میکائیل دیانی: شاید چند ماه پیش هیچ کس فکر نمی‌کرد روزی دنیا اینگونه باشد. یک ویروس میکروسکوپی همه کشورها را به هم ریخته است؛ از کشورهای جنوب شرق آسیا تا کشورهای توسعه‌یافته اروپایی را درگیر خود کرده و آمریکای مدعی حالا بیچاره‌ترین کشوری است که رئیس‌جمهورش به توصیه احمقانه تزریق وایتکس متوسل شده است. بیش از 3 میلیون نفر در جهان به کرونا ویروس مبتلا شده‌اند و بیش از 200 هزار نفر مرده‌اند. در این میان اما ایران با وجود آنکه از کشورهای اولیه‌ای بود که درگیر کرونا شد، وضعیت بهتری از کشورهای حتی توسعه‌یافته اروپایی دارد و به مراتب وضعش از آمریکا و انگلیس بهتر است تا آنجا که صادق‌خان، شهردار لندن در گفت‌وگوی مجازی با شهردار تهران گفت: «بسیاری از تدابیری که در لندن برای مقابله با کرونا اندیشیده شد، شبیه اقدامات ایران است و حتی ایران در این زمینه جلوتر است». در روزهایی که دنیا درگیر کروناست، آمریکا و بعضی کشورهای اروپایی علاوه بر کرونا با تجمعات پرستاران و صف‌های خرید اسلحه نیز مواجهند؛ پرستارانی که امکانات درمانی و محافظتی را کم می‌دانند و به تعداد کم‌شان در برابر حجم بزرگ کار اعتراض دارند. در این میان کشورهای مختلف به دنبال آن می‌گردند تا بفهمند رمز موفقیت ایران در کنترل کرونا چیست؟!

 

* پیش‌بینی‌ها و نتایج درگیری ما با کرونا

روزهای ابتدایی که کرونا به کشور ما آمد، تحلیل‌های مختلفی درباره وقوع یک فاجعه مطرح می‌شد؛ تحلیل‌هایی که با شانتاژ رسانه‌های ضدانقلاب باعث ترس و وحشت مردم شده و به عنوان ابزاری برای تخریب ایران استفاده می‌شد. رسانه‌های ضدانقلاب عددهایی بین 30 هزار تا 100 هزار جان باخته برای ایران را پیش‌بینی می‌کردند و تحلیل‌های خود را بر این مبنا پیش می‌بردند اما وضعیت آنگونه که آنها می‌گفتند پیش نرفت. بی‌بی‌سی انگلستان که روزهای اول از وضعیت اسفناک در ایران می‌گفت، آنقدر در کشور خود به مشکل خورد که جهت‌گیری‌هایش را عوض کرد. ایران اما اگر در حوزه مدیریت دولتی بهتر عمل می‌کرد حتی آسیب‌های فعلی را هم متحمل نمی‌شد. 

اما مهم‌ترین رکن این موفقیت را می‌توان به صورت خلاصه «نیروی انسانی تلاشگر و جهادی» دانست.

 

* نیروی انسانی جهادی؛ آنچه ما داشتیم و آنها نداشتند!

اساسی‌ترین مسأله در مواجهه با کرونا ظرفیت انسانی و تجهیزاتی است. کشورهای مختلف سیاست‌گذاری‌های خود را بر اساس این ظرفیت طراحی می‌کردند که بعضا تصمیمات درست و غلطی در مواجهه با آن اتخاذ می‌شد. سوال اصلی این بود که «اگر کرونا در یک کشور اپیدمی شود؛ نیروی انسانی متخصص توان مواجهه با آن اپیدمی را دارد یا خیر؟» بسیاری از کشورها از پیش جواب‌شان منفی بود و به همین خاطر سیاست کنترلی شدید را برگزیدند تا حجم فشار بر نیروی انسانی متخصص (پزشکان و پرستاران) کم شود. آنها به جای اپیدمی 2 ماهه با پیک طاقت‌فرسا برای نیروی انسانی که احتمال اسقاط ساختار درمانی و نیروی انسانی متخصص را داشت، طول مدت بیماری را افزایش و تعداد بیماران را کاهش می‌دادند؛ آنچه آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان همان روزهای نخست به آن اشاره کرد و بر مبنای این سیاست جلو رفت. اما برخی کشورها مانند انگلستان در ابتدا سیاست «مصونیت گله‌ای» و ایمن‌سازی از طریق همه‌گیری بیماری را در دستور کار قرار دادند؛ سیاستی که به سرعت فشارش بر کادر درمان این کشور را نشان داد و دولت مجبور به عقب‌نشینی شد. ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و در رأس همه آنها آمریکا غافلگیر شدند و حالا در رأس جدول مبتلایان و جان‏باخته‌های کرونا قرار دارند. فشار بر کادر درمانی این کشورها باعث شد هر روز در یکی از مناطق این کشورها تجمعات اعتراضی پزشکان و پرستاران برگزار شود. مثل تجمعی که پرستاران در اعتراض به سیاست‌های کرونایی ترامپ مقابل کاخ سفید برگزار کردند. 

اما در ایران چه اتفاقی افتاد؟! با آنکه از روزهای نخست ورود کرونا به ایران متخصصان و اهالی رسانه اعتراضات گسترده‌ای به سیاست‌های دولت روحانی درباره جدی نگرفتن کرونا داشتند اما در خط مقدم جبهه مبارزه با کرونا و پشت خط مقدم، حماسه‌ای خلق شد که جهان را به حیرت فرو برد. از همان روزهای نخست بر خلاف استعفاهایی که میان پزشکان و پرستاران کشورهای غربی از ترس مواجهه با کرونا اتفاق می‌افتاد، پزشکان و پرستاران ایرانی نه‌تنها به میزان وظیفه خود، بلکه با شیفت‌های اضافی و بی‌خوابی‌های بسیار در مواجهه با کرونا قد علم کردند. حضور پزشکان و پرستاران جهادی و داوطلبی که از بخش‌های مختلف نظام پزشکی به بخش کرونا گسیل می‌شدند، هر روز خبرساز می‌شد. یادم است همان هفته اول تصویری از بیمارستان امام خمینی(ره) درباره پزشک زنان و زایمانی منتشر شد که حالا در بخش بیماران کرونایی در حال دوندگی بود. همکارانش که او را می‌شناختند، وقتی او را به دوربین‌ها معرفی کردند، تنها یک جمله گفت: «پدران ما وقتی در جبهه‌ها می‌جنگیدند، از هم نمی‌پرسیدند چه کسی تخصص چه سلاحی را دارد و چه کسی متخصص کدام بخش جنگ است، کار روی زمین مانده را بر‌می‌داشتند». در حالی که در جهان مسأله نیروی انسانی برای مواجهه با کرونا یک مسأله جدی بود، در ایران 63 نفر از پزشکان و پرستاران عزیزمان در راه مبارزه با این ویروس شهید شدند و تعداد بسیاری از آنها خود مبتلا و بستری شدند. ایران نیز مثل بسیاری از کشورها دچار کمبود امکانات و تجهیزات بود، حتی به ‌واسطه تحریم‌های ظالمانه از بسیاری کشورهای دیگر بیشتر در مضیقه قرار داشت اما آنچه ما را در این بخش جلو می‌انداخت، نیروی انسانی جان بر کفی بود که سلامت هر یک نفر جامعه برایش مهم بود.

اما علاوه بر خط مقدم آنچه در ایران بسیار مشهود بود و در دیگر کشورهای جهان دیده نمی‌شد، نیروی انسانی جهادی پشت خط مقدمی بود که هم شرایط را برای مبارزان میدانی آسان‌تر می‌کرد و هم از ایجاد اختلال در جامعه و افزایش تنگنا بر اجتماع کم می‌کرد.

 

* مساجد و حرم ها فعال‌تر شدند

از همان روزهای اول شیوع کرونا رسانه‌های ضدانقلاب و معاند یکی از نقاطی که روی آن دست گذاشتند تا با اسلام و ایران و اعتقادات مردم ایران مقابله کنند، این شائبه بود که اماکن مذهبی مهم‌ترین بستر برای انتقال ویروس کرونا هستند. اما عقلانیت انقلابی از همان روزها از سوی متولیان امر، ائمه جمعه و مراجع تقلید باعث شد اجتماعات مذهبی موقتا تا پایان از بین رفتن این ویروس متوقف شود. این تصمیم عقلانی باعث شد در روزهای اخیر که آمار سهم اجتماعات مختلف در شیوع کرونا اعلام می‌شود، نماز جمعه و زیارتگاه‌ها با زیر نیم درصد، کمترین نقش را در انتقال بیماری داشته‌ باشند، در حالی که حمل‌و‌نقل عمومی و فروشگاه‌ها ۶۰ درصد از بار شیوع کرونا را بردوش دارند. با این وجود اما مساجد و زیارتگاه‌ها تعطیل نشد، بلکه فعال‌تر از گذشته است. شاید زیباترین تصویری که در این ایام منتشر شد، قدم زدن آیت‌الله دژکام در صحن حرم حضرت شاهچراغ بود، درحالی که چرخ‌های خیاطی در 2 طرف صحن در حال دوختن ماسک و لباس پرستاران و پزشکان برای مقابله با کرونا بودند.

مساجد و پایگاه‌های بسیج در یک حرکت همگانی و کشوری مسؤولیت ضدعفونی کردن شهرها‌ را بر عهده گرفتند و هر شب تمام شهرها، اماکن عمومی، در منازل و خودروها و هر جایی را که احتمال داشت ویروس کرونا از آنجا منتقل شود، ضدعفونی می‌کردند. همزمان گروه‌های دیگر جهادی به کار تولید و توزیع مواد ضدعفونی کننده، ماسک و دستکش مشغول بودند. بعضی‌ها هم مثل بچه‌های گروه جهادی شهید محمدحسین حدادیان ماموریت خود را حمایت و پشتیبانی از پزشکان و پرستاران قرار دادند و هر شب 1200 آبمیوه بین بیمارستان‌های سراسر تهران توزیع می‌کردند. آنها که در مسجد امام علی خیابان جلفا حضور دارند تاکنون 45 هزار آبمیوه در بیمارستان‌ها توزیع کرده‌اند.

 

* رزمایش بسیجی‌های جهادی برای مردم

جهادی‌ها در این مدت چند رزمایش را انجام دادند اما از نیمه‌ شعبان که رهبر حکیم انقلاب فرمان رزمایش‌های همدلی را صادر کردند، گروه‌های جهادی و مردمی بسیاری منسجم‌تر از گذشته برای کمک به نیازمندان و محرومان شتافتند و در آستانه فرارسیدن ماه مبارک رمضان، این حرکت مؤمنانه شدت گرفت. چند روز پیش به همت بسیجیان و مردم و خیران در قالب رزمایش کمک مومنانه در تهران و 14 استان کشور 5/3 میلیون بسته معیشتی بین نیازمندان توزیع شد.

«ضیافت همدلی»، «ایران همدل»، «آقا حساب کرده!» و «طرح مساوات» حرکت‌هایی است که با اسامی مختلف از سوی جهادی‌ها، گروه‌های داوطلب و حتی در قالب پویش‌های مردمی عمومی در حال برگزاری است و مردم با دستگیری از همدیگر در برابر کرونا، ایرانی یکدل را به تصویر گذاشته‌اند.

سردار محمد زهرایی، مسؤول سازمان بسیج سازندگی کشور در این باره به «وطن امروز» گفت: شناسایی کم‌درآمدها و خانوارهایی که کرونا گذران زندگی را برای آنها مشکل کرده است، علاوه بر پایگاه‌های بسیج محلات و مناطق، توسط 110 هزار رده بسیج دفاتر دانشجویی و کانون‌های قشری انجام شد که آنها کار جذب و شناسایی خیران و جمع‌آوری کمک‌های مردمی به این رزمایش را انجام دادند.

در رزمایش همدلی و کمک مومنانه مردم 168 میلیارد تومان پول نقد و کمک‌های غیرنقدی دادند. در این رزمایش در کنار توزیع اقلام، خدمات دیگر توسط نیروهای بسیجی در قالب مشاوره‌های پزشکی، فرهنگی، کشاورزی و مذهبی به مردم داده می‌شود.

سخنگوی رزمایش همدلی و کمک‌های مومنانه افزود: علاوه بر خدمات ارزنده‌ای که از سوی این رزمایش ارائه می‌شود، اقداماتی نظیر «هم‌سفره با همسایه» یا مقوله «دست به دست» را که به معنای تسویه‌حساب بدهی برخی افراد ناتوان و بی‌بضاعت در دفتر حساب مغازه‌ها و سوپرمارکت‌های محله‌ای و... است، انجام می‌دهند. تلاش برای بخشودگی اجاره‌بهای مغازه یا مسکن افراد ناتوان که طی آن بسیجیان با مراجعه به در خانه یا دفتر یا محل کار صاحبان مغازه یا خانه، خواهان بخشودگی بخشی از اجاره‌بها یا کمک‌رسانی برای پرداخت بخشی از کرایه‌های معوقه مستاجران می‌شوند، بدون اینکه بدهکار از این قضایا مطلع باشد، از دیگر اقداماتی است که در این رزمایش انجام خواهد شد.

مسؤول سازمان بسیج سازندگی کشور از پویش مردمی و حرکتی دیگر برای حمایت از نیازمندان یا افرادی که ویروس کرونا باعث بیکاری آنها در این چند ماه شده است در این رزمایش خبر داد و افزود: «پیش‌خرید خدمت یا انجام کار» حرکتی است که توسط بسیجیان انجام می‌شود تا افرادی که فقیر نیستند اما به دلیل شیوع کرونا بیکار شده‌اند، این روزها قبل از انجام کار، پول کار را به عنوان پیش‌خدمت کار تحویل بگیرند و پس از آن در شرایط معمولی، کارها را انجام دهند.

حالا جهادی‌ها در حال آماده شدن برای جهش تولید‌ند تا با پایان دادن به کرونا چرخ اقتصادی مردم را با کمک خودشان بچرخانند.

 

* جهادی‌ها همپای نظام سلامت

آنچه در این بین حائز اهمیت است، همراهی و هماهنگی گروه‌های جهادی با ساختارهای رسمی مانند وزارت بهداشت است. بیش از 100 گروه جهادی پزشکی با ماموریت هماهنگ وزارت بهداشت به مناطق خاص فرستاده شدند تا کمبودهایی را که وزارت بهداشت نتوانسته تامین کند، جبران کنند. از سوی دیگر طرح غربالگری ایرانیان وزارت بهداشت با کمک بدنه بسیج کشور اتفاق افتاد و وزیر بهداشت در نامه‌ای تقدیری از بسیجیان خطاب به سردار سلیمانی، فرمانده بسیج نوشت: «تاریخ این سرزمین فداکاری‌های مخلصانه عزیزان بسیجی را در کلیه عرصه‌های خدمت بویژه تلاش‌های حیرت‌انگیز بسیج ملی مبارزه با بیماری کرونا را که با هم توانستیم بیش از ۷۰ میلیون از مردم کشورمان را غربالگری کنیم، از یاد نخواهد برد».

 

* فرهنگ ریشه‌دار، جامعه مدرن از هم‌گسیخته

تفاوت ایران و غرب در ماجرای کرونا و عملکرد مردم ما و آنها را می‌توان در فرهنگ ریشه‌دار و سنتی ایران که اساسش بر همدلی، همراهی، از خودگذشتگی و ایثار برای یکدیگر است، دانست. غرب در ساختار یک جامعه مدرن نمی‌تواند افراد جامعه را به سمت فداکاری برای دیگری به صورت عمومی سوق دهد. فردگرایی و منفعت فردی جامعه مدرن آنها را از هم‌گسیخته کرده است و حالا همه کسانی که مالیات می‌دهند و خود را شهروند مدرن به حساب می‌آورند، توقع‌‌‌شان از دولت‌هاست که بی‌چون و چرا به خدمات‌دهی برای آنها بپردازند. در آن فرهنگ محاسبه‌گر پدیده‌هایی مثل قطع کردن دستگاه تنفسی افراد سالخورده به چشم می‌خورد، در حالی که بیشترین فعالیت ایرانیان و نیروهای جهادی و پزشکی آنها برای افراد بزرگ‌تر جامعه است.

 

* تصویر ایران و تصویر آنها

تصویر ما و آنها در کرونا بسیار متفاوت بود؛ تصویری که تصورات و توهمات ذهنی ایرانیان از غرب را تغییر داد و همچنین ما را با واقعیت‌های درونی خودمان بیشتر آشنا کرد. صف‌های طولانی برای خرید کالا و حمله وحشیانه به فروشگاه‌ها و غارت لوازم خوراکی و بهداشتی تصویری بود که غرب از خود به نمایش گذاشت؛ تصویری که حتی سفیر انگلیس در ایران را نیز به اعتراف واداشت. «راب مک‌ایر» سفیر انگلیس در تهران ضمن انتشار تصویری از قفسه‌های پر فروشگاه‌های کشورمان در حساب توئیتری خود، از رفتار ایرانی‌ها در هجوم نیاوردن به قفسه دستمال توالت تعجب کرد، این در حالی است که هموطنان وی پس از رسمی شدن شیوع کرونا در انگلیس در عرض یک ساعت به فروشگاه‌ها و مراکز خرید حمله‌ور شدند و قفسه‌های فروشگاه‌ها را خالی کردند. همچنین در ویدئوهای متعددی که از فروشگاه‌های کشور انگلیس منتشر شده، دیده می‌شود حتی بر سر دستمال‌ها و ملزومات بهداشتی دعوا می‌کنند.

هنگامه‌ای که جهان در کمبود ماسک و دستکش بود و آمریکا ماسک‌های اروپایی‌ها را به سرقت برده بود و فرانسوی‌ها از آمریکایی‌ها شاکی بودند که چرا ماسک‌های آنها را از فرودگاه‌های چین به سرقت برده‌اند و گاردین هم در گزارشی از سرقت محموله ماسک دیگری توسط آمریکا نوشته بود که «آندریاس گایزل» وزیر امور داخلی ایالت برلین آلمان در واکنش به اقدام ناپسند دولت آمریکا در دزدیدن ماسک‌های سفارش‌داده‌شده برای پلیس آلمان، این اقدام را «دزدی دریایی مدرن» خواند، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام با بهره‌برداری از بزرگ‌ترین کارخانه تولید ماسک تنفسی جنوب غرب آسیا با تولید روزانه ۴ میلیون ماسک،‌ ایران را از واردات ماسک بی‌نیاز کرد؛ کارخانه‌ای که بعد از کرونا می‌تواند صادرکننده این اقلام باشد.

زمانه‌ای که محموله ماسک اسپانیا توسط فرانسه و محموله ماسک ایتالیایی‌ها توسط چک به سرقت رفته بود، ایتالیایی‌ها محموله پزشکی تونس را غارت کرده بودند و لهستانی‌ها محموله ژل ضدعفونی‌کننده نروژ را ربوده بودند و راهزن‌های آلمانی محموله بهداشتی ایتالیا را سرقت کرده بودند، ایرانی‌ها در مساجد و پایگاه‌های بسیج در حال تولید ماسک برای هموطنان خود بودند. 

دورانی که کرونا کشورهای جهان را آچمز کرده بود و همه از هم می‌دزدیدند، ایران به کمبود مواد غذایی و بهداشتی دچار نشد و نیروی انسانی جهادی تا همین امروز پای کار ایستاده تا کمبودی حس نشود اما آمریکایی‌ها نه‌تنها در نبود اقلام خوراکی و بهداشتی به جان هم افتادند، بلکه برای حفظ جان‌شان در جلوی اسلحه‌فروشی‌ها صف کشیدند تا غرب وحشی روی واقعی خود را به ما نشان دهد و رکورد خرید اسلحه در آمریکا بشکند. آمار ارائه‌شده توسط دولت آمریکا نشان می‌دهد در یک ماه گذشته حدود ۲/۴ میلیون مورد استعلام درباره سوابق شهروندان در استفاده از اسلحه از «اف‌بی‌آی» گرفته شده است که بالاترین میزان در حداقل ۲۰ سال گذشته به شمار می‌رود. منابع آمریکایی می‌گویند از مجموع ۲/۴ میلیون مورد استعلام خرید اسلحه از «اف‌بی‌آی» در ماه مارس، ۱/۲ میلیون مورد آن تنها در یک هفته انجام شده و بسیاری از خریداران برای نخستین‌بار بوده که اقدام به خرید اسلحه کرده‌اند.

***

ایران از کشورهای اولی بود که کرونا در آن شیوع پیدا کرد و از نظر تعداد مبتلایان به ‎کرونا هشتمین کشور دنیاییم اما آنچه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و نشان‌دهنده تلاش و قدرت نیروهای جهادی برای کنترل است، کیس‌های فعال بیماری است که امروز ایران در این زمینه در رده هجدهم جهان قرار گرفته است. در ایران 75 درصد مبتلایان درمان شده‌اند و وضعیت ایران در این زمینه از بسیاری کشورهای دنیا بویژه کشورهای توسعه‌یافته بهتر است

 

***