گروه سیاسی: سردار دریادار «علیرضا تنگسیری» فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفت‌وگویی تلویزیونی با اشاره به روز ملی خلیج‌فارس اظهار داشت: خلیج‌فارس متعلق به ما ایرانیان است و جا دارد کسانی را که در طول تاریخ، جان خود را در این منطقه فدا کردند، یاد کنیم. وی با بیان اینکه اهمیت خلیج‌فارس به نفت و گازش نیست، افزود: از سال ۱۲۰۵ تا ۱۳۲۲ میلادی پرتغالی‌ها به مدت ۱۱۷ سال با وجود مشقاتی که این منطقه به لحاظ جغرافیایی و جوی دارد، در آن حضور یافتند و بعد انگلیسی‌ها و سپس آمریکایی‌ها در این منطقه حضور پیدا کردند که این اهمیت خلیج‌فارس را نشان می‌دهد. فرمانده نیروی دریایی سپاه گفت: این منطقه همیشه خلیج‌فارس بوده و همیشه نیز خواهد بود و ما ایرانیان باید تاریخ آن را بخوانیم.

سردار تنگسیری ادامه داد: در کشور‌های مختلف دنیا به زبان خودشان از این خلیج با عنوان «فارس» نام برده شده است؛ مانند سینوس پارتیکوس، بحرالفارسی، بحرالفارس و...، لذا کسی نمی‌تواند نام جعلی بر آن بگذارد. وی خاطرنشان کرد: شهدای بزرگی در این منطقه جان خود را فدا کردند تا خلیج فارس، «خلیج‌فارس» باقی بماند و جزایر آن جزایر خلیج‌فارس باشد. فرمانده نیروی دریایی سپاه یادآور شد: تمام خلیج‌فارس متعلق به فارس بوده است. تا سال 1350 شمسی بحرین یکی از استان‌های کشور ما بود و «کوت» یا همان کویت به معنای خیمه‌گاه نادر بوده است که این نشان می‌دهد از قدیم، این منطقه خلیج‌فارس بوده و هیچ‌کس نمی‌تواند اسمش را عوض کند.

دریادار تنگسیری با بیان اینکه ما چشم طمع به هیچ کشوری نداریم، تصریح کرد: ما اعتقاد داریم که کشور‌های منطقه می‌توانند دست دوستی به همدیگر بدهند و با همگرایی متعددی که با هم دارند، می‌توانند امنیت منطقه را برقرار و بیگانگان را از آن خارج کنند. وی با گرامیداشت یاد شهدایی که در منطقه خلیج‌فارس جان باختند، گفت: در خلیج‌فارس ما شهدای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی مانند ناخدا شهید همتی، شهدای نیروی دریایی سپاه، شهدای نفت فلات قاره و همچنین شهدای مردمی را داریم؛ دریانوردانی که هنگام محاصره آبادان از سوی دشمن، با لنج‌های خود به کمک رزمندگان اسلام می‌رفتند و مهمات، آذوقه و نفرات را به جبهه نبرد می‌رساندند؛ کسانی که جان خود را فدا کردند تا این خلیج، خلیج‌فارس باقی بماند. فرمانده نیروی دریایی سپاه افزود: اما شهدایی که من ناظر فعالیت‌شان بودم یکی از آنها، شهید رودکی است که زحمات بسیار زیادی را متحمل شد و تمام سلاح‌هایی که هم‌اکنون روی شناور‌های قدیمی نیروی دریایی سپاه قرار دارد، حاصل تدبیر و زحمات ایشان است. سردار تنگسیری ادامه داد: شهدای گمنامی مثل شهید حسین شوخی، شهید غضنفر قنواتی، شهید هامون، شهید بهرام مزارعی و کسانی که خون‌شان در خلیج‌فارس ریخت، اگر کار‌های بزرگی را که این عزیزان کردند یاد کنیم، به جایگاه آنها پی می‌بریم. وی در ادامه عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی نسبت به خلیج‌فارس تعصب خاصی دارند. ایشان همیشه می‌فرمایند جزایر خلیج‌فارس را با نام اصلی‌اش نام ببرید؛ مثلاً جزایر بنی فارور باید «فاروران» یا «فارورگان» و ابوموسی باید «بوموسی» خوانده شود. فرمانده نیروی دریایی سپاه با تاکید بر اینکه جزایری که ما در خلیج‌فارس داریم بسیار راهبردی و سوق‌الجیشی هستند،‌ تصریح کرد: بنا داریم جزایر خلیج‌فارس را با ایجاد زیرساخت‌های مسکونی، برای سکونت مردم آماده کنیم و این فرمان فرمانده معظم کل قواست که مردم در جزایر زندگی کنند.

فرمانده نیروی دریایی سپاه خاطرنشان کرد: حضرت آقا در واکنش به حضور بیگانگان در این منطقه فرموده‌اند «می‌نشینند طراحی می‌کنند که ایران باید در خلیج‌فارس رزمایش نظامی نداشته باشد؛ چه غلط‌های عجیب و غریبی! آنها از آن طرف دنیا می‌آیند اینجا رزمایش راه می‌اندازند. شما اینجا چه کار می‌کنید؟ خب بروید همان خلیج خوک‌ها! بروید آنجاها. در خلیج‌فارس شما چه کار می‌کنید. خلیج‌فارس خانه ماست». این سخنان، پیام شهامت، بزرگی و مردانگی است.

 

* جزایر سه‌گانه چرا اهمیتی استراتژیک دارند؟

مسأله جزایر سه‌گانه (بوموسی‌، تنب بزرگ و تنب کوچک) همواره از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین مسائل کشورمان به شمار ‌آمده است؛ مسأله‌ای که از سویی تلاش دولت‌های حاشیه‌ای خلیج‌فارس برای مشروعیت‌زدایی از مالکیت ایران بر آن مطرح بوده است و متقابلا مزیت غیرقابل انکار آن در جریان قدرت نظامی و تسلط بر تنگه هرمز باعث شده همواره تبدیل به یکی از اهداف و طمع‌های قدرت‌های خارجی شود. این جزایر سه‌گانه به‌رغم مساحت کم خود واجد قدرت تعیین‌کنندگی بالایی در مناسبات آبی خلیج‌فارس هستند.

مساحت بوموسی‌ که در ۲۶ درجه خط عرض شمالی و ۵۵ درجه خط طول شرقی واقع شده‌، حدود ۱۲ کیلومتر مربع است. تنب بزرگ با وسعت‌ حدود ١١ کیلومتر مربع‌ در جنوب‌ جزیره‌ قشم‌ واقع‌ شده‌ که‌ از جنوب‌ به‌ جزیره‌ بوموسی‌ از شرق‌ به‌ عمان‌ و از غرب‌ به‌ تنب‌ کوچک‌ ختم‌ می‌شود. فاصله‌ این‌ جزیره‌ تا قشم‌ ٣١ کیلومتر تا تنب‌ کوچک‌ ١٢، تا بوموسی‌ ٥٠ و تا جزیره‌ الحمرائدر راس‌ الخیمه‌ ٨٢ کیلومتر است‌.

تنب کوچک با مساحت‌ ٢ تا 5/2 کیلومتر در جنوب‌ بندر لنگه‌ و در غرب‌ تنب‌ بزرگ‌ واقع‌ شده‌ و در نهایت فاصله‌ این‌ جزیره‌ تا بندر لنگه‌ ٥٠ کیلومتر، تا راس‌الخیمه‌ ٩٢ کیلومتر و تا تنب‌ بزرگ‌ ١٣ کیلومتر است‌.

6 جزیره هرمز، لارک، قشم، هنگام، تنب بزرگ و بوموسی که در فاصله‌هایی نسبتا کوتاه از یکدیگر قرار دارند، یک منحنی فرضی را تشکیل می‌دهند که از آن با عنوان زنجیره قوسی دفاعی ایران یاد می‌شود. در تشریح این اهمیت اشاره به این نکته لازم و ضروری است که عمق کم خلیج‌فارس باعث مزیت یافتن مناطق محدود آن که عمق بیشتری داشته‌اند و مناسب کشتیرانی و بویژه نفتکش‌های بزرگ است، شده است و مالکیت ایران بر این سه جزیره باعث شده اکثر نقاط عمیق خلیج‌فارس تحت کنترل جمهوری اسلامی باشد، به گونه‌ای که به علت عمق کم آب در تمام نقاط تنگه هرمز که از راس مسندم تا بندرعباس امتداد دارد، کشتی‌های بزرگ قادر به عبور نبوده و مجبورند از ناحیه محدودی که معادل 15 کیلومتر است و عمق آب جهت عبور آنها کافی است، حرکت کنند. در قسمت شمال این معبر، جزایر ایرانی قشم، هرمز و لارک قرار دارند. علاوه بر این، در ابتدای این راه عبور، کشتی‌های بزرگ جنگی و نفتکش‌ها مجبورند از کنار جزایر ایرانی تنب بزرگ و کوچک و بوموسی و... عبور کنند. با این وجود باید مهم‌ترین دلیل اهمیت جزایر سه‌گانه را در مباحث نظامی جست‌وجو کرد. تنب بزرگ، تنب کوچک و  بوموسی بخشی از سیستم دفاعی و حفاظتی تنگه هرمز و کرانه‌های جنوبی کشور را تشکیل می‌دهند و به علاوه موقعیت جغرافیایی آنها در عمق آب‌های خلیج‌فارس و همچنین در داخل 2 کریدور رفت و برگشت طرح تفکیک تردد بین‌‌المللی کشتی‌ها، اهمیت استراتژیک خاصی به آنها داده است.

مجموعه این عوامل باعث شده جزایر سه‌گانه به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین اهرم‌های قدرت سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی در معادلات منطقه بویژه خلیج‌فارس به شمار آید؛ اهرمی که تسلط بر آن حتی جزو یکی از اهداف صدام در جریان جنگ تحمیلی نیز به حساب می‌آمد و در سال‌های اخیر نیز امارات عربی متحده تلاش زیادی برای طرح مالکیت خود بر آنها و فشار وارد کردن به کشورمان داشته است.

 

* مانور اقتدار منطقه‌ای

سخنان اخیر دریادار تنگسیری و تاکید بر ایجاد زیرساخت‌های مسکونی در جزایره تنب بزرگ و کوچک را از جهاتی می‌توان به مثابه یک گزاره اقتدار تمام عیار برای تثبیت و فراتر از آن برجسته کردن حق حاکمیت جمهوری اسلامی بر جزایر سه‌گانه دانست؛ مانوری که فراتر از هر چیز می‌تواند نماد و نمودی علنی از افزایش حوزه نفوذ و بالا رفتن توان بازدارندگی نظامی کشورمان در مقابل فشارهای خارجی به شمار آید. انداختن نگاهی کوتاه به کنش و واکنش‌های مقتدرانه نیروهای نظامی در خلیج‌فارس در چند سال اخیر از جمله چند رویارویی مستقیم با ناوگان دریایی آمریکا و حتی دستگیری نیروهای نظامی این کشور پس از تعرض به محدوده آبی کشورمان، برگزاری رزمایش دریایی مشترک با روسیه و چین و همچنین هدف قرار دادن پهپاد متجاوز گلوبال هاوک بخوبی موید این امر است که جمهوری اسلامی در حال افزایش حوزه اقتدار خود در خلیج‌فارس است.

ارتقای سطح رفتاری جمهوری اسلامی در زمینه جزایر سه‌گانه، به گونه‌ای که با عبور از برخوردهای واکنشی نسبت به فشار برخی دولت‌های حاشیه‌ای خلیج‌فارس به سمت کنش مقتدرانه همچون ایجاد زیرساخت‌های مسکونی در تنب بزرگ و کوچک برود، می‌تواند پیامی فراتر از طرفین حاضر در منازعات موجود داشته و حرکت در راستای عینیت بخشیدن به نقش‌آفرینی حداکثری جمهوری اسلامی در معادلات خلیج‌فارس باشد.

***