این سخن، گزاف و بی‌پایه نیست بلکه عین حقیقت است تا جایی که دوست و دشمن به آن اعتراف دارند و با مشاهده حرکت‌های اجتماعی، سیاسی و خیزش‌های انقلابی معاصر انقلاب اسلامی نسبت به تئوریزه کردن این نظریه اقدام کرده‌اند. 

یک- یقیناً نظریه انقلاب اسلامی با عنوان سیاسی «جمهوری اسلامی» را بدون اتکای آن به اندیشه اسلامی «باورها/ بایدها» نمی‌توان تصور کرد و ظهور و بروز این اندیشه در قامت یک نظام سیاسی بدون حضور مردم که به فراخوان یک رهبر دینی پاسخ مثبت دهند، امکان‌پذیر نبود. 

مردمی که حضور خود را در بیعت فراگیر در میدان عمل و انقلاب با جهاد و شهادت و در میدان حقوقی و سیاسی در پای صندوق آرا و نظرخواهی ملی [رفراندوم] نشان دادند و نظام مردم‌سالار دینی را بنیان نهادند. بسیاری از صاحب‌نظران سیاسی که انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی را مورد مطالعه قرار داده‌اند، هسته مرکزی این عناصر سه‌گانه را، رهبری تشخیص داده‌اند که در قانون اساسی جمهوری اسلامی و متون دینی و حقوق اسلامی از آن تحت عنوان «ولایت فقیه» یاد می‌شود. 

ولی‌فقیه از یک‌سو با اجتهاد مستمر و با اتکا بر مبانی دینی و قرآنی، دکترین حکومت دینی را به‌روزآوری و کارآمد و مشروعیت‌بخشی می‌کند و از سوی دیگر با تأکید بر حضور مردم و فراخواندن آحاد ملت و پذیرش آنان، ضمن پاسداشت جمهوریت و مردم‌سالاری مقبولیت و کارآمدی نظام را صیانت می‌کند. 

دو- دوام این نظام سیاسی در گرو دوام عوامل ایجادکننده آن است، رهبری به عنوان حافظ کیان این نظام به تبعیت و پشتیبانی مردم، می‌تواند از آن صیانت و جامعه را برای رسیدن به نقطه کمال و آرمان‌های آن هدایت کند.

اگر در بیان ساده و همه‌فهم امام راحل رحمه..‌الله علیه می‌شنویم که فرمودند: «پشتیبان ولایت فقیه باشید تا کشورتان آسیب نبیند» تأکید بر نقش اساسی این حلقه واسط بین اندیشه اسلامی و حضور مردمی است. البته مردم ایران درستی این معنا را در طول این 4 دهه انقلاب اسلامی به وضوح و رأی‌العین دیده‌اند.