سیدحمید حسینی*: در هیاهوی قیمت اخیر نفت، بهای نفت برنت تنها ۸ درصد سقوط کرد و هم‌اکنون قیمت آن بیش از ۲۵ دلار است، این به معنای آن است که هم‌اکنون نمی‌توانیم دنیا را در آستانه یک سقوط قیمت نفت بدانیم، بلکه ایالات متحده آمریکا تنها به دلیل شرایط جغرافیایی که منابع نفتی این کشور دارد، دچار یک سقوط قیمتی جدی شده است. کاهش قیمت نفت وست‌تگزاس به علت پر شدن مخازن نگهداری که در روزهای گذشته توان ذخیره کردن خود را از دست داد‌ه‌اند رخ داده است. مازاد نفت هم ناشی از کمبود تقاضا به دلیل شیوع کروناست. سلسله این اتفاقات باعث شده خریداران اولیه این محصول درباره فروش آن دچار تردید شوند. باید توجه داشت هم‌اکنون استخراج و فروش نفت در آمریکا در اختیار بخش خصوصی است و دولت هیچ نقشی در آن ندارد و هیچ دلیلی برای حمایت از فروش نفت ندارد. 

البته این روند کاهش قیمت نفت تنها مربوط به آمریکا نخواهد بود و با کاهش تقاضا قیمت نفت خام کشورمان هم کاهشی خواهد شد. به‌رغم اینکه صادرات نفت‌خام کشورمان در حال حاضر چشمگیر نیست اما کاهش قیمت نفت بر ارزش محصولات صادراتی با ارزش افزوده نظیر محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفت، گاز و برق در آینده نزدیک تاثیر منفی می‌گذارد.  با وجود کاهش تقاضای نفت خام اما شواهد نشان‌دهنده افزایش تقاضای بنزین است. این یعنی با کاهش تدریجی قرنطینه، مصرف بنزین افزایش خواهد یافت، زیرا تا مدت‌ها مردم استفاده از وسیله شخصی را بر حمل‌و‌نقل عمومی ترجیح خواهند داد. این دقیقا مقطعی است که نه کرونا به صورت کامل از بین رفته و نه اقدامات بازدارنده مانند فاصله‌گذاری اجتماعی به صورت سفت و سخت انجام می‌شود. 

برای مثال در کشور خودمان مصرف بنزین در ابتدای قرنطینه به روزی 45 میلیون لیتر کاهش پیدا کرد اما در روزهای اخیر روند آن افزایشی شده و از ابتدای هفته جاری 15 میلیون لیتر به مصرف روزانه کشور اضافه شده است و پیش‌بینی می‌شود این روند ادامه داشته باشد. 

همین موضوع باعث شده است روند سقوط نفت طولانی‌مدت نباشد. با وجود سقوط ناگهانی قیمت نفت خام وست‌تگزاس برای تحویل در ماه مه، قیمت این شاخص نفتی برای تحویل در ماه ژوئن تنها با ۱۲ درصد کاهش ۲۲ دلار و ۵ سنت برای هر بشکه دادوستد شد؛ موضوعی که سبب می‌شود اختلاف  قیمت بین قراردادهای تحویل ماه‌های مه و ژوئن به بیش از ۲۰ دلار برای هر بشکه برسد.

با وجود این کاهش قیمت نفت، ایران به عنوان بزرگ‌ترین دارنده ذخایر هیدروکربوری دنیا قادر است با اتخاذ یک استراتژی سه‌گانه موقعیت خود را در بازار حفظ کند: ۱- توسعه صنایع پایین‌دستی نفت وگاز (فرآورده و پتروشیمی) ۲- استراتژی تلفیق معدن و انرژی: تبدیل مواد معدنی (سنگ آهن، کروم، سرب، مس، روی، کلینکر، آهک، سیلیس و...) به محصول نهایی و تبدیل شدن به کارخانه تولید خاورمیانه ۳- تبدیل انرژی به محصول با ارزش‌تر نظیر برق یا رمز ارز.

* رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی