عباس اسماعیل‌گل: محمدرضا امامقلی، مستندساز که با خلق مستندهایی چون «آقای نخست‌وزیر» و «خوره» شناخته شده است، از آن دسته هنرمندانی است که این روزها در کنار جهادگران مبارزه با ویروس کرونا مشغول خدمت شده است. درباره شرایط این روزهای جامعه در پی شیوع کرونا و فعالیت‌هایی که در این ارتباط دارد با او به گفت‌و‌گو نشستیم.

***

* شما از آن دسته هنرمندانی هستید که در این روزهای شیوع کرونایی و تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری، بسیار فعال هستید؛ درباره فعالیت‌های‌تان توضیح می‌دهید؟

قرارگاه جهادگران سلامت حضرت نرجس خاتون از زمان شیوع کرونا به همت اقشار مختلف مردم شکل گرفته است. این قرارگاه جهادی  فعالیت‌های خود را در 14 حوزه مختلف از سرگرفته است و بنده هم همراه دوستان هنرمند موسسه سفیر چند وقتی است به این جهادگران اضافه شده‌ایم و در حوزه «اعزام نیروهای همیار سلامت به بیمارستان‌های تهران» این دوستان جهادگر را همراهی می‌کنیم.

 

* مسلما فعالیت‌تان در همراهی با نیروهای همیار سلامت قرارگاه جهادگران نرجس خاتون  جنبه رسانه‌ای و هنری دارد؟

بله! همین‌طور است. بنده به همراه اکیپ کامل تصویربرداری همراه همیاران سلامت به بیمارستان‌هایی که میزبان بیماران مبتلا به کرونا هستند، اعزام می‌شویم و مستندهای کوتاهی را به تولید می‌رسانیم که از این میان می‌توان به مستند «قالیچه سلیمان» اشاره کرد  که خدا را شکر با چندین بازپخش از شبکه‌های مختلف صداوسیما مورد توجه مردم قرار گرفت.

 

* درباره محتوای این مستند که خیلی مورد پسند مخاطبان در فضای مجازی و صداوسیما قرار گرفته است کمی توضیح می‌دهید؟

برای ساخت این مستند ما 2 هدف جداگانه داشته‌ایم یکی اینکه یک خداقوت اساسی به نمایندگی از مردم به جامعه پزشکی و درمانی مبارزه با کرونا گفته باشیم و دوم اینکه با کسب اطلاع تاریخ تولد برخی از کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا حضور دارند، برای‌شان یک جشن تولد کوچک بگیریم که هدیه این جشن را هم از طرف امام رضا(ع) به این عزیزان تقدیم شد که این موضوع علاوه بر آنکه یک فضای خاص برای کادر درمانی فراهم می‌کرد، یک نشاط و روحیه هم به این جهادگران تزریق می‌کرد که این افراد بتوانند با روحیه بالا به درمان بیماران کرونایی مشغول شوند.

 

* به نظر شما مهم‌ترین علتی که موجب می‌شود مستندهایی چون «قالیچه سلیمان» به این شکل به دل مردم بنشیند، چیست؟

اگر بخواهم اصل مطلب را بگویم شاید از نظر برخی‌ها شعارگونه و تکراری به نظر بیاید اما به واقع باید گفت کارهایی که به معنای واقعی کاملا دلی ساخته شود، بدون شک به دل مخاطبان هم می‌نشیند و درباره مستندهایی چون «قالیچه سلیمان» هم همین مسأله صدق می‌کند.

 

* جناب امامقلی این روزها اقشار مختلف مردم در حوز‌های مختلف و در توان خود سعی می‌کنند  نقشی در مبارزه با شیوع ویروس کرونا در جامعه داشته باشند؛ به نظر شما هنرمندان در این ایام چگونه می‌توانند نقش‌آفرینی کنند، بویژه هنرمندانی که به خاطر تعطیلی پروژه‌ها، اوقات خالی فراوانی را در خانه سپری می‌کنند.

در وهله اول باید گفت ما در کشورمان به یک جهاد عمومی برای ریشه‌کنی ویروس کرونا نیاز داریم و این ایام حساس به جهاد کفایی احتیاجی نداریم که عده‌ای در منزل بمانند. خوشبختانه در همین «قرارگاه جهادگران سلامت حضرت نرجس خاتون» گلچینی از اقشار مختلف جامعه با تخصص‌های متنوع  حضور دارند؛ از راننده وانت، پیک موتوری و خیاط گرفته تا برق‌کار و مهندس هوافضا که به صورت جهادی و تمام‌وقت در این قرارگاه خدمت می‌کنند. نیاز داریم حضور جهادگرانه اقشار مختلف با تخصص‌های متفاوت در اینگونه قرارگاه‌ها افزایش یابد و هنرمندان هم مسلما از این قاعده مستثنا نیستند.

 

* بله! هنرمندان هم نباید صف‌شان از اقشار مختلف مردم در این موارد جدا باشد اما قبول دارید که طیف هنرمند با توجه به روحیات و ویژگی‌های شخصی خود، نیاز به یک حضور و نقش‌آفرینی متفاوت در مواقع بحرانی کشور دارند؟

هنرمند همیشه و در همه حال باید دنبال خلق آثار روشنگر و حقیقت‌جو باشد، به عنوان مثال در دوران 8 ساله دفاع‌مقدس برخی هنرمندان تحت تاثیر فضای جهادگرانه آن موقع قرار گرفتند و در آن ایام با خلق آثاری که در حوزه تخصصی‌شان بود، تبدیل به چهره ماندگار در تاریخ فرهنگ و هنر کشور شدند و آثارشان هم ماندگار شد اما بخش دیگری از هنرمندان هم بودند که در دوران دفاع‌مقدس ترجیح دادند خانه‌نشین بمانند که مسلما این دسته از هنرمندان هیچگاه به اقشار موثر جامعه تبدیل نشده و نخواهد شد.

این موارد را به این خاطر گفتم که این ایام بی‌شباهت به دوران دفاع‌مقدس نیست و در این شرایط هیچ کسی نباید منتظر کارت دعوت باشد، بلکه هنرمندان هم باید مانند سایر اقشار جامعه در این ایام احساس مسؤولیت کنند و بر اساس توانمندی‌های خود به میدان بیایند.

 

* گویا درباره حضور جهادگرانه مردم در این اوضاع خیلی به فعالیت‌ افراد بر اساس بر تخصص‌‌شان تاکید دارید؟

فی ‌نفسه هیچ ایردای ندارد که اگر به عنوان مثال یک هنرمند یا یک مهندس برق مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک توزیع کند اما اگر دنبال بهترین نتیجه از حضور جهادگرانه مردم در مواقع بحرانی هستیم، بهتر است با یک برنامه‌ریزی سریع و منظم به دنبال نقش‌آفرینی افراد بر پایه تخصص‌ها و توانایی‌های‌شان در میدان جهاد باشیم تا بدین صورت کارایی خدمات جهادی مردم چندین برابر شود، زیرا در این مواقع بحرانی با 2 بحث اصلی درباره حضور جهادگران مواجه هستیم؛ یک موضوع بحث «وظیفه محوری» است که هر کس باید بر اساس تخصصش گام به میدان بگذارد و یک اصل هم «دل» است که بر پایه احساسات انسانی استوار است که شایسته آن است این مورد دوم را تاحدودی کنترل کنیم تا به بهترین نتیجه ممکن دست پیدا کنیم.

 

* شما به عنوان یک  مستندساز در این ایام به جبهه مبارزه با کرونا رفته‌اید؛ حضور هنرمندان مختلف را در این میدان سخت چگونه ارزیابی می‌کنید؟

این مسأله را باید از 2 جنبه مورد بررسی قرار داد؛ یکی اینکه نیمه پر لیوان را نگاه کنیم و آن اینکه برخی هنرمندان با خلق اثر در حوزه تخصصی‌شان، اتفاق‌های خوبی را رقم زده‌اند اما اگر به بخش دیگری از این موضوع بپردازیم، باید گفت هنرمندان بسیاری انتظارات را برآورده نکردند و هنوز آنچنان که باید پای کار نیامده‌اند و جای خالی خیلی از هنرمندان در قرارگاه‌های جهادی مختلف در این ایام احساس شده است. البته هنرمندانی که به دنبال تاریخ‌سازی باشند در این ایام نقش خود را بخوبی ایفا کرده‌اند و همچون یک مجاهد سختکوش بدون ترس و واهمه، وسط این کارزار آمده‌اند و امیدوارم سایر هنرمندان هم بزودی متوجه این بزنگاه تاریخی و اهمیت حضورشان در این برهه شوند. 

 

* البته این احساس مسؤولیت صرفا مخصوص هنرمندان نمی‌شود و تمام اقشار مختلف را در برمی‌گیرد.

دقیقا همین‌طور است و هر کسی که خود را متعلق به انقلاب اسلامی می‌داند، باید بدون هیچ منتی به میدان بیاید و نباید شاهد باشیم کسانی که به خودشان برچسب انقلابی زده‌اند، در این ایام خانه‌نشین باشند. در واقع باید گفت در این ایام به کسانی نیاز داریم که شبیه‌شان را در ایام دفاع‌مقدس و پس از آن ایام بسیار دیده‌ایم، به عنوان مثال کسانی بودند که فقط در دوران دفاع‌مقدس فرمانده و رزمنده بودند و پس از آن بدون هیچ چشمداشتی به پست و مقام، به زندگی عادی خود بازگشتند و در حال حاضر هم هستند کسانی که در این ایام این ویژگی‌ منحصر به فرد را دارند.

 

* بسیاری از اهالی رسانه هم در ایام همراه با جهادگران مشغول اطلاع‌رسانی درباره مبارزه با ویروس کرونا هستند؛ شما به عنوان یک مستندساز که فعالیت رسانه‌ای هم می‌کنید، چه تحلیلی از عملکرد رسانه‌ها در این ‌برهه دارید؟

مسلما حداقل انتظاری که از یک رسانه طراز انقلاب اسلامی وجود دارد، این است که اهالی آن رسانه با تمام وجود پای کار بیایند که خوشبختانه شاهد آن هستیم که اغلب فعالان رسانه‌ای در این ایام فعالیت چشمگیری داشته‌اند که جای قدردانی و تشکر دارد اما نباید از ذکر این نکته غافل شویم که رسانه در مواقع بحرانی با 2 ریکرد اساسی مواجه است؛ یکی از این رویکردها «امدادطلبی» است که رسانه‌ها با اطلاع‌رسانی دقیق درباره مشکلات بحران به نوعی مسؤولان و اقشار مختلف را به کمک‌رسانی دقیق‌تر و هدفمندتر ترغیب می‌کنند که باید گفت در این حوزه اغلب رسانه‌های انقلابی موفق و تاثیرگذار عمل کرده‌اند. اما رویکرد دومی که برای اهالی رسانه در ایام بحران اهمیت دوچندان دارد، حوزه «امدادرسانی» است که اهالی رسانه باید با خلق اثر فرهنگی و هنری بر پایه «خبر»، اتفاق‌های امیدبخشی را برای جامعه رقم بزنند. بهترین مدل یک رسانه طراز انقلابی این است که با خلق رویدادهای مختلف در حوزه «امدادرسانی» نقش پررنگی ایفا کند که متاسفانه در این حوزه برخی رسانه‌های ما آنچنان موفق عمل نکرده‌اند.

 

* و صحبت پایانی...

همچنان معتقدم تشکیل قرارگاه‌های مختلف برای حوزه‌های کاری متفاوت از مهم‌ترین اموری است که باید این روزها در اولویت قرار گیرد تا بتوان مشکلات پیش رو و همچنین معضلات پساکرونایی را مدیریت کرد که در این ‌باره تشکیل قرارگاه رسانه‌ای مقابله با کرونا باید در اولویت قرار گیرد تا اهالی رسانه با یک وحدت کامل نسبت به رویکردهای «امدادطلبی» و «امدادرسانی» در ایام پساکرونا اقدام کنند.

***

برای نخستین‌بار در کشور

مدارس علوم و معارف اسلامی صدرا «پایگاه مهربانی» می‌شوند

این روزها طرح‌های مختلفی در راستای همدلی با مردم کشور از سوی نهادها و تشکل‌های مختلف مردمی و دولتی در حال انجام است. در همین راستا سازمان مدارس صدرا با هدف فعال کردن ظرفیت دانش‌آموزی کشور، برای نخستین‌بار، رزمایش مواسات و همدلی موسوم به «صدرای مهربانی» را در مدارس این مجموعه برگزار می‌کند. این نهاد در نظر دارد در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم برگزاری رزمایش گسترده مواسات و همدلی و کمک مومنانه به فقرا و نیازمندان در شرایط کنونی، طرح «صدرای مهربانی» را تا ابتدای ماه مبارک رمضان در 160 مدرسه تحت پوشش این سازمان در سراسر کشور برگزار کند. در این طرح که با هدف استفاده از ظرفیت دانش‌آموزان و در راستای الگوسازی فعالیت‌های جهادی در بستر مدارس و تحقق بیانیه گام دوم انقلاب طراحی شده است، بر مشارکت فعال دانش‌آموزان و واگذاری مسؤولیت به آنها و جلب همراهی فارغ‌التحصیلان مدارس صدرا و نیز سایر مدارس غیرصدرا تاکید شده است. طرح صدرای مهربانی با محوریت خانواده‌ها و معلمان و با مدیریت مدیران مدارس صدرا که به عنوان پایگاه‌های عملیاتی این طرح در هر منطقه قرار دارند، به شناسایی خانواده‌های نیازمند می‌پردازد و حمایت خود را در قالب بسته ارزاق، وام‌های قرض‌الحسنه، حمایت از تولیدی‌ها و بازاریابی برای آنها، بسته‌های آموزشی و فرهنگی و حمایت از درمان خانواده‌های نیازمند و آسیب‌دیده از کرونا ارائه می‌دهد. همه نیازمندان اعم از خانه‌های سالمندان، آسایشگاه‌های جانبازان و معلولان، یتیم‌خانه‌ها، کارگران و مهاجران غیرایرانی نیازمند، مشمول این طرح هستند و می‌توانند از کمک‌های نقدی و غیرنقدی خیران مشارکت‌کننده در آن بهره‌مند شوند. سازمان مدارس علوم و معارف اسلامی صدرا وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است و بیش از 12 هزار دانش‌آموز در سراسر کشور در این مدارس به تحصیل اشتغال دارند.