گروه سیاسی: سناریوی کرونایی آمریکا در قبال ایران با گذار از ابراز خرسندی و تهدید ایران به‌عنوان عاملی پنهانکار در این زمینه، وارد مرحله بشردوستی مشروط شد! در همین زمینه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در کنفرانس خبری خود گفت: ما می‌توانیم به ایران در مبارزه با ویروس کرونا کمک کنیم. تنها نیاز است که مقامات تهران از ما این درخواست را مطرح کنند. وی در ادامه مدعی شد: ما بهترین متخصصان جهان را داریم. ما علاقه‌مندیم به ایرانی‌ها در مبارزه با ویروس کرونا کمک کنیم، اما این امر نیازمند آن است که آنها از ما درخواست کمک کنند. این موضع ترامپ در حالی است که روز جمعه مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور نیز خبر از پیشنهاد آمریکا به ایران برای مقابله با ویروس کرونا داده بود و سخنانش با واکنش رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سخنگوی وزارت امور خارجه همراه شد. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به ادعای پمپئو، این ادعا را یک حرکت تبلیغاتی و ریاکارانه دانست که با اغراض سیاسی و به‌منظور فریب افکار عمومی جهانیان انجام می‌شود. وی افزود: ادعای کمک به ایران برای مقابله با کرونا از سوی کشوری که با تروریسم اقتصادی خود باعث فشارهای گسترده بر مردم ایران شده و حتی راه خرید دارو و تجهیزات پزشکی را مسدود کرده است، ادعایی مضحک و یک بازی سیاسی- روانی است. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور هم در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: آمریکا ایران را تحت فشارهای فزاینده و بی‌سابقه تحریمی قرار داده است که نتیجه آن بروز مشکلات فراوان برای تک‌تک مردم ایران از جمله در مواجهه با ویروس کرونا بوده است. آنها اگر در گفته‌های خود صداقت دارند و واقعا دنبال کمک بشردوستانه به ملت ایران هستند، همین امروز تحریم‌ها را لغو کنند تا با رفع محدودیت از بانک‌ها و کانال‌های مالی، ایران هرچه سریع‌تر نیازهای ضروری برای مقابله با کرونا را تامین و زمینه‌های کنترل سریع‌تر بیماری را فراهم کند.

تغییر لحن مقامات آمریکا و ترتیب دادن فضای مباحثه پیرامون شیوع ویروس کرونا در کشورمان در حالی است که مجموعه مواضع اخیر مقامات آمریکایی در این زمینه تصویر یک جنایتکار را از آنها ساخته و باعث بالا گرفتن فشارهای رسانه‌ای و افکار عمومی شده است. برای مثال نشریه آمریکایی نیوزویک با اشاره به تلاش ایران برای جلوگیری از گسترش شیوع ویروس کرونا نوشت: تحریم‌های اقتصادی آمریکا با ایجاد مشکلاتی مانع مقابله با این ویروس شده است. این نشریه در بخشی از این تحلیل نوشت: تحریم‌های آمریکا توانایی شهروندان ایران برای دسترسی به اطلاعات لازم درباره این بیماری و نحوه شیوع آن را هم مختل کرده است. نشنال اینترست هم در گزارشی در این زمینه با اشاره به تاثیر نهایی تحریم‌های مالی بر روند تبادلات بهداشتی نوشته بود: معافیت اقلام بشردوستانه از تحریم‌های ایالات‌متحده امکان واردات همه موارد مورد نیاز برای رسیدگی به شیوع گسترده ویروس کرونا را برای ایران فراهم نمی‌آورد. ایران برای واردات یکسری اقلام از جمله ماسک‌های تنفسی و همچنین سیستم‌های کنترل آلودگی، به مجوزهای جداگانه وزارت خزانه‌داری آمریکا نیاز دارد. در این میان رقبای انتخاباتی ترامپ هم تلاش زیادی داشتند تا با برجسته کردن این مسأله، برای رقابت‌های انتخاباتی خود ارزش افزوده‌ای خلق کنند که در مهم‌ترین آنها الیزابت وارن، نامزد دموکرات‌ انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نامه‌ای به وزرای خزانه‌داری و خارجه آمریکا تقاضا کرد در پی شیوع ویروس کرونا در سطح جهان، تحریم‌های آمریکا در مسیر کمک‌های انسان‌دوستانه به ایران مانع‌تراشی نکند. در چنین فضایی اتخاذ موضعی همچون سخنان اخیر ترامپ برای وی این فرصت را به وجود آورد تا هم تصویر جنایتکارانه خود را تا حدی ترمیم و اصلاح کند و هم با مشروط کردن این پیشنهاد مبهم، گامی به سمت تحقق آن برندارد.

با این اوصاف پیشنهاد به ظاهر بشردوستانه ترامپ برای کمک به کشورمان را از جهات دیگری نیز می‌توان مورد بحث و ارزیابی قرار داد. نخستین موردی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد تلاش ترامپ برای مشروط کردن کمک‌های آمریکا به درخواست رسمی از سوی کشورمان است؛ موردی که موید در پیش گرفتن استراتژی قدیمی این کشور مبنی بر وادار کردن طرف مقابلش برای اقرار به ضعف خود و سپس بهره‌برداری از آن است. ترامپ بارها در موضع‌گیری‌های گوناگون تمایل شدید خود برای وادار کردن ایران به اظهار ضعف را نشان داده است و در این مورد هم تلاش می‌کند با سوار شدن بر موج شیوع ویروس کرونا، ایران را در فضای جهانی در چنین جایگاهی بنشاند. در مقابل اینها نکته مهم دیگری که نباید مورد غفلت قرار گیرد تلاش ترامپ برای به دست گرفتن نبض مطالبات اجتماعی مردم ایران است؛ چراغ سبز نشان دادن برای کمک و سپس مشروط کردن آن به درخواست دولت ایران، تلاشی برای مقابل هم قرار دادن دولت و ملت ایران است، به گونه‌ای که در صورت بالا گرفتن تلفات این ویروس مردم ایران دولت خود را مقصر تحریم‌های آمریکا بدانند و با فشار به این نهاد باعث تحقق هدف اولیه ترامپ شوند. تحریم‌های گسترده‌ای که دولت آمریکا در سال‌های اخیر و در چارچوب یک تروریسم اقتصادی علیه ایران در پیش گرفته است، همگی معطوف به تبدیل کردن مردم ایران به اهرمی در برابر نظام سیاسی‌شان جهت کوتاه آمدن مقابل تحمیل‌های خارجی ایالات‌متحده بوده است و مواضع به ظاهر بشردوستانه‌ای همچون پیشنهاد مشروط ترامپ را می‌توان در همین قالب و البته با شکلی متفاوت‌تر دانست. صداقت آمریکا برای رضایتش نسبت به کمک‌های بشردوستانه را زمانی می‌توان به‌راستی سنجید که این دولت به‌جای پیشنهاد مشروط نسبت به ارسال محموله‌های خود، مانع مبادلات بهداشتی و درمانی کشورمان با سایر کشورها نشود.