احسان تقدسی*: 

ترامپ و نمادها

ترامپ به تنهایی مهم‌ترین سند برای بی‌تعهدی و بی‌تفاوتی آمریکا به تعهدات بین‌المللی است. تعهدات بین‌المللی دولت‌های دنیا به سازمان‌های بین‌المللی یا قراردادهای دوجانبه و چندجانبه یکی از مهم‌ترین اصول جامعه بین‌الملل پس از جنگ دوم جهانی بود که با وجود فراز و نشیب‌های فراوان، بالاخره رعایت می‌شد. بعد از پایان جنگ سرد، آمریکایی‌ها هر زمان که می‌خواستند به این تعهدات بی‌توجهی می‌کردند یا آن را بازیچه سیاست‌های خود قرار می‌دادند اما لااقل در حد کلام هم که شده بود، خود را متعهد به آداب گذشتگان وانمود می‌کردند.  در دوره ترامپ اما همین ظاهر هم رعایت نمی‌شود. او حتی به «نماد»ها هم بی‌توجه است. ترامپ در کوران رقابت‌های ریاست جمهوری سال 2016 بارها از لزوم انزواگرایی آمریکا یا به عبارتی مشغول بودن آمریکا به مشکلات خود و رهاکردن تعهداتی که از نظر وی بیهوده است، سخن گفته بود. این تعهدات، گستره‌ای به بزرگی تعهد به امنیت اروپایی‌ها در چارچوب ناتو، تعهد به سازمان‌های بین‌المللی، حضور سربازان آمریکایی در اقصی نقاط دنیا از جمله ژاپن، کره‌جنوبی و... را در بر می‌گرفت. ترامپ حالا از بخشی از این توافقات خارج شده و هوای خارج شدن از برخی دیگر را در سر می‌پروراند و برای برخی دیگر برنامه‌ای برای باج گرفتن از متحدان سنتی آمریکا دارد که «اگر حمایت ما را نیاز دارید، خودتان پولش را بدهید...».  تا اینجای ماجرا جذاب است اما داستان اصلی آمریکا آنجا آغاز می‌شود که خروج آمریکا از سازمان‌های بین‌المللی اگرچه در کوتاه‌مدت این سازمان‌ها را با بحران مالی مواجه می‌کند اما در بلندمدت رقبای بزرگی مثل چین یا حتی روسیه و احتمالا کشورهای ثروتمندتر اروپا خیلی زود جای آمریکا را پر می‌کنند و آمریکا در عمل نفوذ سنتی خود در دنیا را بیش از گذشته از دست خواهد داد.  در نهایت اینکه خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت را دلیلی بر ادامه افول آمریکا در دنیا باید دانست؛ داستانی که بعد از جنگ سرد شروع شد ولی با بزک دولت‌های مختلف آمریکا کمتر به چشم می‌آمد و ترامپ تنها هنرش عریان کردن این حقیقت بوده است.

***

*دبیر گروه بین‌الملل