کرونا بدون‌شک بسیاری از معادلات جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است و بیراه نیست اگر بگوییم جهان پساکرونا شاهد نظم متفاوتی از شرایط قبل از کرونا خواهد بود. در این بین ایالات‌متحده آمریکا به عنوان کشوری که بیشترین مبتلا و فوتی‌ها را داشته، علاوه بر تبعات کلی ناشی از کرونا بر شئون اقتصادی و سیاسی  و حتی نظامی- امنیتی، نوع دیگری از بحران را تجربه می‌کند و آن بحران پرستیژ است. این بحران که مستقیما با نحوه مدیریت کرونا از جانب دولت فدرال و ایالت‌های آن ارتباط دارد سبب شده رسانه‌های داخلی این کشور مثل نیویورک‌تایمز در تحلیل‌های خود اذعان کنند «رفته‌رفته  جهان برای مردم آمریکا که به‌خاطر نادانی مرگبار دونالد ترامپ به زانو درآمده‌اند، احساس تأسف می‌کند» و بعضی دیگر از آمریکای ترحم‌برانگیز صحبت به میان آورند. رفتارهای غیراستاندارد ترامپ در این عرصه به عنوان یک نمونه عینی نشان داد آمریکای پساکرونا به هیچ وجه نخواهد توانست ادعایی برای مدیریت و رهبری جهان داشته باشد؛. واقعیتی که بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان آمریکایی نیز  به آن اذعان کرده‌اند. در همین راستا با دکتر سید محمد مرندی، استاد دانشگاه و کارشناس ارشد مسائل آمریکا به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

* * *

* کرونا چه تأثیری بر جایگاه ایالات‌متحده در افکار عمومی گذاشته است؟

ایالات‌متحده آمریکا بر پایه قدرت رسانه‌ای خود نزد افکار عمومی به عنوان یک کشور توانمند که قدرت خارق‌العاده‌ای در مدیریت و حل بحران‌ها دارد شناخته می‌شد. با توجه به انتظاری که از قدرت تکنولوژیک این کشور و توانایی دستیابی آن به اطلاعات به‌روز می‌رفت، به وجود آمدن وضعیت فعلی در آمریکا ضربه جدی به وجهه این کشور زده است. به عبارت دیگر، افکار عمومی در کشورهای مختلف و حتی جامعه این کشور انتظار نداشت ایالات‌متحده تا این حد عملکرد ضعیفی در برابر کرونا داشته باشد. کرونا نشان داد ساختارهای سیاسی آمریکا به گونه‌ای است که در زمان بحران‌های اینچنینی مشکلات جدی برای مردم این کشورها به وجود خواهد آمد. این مشکلات با توجه به ساختار اقتصادی این کشور نیز چشمگیر و قابل توجه بود و عملا نشان داد این کشور در زمینه مسائل رفاهی و زیرساخت‌ها فاصله زیادی با آنچه در افکار عمومی از خود ساخته‌ است، دارد. 

 

* یکی دیگر از مسائلی که در بحث بحران وجهه آمریکا مطرح می‌شود نحوه مواجهه دولت آمریکا با نهادهای بین‌المللی است که اساسا موضوع راهبری جهانی این کشور را تحت‌الشعاع قرار داده است. به نظر شما چرا ترامپ در شرایطی که نظام بین‌الملل در حال دست و پنجه نرم کردن با بحران کروناست این رفتار را با سازمان جهانی بهداشت کرد؟

در بحث تعامل آمریکا با نهادها و معاهدات بین‌المللی باید یک مسأله را به عنوان اصل قرار داد و آن اینکه اساسا ترامپ اعتقادی به این ندارد که عضویت در بعضی سازمان‌ها بر گسترش هژمونی این کشور اثر مثبت دارد؛ گزاره‌ای که مخالفان ترامپ آن را رد می‌کنند و بر پایه آموزه‌های نهادگرایی لیبرال معتقدند آمریکا می‌تواند با کمک سازمان‌های بین‌المللی، رهبری دنیا را در اختیار بگیرد. اما بحث سازمان جهانی بهداشت و نحوه رفتار ترامپ با این سازمان کمی متفاوت است. واقعیت این است که ترامپ به دنبال این است در موضوع کرونا تقصیر را به گردن چین و سازمان جهانی بهداشت بیندازد. تاکتیک ترامپ در بحران کرونا این است که مردم را علیه یک دشمن خارجی بسیج کند تا ضعف‌هایش را پوشش دهد. از این رو است که سازمان جهانی بهداشت را قربانی کرد. حتی به فرض اینکه چین و سازمان جهانی‌بهداشت برای مدتی مثل 5 یا 6 روز اطلاعات مربوط به کرونا را منتشر نکرده‌اند اما این نمی‌تواند دلیل قانع‌کننده‌ای برای دولت آمریکا باشد، چرا که بعد از چین، چندین کشور درگیر این بحران شدند و دولت آمریکا زمان مناسبی داشت آن را مدیریت کند. اما ضعف ساختار سیاسی و مدیریتی در دولت ترامپ به حدی بود که به‌رغم همه این هشدارها باز هم مشکلات حادی پدید آمد. 

 

* به ضعف ساختار سیاسی در مواجهه با بحران اشاره کردید. در این مدت اختلافات جدی بین فرمانداران و رئیس‌جمهور درباره مدیریت بحران، تامین تجهیزات و مسأله قرنطینه به وجود آمد. صرف‌نظر از اینکه در این کشمکش حق با کدام طرف است، کرونا چه تاثیری بر ساختار سیاسی آمریکا خواهد گذاشت؟ و آیا انتخابات نوامبر 2020 هم تحت تاثیر این شکاف خواهد بود؟

جامعه داخلی آمریکا از زمان جنگ استقلال این کشور تاکنون این حد از انشقاق و دودستگی را تجربه نکرده بود. این شکاف به حدی است که مطمئنا در روندهای سیاسی این کشور تاثیر خواهد گذاشت اما نمی‌توان از همین الان با قاطعیت پیش‌بینی کرد کدام کاندیدا برنده انتخابات خواهد بود. به همان میزان که دونالد ترامپ تحت تاثیر اشتباهات دولتش در بحران کرونا دچار ضعف است، جو بایدن رقیب دموکرات او نیز در وضعیت مناسبی نیست. مشکلاتی که برای شخص بایدن وجود دارد مثل کهولت سن و اتهامات اخلاقی عملا باعث شده او نتواند از شکست رئیس‌جمهور در بحران کرونا استفاده حداکثری را ببرد. آنچه مسلم است، شکاف به وجود آمده در جامعه آمریکا فراتر از مسائلی مثل انتخابات بوده و بسیار جدی است.