گروه اقتصادی: طلا، ارز، خودرو و کالاهای مصرفی در روزهای اخیر رشد قیمتی محسوسی را تجربه کرده‌اند. با وجود اینکه بخشی از افزایش قیمت در روزهای اخیر را می‌توان به واکنش‌های اقتصاد ایران به مسائل فصلی و زمانی ارتباط داد و آن را نشأت‌گرفته از روزهای پایانی سال دانست اما حجم افزایش‌ها بسیار بیشتر از آن است که تنها بتوان چنین موضوعی را در آن دخیل دانست. آنطور که پیداست اساسا دولتی‌ها برنامه‌ای برای کنترل قیمت پایان سال نداشته‌اند؛ اتفاقی که می‌تواند در صورت ادامه پیدا کردن در روزهای آینده، شیرینی عید را برای مردم به تلخی تبدیل کند. به گزارش «وطن امروز»، اسفندماه برای اقتصاد ایران بازه زمانی رونق بازارهای مختلف است. این رونق به غیر از بازار مسکن در تمام حوزه‌های دیگر محقق می‌شود. کارگران و کارمندان مبالغی بیش از درآمدهای مستمر خود به عنوان عیدی و سنوات دریافت می‌کنند، در عین حال اغلب شرکت‌های بزرگ پایان سال حسابداری و مالی خود را در این ماه قرار می‌دهند که بر اساس آن میزان سود و پاداش مدیران و سرمایه‌گذاران مشخص و به آنها داده می‌شود. در کنار این، بررسی رفتار اقتصادی مردم ایران نشان می‌دهد آنها در این ایام علاقه خاصی به خرید کردن دارند؛ تمام این عوامل دست به دست هم می‌دهد تا بازارهای مختلف شاهد رونق باشند. این رونق بازار اما همواره از سمت تقاضا بوده و عرضه به هر دلیلی پا به پای آن پیش نرفته است. 

 

* دلار هر روز گران‌تر از دیروز

قیمت اکثر کالاها در ایران تابعی از قیمت ارز است و ربطی هم ندارد که اساسا این کالاها بر پایه ارز تامین شده است یا نه؛ قیمت ارز یک اثر روانی بر تمام کالاها دارد. در روزهای اخیر قیمت دلار در یک بازه زمانی 14 روزه بیش از هزار تومان افزایش داشته و به 14500 تومان رسیده است. با توجه به شیب افزایشی محقق شده (روزی بین 200 تا 2500 تومان) می‌توان پیش‌بینی کرد در صورت عدم ورود بازارساز، این روند ادامه هم داشته باشد. عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی پیش‌تر درباره تأمین ارز روزهای پایانی سال گفته بود هیچ مشکلی نخواهیم داشت و تلویحا افزایش قیمت ارز را رد کرده بود. زمانی که همتی این اظهارات را مطرح کرد قیمت دلار در کانال 13 هزار تومان بود. آنچه پیداست به غیر از تقاضای اسکناس برای مسافرت‌های پایان سال هیچ عامل دیگری برای افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر وجود ندارد، سوال اینجاست که چرا بانک مرکزی با توجه به تجربه چندین سال گذشته برنامه‌ای برای این ایام ندارد؟

 

* سکه مرزی نمی‌شناسد

اغلب فعالان بازار سکه و طلا بر این باور بودند سکه تمام بهار آزادی هیچ‌گاه در شرایط عادی تا مدتها به سد روانی 5 میلیون تومان نخواهد رسید، اگر هم این اتفاق روی دهد طولانی‌مدت نخواهد بود. 

از 19 بهمن‌ماه سکه 5 میلیون تومان را رد کرده و هر روز هم گران‌تر می‌شود. دیروز هر سکه تمام بهار آزادی در بازار آزاد 5‌میلیون و 300 هزار تومان معامله شد. به نظر نمی‌رسد تا پایان سال قیمت سکه به پایین 5 میلیون تومان برگردد. تجربه ثابت کرده است قیمت طلا به صورت موازی با ارز حرکت می‌کند و عملی‌ترین روش برای کاهش قیمت طلا کنترل قیمت ارز است. 

 

* خودرو دست‌نیافتنی

همه منتظر بودند تا به رسم هر سال، خودروسازان در دهه فجر فروش‌های ویژه به صورت قطعی و تحویل فوری انجام دهند؛ عملی که هر سال در چنین روزهایی با فاصله قابل توجهی از قیمت بازار انجام می‌شود و تا حدودی قیمت خودرو را در اسفند تعدیل می‌کند. در اقدامی عجیب، خودروسازان قید فروش شب عید را زدند و محصولات خود را با شرایط غیرقطعی برای 2سال آینده پیش‌فروش کردند. همین اتفاق باعث شد مشتریانی که می‌خواستند برای سال جدید خودروی جدید داشته باشند دست به دامان بازار آزاد شوند. وزارت صنعت هم به عنوان متولی بازار خودرو هیچ اقدامی برای مدیریت بازار انجام نداده است، البته موضوع زمانی تلخ می‌شود که تحلیل‌هایی مبنی بر تزریق قطره‌چکانی خودرو به بازار به بهانه تحریم قطعات برای نفع بیشتر خودروسازان مطرح می‌شود که جای بررسی دارد. از ابتدای دی‌ماه تاکنون تیبا صندوقدار و پژو 206 صندوق‌دار به ترتیب 20 و 25 میلیون تومان گران شده‌اند. بررسی میدانی بازار کالاهای پرمصرف شب عید هم نشان می‌دهد هیچ نظارتی بر قیمت کالاهایی مانند پوشاک، آجیل و شیرینی وجود ندارد. به نظر می‌رسد بازارهای عیدانه هم نتوانسته روشی برای کنترل قیمت‌ باشد.