با شیوع ویروس کرونا، بسیاری از کسب‌و‌کارها با رکود مواجه شدند که تا پیش از این کم‌سابقه بوده است. کسب‌و‌کارهای مستقل و فعالیت‌هایی که تحت نظارت نهادهای حمایتی چون کمیته امداد قرار دارند نیز در این بین به تبع وضعیت کنونی اقتصاد کرونازده، دچار آسیب‌هایی شدند. دکتر حجت‌الله عبدالملکی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد درباره طرح‌های حمایتی این نهاد از کسب‌و‌کارهای ذیل خود با «وطن امروز» گفت‌و‌گو کرده است.

* * *

* کمیته امداد در بخش اشتغال‌زایی چند طرح اشتغال‌زایی را تحت حمایت خود دارد؟

700 هزار طرح اشتغال‌زایی تحت نظارت کمیته امداد است. کمیته امداد طرح‌های اشتغال‌زایی مددجویان جویای کار یا مایل به کارآفرینی را بین 3 تا 5 سال تحت نظارت خود قرار می‌دهد؛ طرح‌هایی موفق به تداوم کار می‌شوند که در این مدت کسب‌و‌کار آنها رونق بیابد و بدون حمایت به صورت مستقل توان اداره خود را داشته باشند، لذا از این زمان به بعد از نظارت کمیته امداد خارج می‌شوند. با شیوع ویروس کرونا شرایط اقتصاد کشور دچار چالش شد، بنابراین به تبع به‌هم‌ریختگی ایجادشده در حوزه اقتصاد، خسارت قابل توجهی به کسب‌و‌کارهای تعطیل‌شده وارد شد. همانندکسب‌و‌کارهای معمول در اقتصادهای سراسر دنیا، به تبع شرایط موجود طرح‌های اشتغال‌زایی امداد نیز با مشکلاتی مواجه شدند که نیازمند حمایت هر چه بیشتر کمیته امداد بودند. 

 

*  در راستای حمایت از مشاغل مددجویان کمیته امداد چه موضوعاتی در رئوس اقدامات قرار گرفت؟

اولین اقدام ما بلافاصله بعد از تعطیلی و تحمیل خسارت به مشاغل، توجه دادن مددکاران به تغییر کاربری خطوط تولید واحدهای تولیدی‌ای بود که امکان تغییر کاربری داشتند. این واحدها با هدف تولید محصولات بهداشتی و مواد ضدعفونی‌کننده مورد نیاز برای مقابله با بیماری کرونا فعالیت خود را آغاز کردند. بازار محصولات بهداشتی و ضدعفونی‌کننده در شرایط کنونی پررونق‌تر از سایر بازارها و کسب‌و‌کارهاست؛ لذا هدایت مددجویان تولید‌کننده به این بخش توانست منجر به تولید 700 هزار کالای بهداشتی مورد نیاز روز جامعه اعم از ماسک، دستکش، لباس بیمارستانی و مواد ضدعفونی‌کننده شود. از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا تاکنون بیش از 25 میلیون قلم کالای بهداشتی مورد نیاز مردم تولید شده و همچنان هم در حال تولید و خدمت‌رسانی هستند. این محصولات عمدتا توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها خریداری می‌شوند.

 

* آیا محصولات بهداشتی تولیدشده توسط مددجویان کمیته امداد به خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد نیز ارائه شده است؟

بله! کمیته امداد خریدار بخشی از تولیدات بهداشتی و مواد ضدعفونی‌کننده است که در ایام بیماری کرونا به خانواده‌های تحت پوشش اختصاص داده است. بخش دیگری هم توسط سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی خریداری می‌شود و اگر محصولی مازاد وجود داشته باشد طبیعتا در بازار به فروش می‌رسد. تغییر کاربری خط تولید برخی واحدهای اقتصادی و تولیدی تحت پوشش کمیته امداد فرصتی بود برای تعطیل نشدن تعداد زیادی از واحد‌های تولیدی و حفظ درآمدزایی خانواده‌های کارگری این واحدها.

 

*  آیا در راستای حمایت از واحدهای اقتصادی‌ای که در امور بانکی نیازمند پشتیبانی بودند، اقدامی داشته‌اید؟

 امهال وام‌هایی که مددجویان از منابع قرض‌الحسنه کمیته امداد اخذ کرده بودند نیز یکی از اقدامات مهمی است که در حال حاضر یعنی از اسفندماه سال گذشته تا پایان اردیبهشت‌ماه سال جاری در نظر گرفته شده است. در صورت تداوم وضعیت رکود کرونایی و تعطیلی کسب‌و‌کارها امهال وام‌ها تا ماه‌های آینده و بازگشت به وضعیت طبیعی ادامه می‌یابد چرا که این موضوع تا حدی منجر به کاهش فشار مالی از واحدهای تولیدی می‌شود. فعالیت مهم دیگری که در سطح کشور برای اطمینان یافتن از توجه نظام بانکی به امهال وام‌های مددجویان انجام شد پیگیری تحقق امهال وام‌ها پیرو مصوبه بانک مرکزی و ستاد ملی کروناست تا فشاری جهت پرداخت اقساط به مددجویان وارد نشود.

 

* در راستای حمایت از فروش و عرضه محصولات واحدهای تولیدی تحت پوشش کمیته امداد چه اقدامی را در اولویت قرار دادید؟

در بخش صنایع‌دستی واحدهای متعددی تحت پوشش حمایتی کمیته امداد قرار دارند که فرش و صنایع‌دستی متفاوتی تولید می‌کنند. کمیته امداد با پیگیری وضعیت فروش این واحدها به آنها اعلام کرد در صورت وجود هر گونه مشکلی در فروش، شرکت صنعت‌آفرینان امداد که از شرکت‌های زیرمجموعه کمیته امداد به شمار می‌رود محصولات آنها را خریداری می‌کند تا مددجویان از این جهت نگران فروش محصولات‌شان نباشند. مددجویان هنرمند و صاحب سبک تحت پوشش کمیته امداد قبل از بحران کرونا نزدیک به 96 درصد محصولات خود را با قیمت مناسب در محل تولید و اشتغال خود به فروش می‌رساندند، یعنی تنها 4 درصد مشکل فروش وجود داشت که شرکت صنعت‌آفرینان امداد این 4 درصد را با قیمت مناسبی که تولید‌کننده زیان نبیند خریداری می‌کرد اما بعد از بحران کرونا به تولید‌کننده اطمینان داده شد محصولات آنها خریداری می‌شود. بی‌شک مهم‌ترین مسأله اقتصادی در بحران کرونا کاهش تقاضاست، کاهش در این بخش از اقتصاد منجر به کاهش فروش واحدهای تولیدی می‌شود، لذا بر آن شدیم تا با خریداری از تولید‌کنندگان مانع از زیان‌های محتمل در مدت زمان شیوع ویروس کرونا باشیم. 

 

* آیا شناسایی‌ کسب‌وکارهای خسارت‌دیده در کل کشور اتفاق افتاده است؟

مسأله مهم دیگر شناسایی کسب‌و‌کارهای خسارت‌دیده در سراسر کشور بود، 700 هزار طرح با همکاری همه نیروها در ایران اسلامی مورد شناسایی قرار گرفت تا در اسرع وقت - که خوشبختانه در حال حاضر در پایان مدت زمان عنوان شده به سر می‌بریم - تک‌تک مشکلات ناشی از شرایط کنونی احصا ‌شود و به تفکیک طرح‌ها و فعالیت‌ها و میزان خسارات و ارزیابی‌های صورت گرفته، از واحدها حمایت‌های لازم به عمل ‌آید. در مرحله دوم با همکاری نهادهایی که در استان‌‌ها و محلات قرار دارند، اعم از دستگاه‌های دولتی یا نهاد‌های عمومی غیردولتی مثل ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفان یا بقیه، بر آن شدیم تا بخش قابل توجهی از خسارات به نسبت وسع مالی هر استانی از مددجویان جبران شود و استان‌ها موظف شدند ریز حمایت‌های انجام شده را به ما اطلاع بدهند. همچنین بخشی از خسارت‌هایی را که امکان تامین آن در محل و استان وجود ندارد، کمیته امداد با استفاده از منابع متمرکز خود یا منابع حمایتی دولت که وعده داده شده پرداخت می‌کند. 

 

* آیا طرح‌های تولیدی و اقتصادی تحت پوشش کمیته امداد متحمل خسارت زیادی از شرایط رکود کرونایی شده‌اند؟

الحمدلله میزان خسارت طرح‌های اشتغال‌زایی تحت حمایت کمیته امداد به نسبت طرح‌های اشتغال‌زایی و کسب‌و‌کار کشور بسیار کمتر بوده است. به این دلیل که بخش زیادی از طرح‌های اشتغال‌زایی امداد در مناطق محروم و روستایی از کرونا آسیب زیادی ندیدند، مثلا واحد‌های دامداری فعال بودند و محصولات‌شان به فروش می‌رسد، بنابراین از این جهت مشکل حادی نداریم، در بخش زراعت کشت و زرع برقرار است، در حوزه  صنایع‌دستی نیز که انتظار آسیب بیشتری از این بخش می‌رود حمایت شرکت صنعت‌آفرینان امداد بخش عمده‌ای از خسارت در این بخش را کاهش داده است. بخش‌های خدماتی نیز در نوبت جبران خسارت قرار دارند و حتما بخش قابل ملاحظه‌ای از خسارت آنها پرداخت می‌شود. 

 

* برای سال جدید چه در شرایط کرونایی یا عبور از این وضعیت، برنامه و هدف‌گذاری خاصی طراحی کرده‌اید؟

اولین هدف‌گذاری کمیته امداد در راستای حمایت از کسب‌و‌کارها و مشاغل تحت پوشش در سال 1399 پشتیبانی همه‌جانبه از واحدهای تولیدی، اقتصادی و خدماتی برای تداوم فعالیت و پایداری کار است. در مرحله دوم بر آن هستیم تا با راه‌اندازی طرح‌های جدیدی واحدهای اقتصادی را فعال نگاه داریم و با ارائه تسهیلات به آنها به نسبت تولید و طرح‌های اقتصادی امر تولید، اشتغال و درآمد‌زایی را برای مددجویان تحت پوشش کمیته امداد گسترش دهیم.