت و ملت سوریه برشماریم، از این هفته به بعد شاهد جنگ مستقیم و بی‌پرده یک عضو ناتو با این کشور هستیم. روز پنجم فوریه رجب طیب اردوغان در مقابل نمایندگان 4 حزب تشکیل‌دهنده مجلس که 3 حزب آن عدالت و توسعه، جمهوری‌خواه و حرکت ملی با در اختیار داشتن بیش از 92 درصد کرسی‌ها تمایلات پان‌ترکیستی دارند، یعنی یا حامی نوعثمانی‌گری حزب حاکم یا ملی‌گرایی افراطی به سبک آتاتورک هستند، نطقی متعصبانه ایراد کرد که با ابراز احساسات اغلب حاضران مواجه شد؛ واقعه‌ای که نمی‌شد هیچ برداشتی از آن کرد جز همگرایی حاکمیت آنکارا برای توجیه اشغال نواحی شمالی همسایه جنوبی. بویژه این حرف شخصیت متوهم سلطان- رئیس‌جمهور ترکیه - مبنی بر اینکه هیچ حمله‌ای به ارتش خود را حتی در حال پیشروی غیرقانونی به عمق 30 کیلومتری خاک یک کشور دیگر تحمل نخواهد کرد، در قصر الروضه دمشق و کاخ کرملین مسکو به عنوان «اعلان جنگ» به هر دوی این کشورهای متحد برداشت شد. 

یک هفته بعد متعاقب اعزام 5 هزار نیروی ویژه ارتش ترکیه به استان ادلب سوریه برای حمایت از تروریست‌های تکفیری القاعده و شاخه‌های پان‌ترک و اویغوری آن و قلع‌و‌قمع بخشی از آنها توسط واحدهای هوانیروز و توپخانه‌ای ارتش سوریه که دست‌کم 14 کشته و چندین زخمی برجای گذاشت و مهم‌تر از آن ژست سلطانی اردوغان را در هم شکست، چندین بیانیه خصمانه دیگر از آنکارا، واشنگتن و بروکسل ثابت کرد این جنگ ناتو علیه یک کشور مستقل است. به عبارت دیگر، در همان حال که اردوغان برای جلب توجه افکار عمومی داخلی در حال زین کردن خر خود برای یک جنگ بی‌نتیجه با کشوری است که متحد متحدان واقعی شرقی‌اش محسوب می‌شود که او را از معرکه کودتای 2016 نجات دادند، آمریکا و ناتو که همان کودتا را علیه رئیس‌جمهور ترکیه و حزب عدالت و توسعه ترتیب داده بودند،  این پهلوان پنبه را برای شعله‌ور کردن دوباره معرکه شام شیر می‌کنند تا از او در راستای اهداف استعماری خود سواری بگیرند.

ابتدا بیانیه رسمی ارتش ترکیه در روز یکشنبه گذشته بود که مدعی کشتن 51 نظامی سوری (که در واقع نصف تعدادی بود که ابتدا توسط آنکارا اعلام شد) در پاسخ به حملات دفاعی سوریه آن هم در خاک خود این کشور شد؛ ادعایی که شواهد میدانی حاکی از دروغ بودن آن است، چرا که در تعاریف بین‌المللی هیچ معنایی جز تجاوز جنگی ندارد. اردوغان سپس بار دیگر به مجلس رفت تا این بار در حضور نمایندگان هم‌حزبی خود رسما مرتکب اعلان تجاوز به کشور سوریه شود. او گفت: «از امروز بدون توجه به مفاد روند آستانه و سوچی، نیروهای اسد را در هر نقطه‌ای هدف قرار خواهیم داد».

او همچنین مدعی شد تا پایان ماه جاری میلادی (فوریه) نیروهای سوری را از برج‌های دیده‌بانی موقت ارتش ترکیه در استان ادلب دور کرده و در این زمینه هر اقدام هوایی و زمینی که لازم باشد انجام می‌دهد.

در مقابل کرملین نیز با رد اظهارات مقامات ترک نسبت به عدم پایبندی خود و سوری‌ها به معاهده سوچی، حمایت آشکار آنکارا از تروریست‌ها و ناکامی ترکیه در حفاظت از امنیت در ادلب بویژه بزرگراه‌ها و حملات مسلحانه به مناطق مسکونی را دلیل عملیات اخیر پاکسازی عناصر تروریست از این استان برشمرد.

اما عربده جنگ‌طلبانه اردوغان و پان‌ترک‌ها در حالی در منطقه بلند شده است که این رفتار ضمن دور کردن ترکیه از ایران، روسیه، چین و حتی عراق، مطمئنا به آرامش در مرزهای اروپایی فلات آناتولی نیز منجر نخواهد شد و ناتو با وجود تشویق این سلطان ابله عثمانی به ورود مستقیم به جنگ سوریه، برای او در مدیترانه بویژه در مرزهای متشنجش با یونان و قبرس، ناآرامی‌های دیگری تدارک دیده است.

مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ با انتشار بیانیه‌ای، به جای محکومیت مداخله نظامی ترکیه در سوریه، عملیات مشترک ارتش سوریه با روسیه، ایران و حزب‌الله لبنان علیه تروریست‌های تابلودار و مشهور النصره و ترکمانی در ادلب را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است: «ما از ترکیه، متحد خود در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی،‌ (ناتو) که نیروهایش در ادلب هدف حملات خمپاره‌ای قرار گرفتند، حمایت می‌کنیم».

جیمز جفری، نماینده ویژه ترامپ در امور سوریه نیز با همان توجیه پمپئو که ترکیه متحد آمریکا در پیمان ناتو است به شکلی مضحک مدعی شد نیروهای این کشور در ادلب (در خاک سوریه) با تهدید بزرگی ناشی از روسیه و حکومت [قانونی] سوریه مواجهند! او همچنین در یک اقدام تبلیغاتی مسخره‌تر به سربازان متجاوز ترکیه که توسط ارتش سوریه به هلاکت رسیده‌اند عنوان «شهید»(!) را اطلاق کرده که در جهان‌بینی آمریکایی هیچ جایگاهی ندارد و به خانواده‌های آنها تسلیت گفته است.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل دانمارکی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز پیش از آغاز نشست وزرای دفاع کشورهای عضو در بروکسل، برای تجاوز نظامی ترکیه به سوریه هلهله کشید و گفت: «حملات به ادلب را محکوم و اسد و روسیه را به توقف فوری حملات فرا‌می‌خوانم».

ترکیه نیز که پیش از این در آستانه طلاق از ناتو قرار داشت این پیام محبت‌آمیز استولتنبرگ را غنیمت شمرده به طوری که «خلوصی آکار» وزیر دفاع و نماینده این کشور در نشست ناتو خواهان حمایت اعضا از جنگ‌افروزی آنکارا شده است. 

سوابق قبلی نشان می‌دهد غربی‌ها پس از شکست در جنگ‌افروزی 8 ساله‌شان در سوریه، حال آن را همچون چاهی می‌بینند که اردوغان متحد غیرقابل پیش‌بینی‌شان را باید داخل آن بیندازند. آنها که امروز سلطان پرزیدنت را به زین کردن مرکب جنگی نه‌چندان رهوارش تشویق می‌کنند- که بیشتر به الاغ شبیه است تا نقاشی‌های اسب‌های سربازان سلطان محمد و سلطان سلیمان- مطمئنا همزمان به این فکر می‌کنند که چگونه مانند آن شب داغ تابستان 1395، اردوغان را بار دیگر از روی زین پایین بیندازند و سوال اینجاست: آیا در این صورت دیگر کسی در تهران، مسکو و پکن به حال او دل خواهد سوزاند یا خیر؟

***