«وطن امروز» گزارش میدهد وزیر راهوشهرسازی مدعیشد روش دولت برای کنترل دستوری اجارهبها اثربخش بوده است
گروه اقتصادی: جهش قیمت مسکن و اجارهبها در چند ماه اخیر، فشار زیادی به مردم برای تامین مسکن ملکی و استیجاری وارد کرده است. شیب افزایش قیمت چنان زیاد بود که تنها طی ۲ ماه منتهی به پایان خرداد سال جاری، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران 23 درصد و در 6 ماه گذشته 50 درصد افزایش یافته است. افزایش قیمت مسکن و اجارهبها در کنار رکود تحمیلی ناشی از کرونا و افت درآمد مردم، باعث تشدید فشار تورم بر جامعه شده است. دولت که پس از 7 سال هیچ برنامه خاصی برای ساماندهی بازار مسکن نداشت، اقدام به تعریف و اجرای برنامههایی برای کنترل بازار مسکن و اجارهبها کرد. یکی از این اقدامات، تعیین سقف افزایش اجارهبها در مناطق مختلف کشور بود. طبق تصمیم دولت، حداکثر میزان مجاز افزایش اجارهبها در شهر تهران 25 درصد، در سایر کلانشهرها 20 درصد و در سایر شهرها 15 درصد تعیین شد.
این تصمیم اما با انتقاد بسیاری از کارشناسان این حوزه مواجه شد. رونق گرفتن قراردادهای غیررسمی، امتناع مالکان از عرضه واحدهای خود در بازار اجاره و در نتیجه تشدید فشار عرضه بر قیمتها از جمله مهمترین محورهای انتقاد کارشناسان به این تصمیم دولت بود. با این حال روز گذشته وزیر راهوشهرسازی، طرح دولت برای تعیین سقف اجارهبها را موفق خواند.
* سقف تعیین شده برای اجارهبها رعایت شد
محمد اسلامی در رابطه با طرح دولت به خبرنگاران گفت: مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، بازار پرالتهاب و حبابدار اجاره مسکن را مهار و کنترل کرد. وی تصریح کرد: بر اساس گزارش روزانه اتحادیه املاک به وزارت راهوشهرسازی، در همه شهرها از دستورالعمل عدم عبور از سقف تعیین شده اجارهبها، تبعیت کردهاند و ما این موضوع را مدام رصد میکنیم. وزیر راهوشهرسازی اظهار کرد: معاملات اجاره مسکن که در سامانه ثبت شده است، نشان میدهد این مصوبه رعایت شده است و مردم هم رضایت زیادی دارند.
ادعای وزیر راهوشهرسازی مبنی بر اثربخشی طرح دولت اما با انتقادهایی مواجه شد.
***
رئیس اتحادیه مشاوران املاک در گفتوگو با «وطن امروز»:
قیمت مسکن با تعیین نرخ دستوری کنترل نمیشود
مصطفی قلیخسروی در تشریح تاثیر مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر تعیین سقف افزایش نرخ اجارهبها بر بازار مسکن اظهار داشت: قیمت مسکن با این دستورات کنترل نمیشود و این قوانین به عنوان مسکن عمل میکند. ما باید صنعت ساختمان را از مدل سنتی به صنعتی تبدیل کنیم. همچنین میزان ساختوسازها را هم باید افزایش دهیم، زیرا اگر میزان ساختوسازها با افزایش تقاضای مسکن متناسب نباشد، شاهد کمبود مسکن و افزایش قیمت آن خواهیم بود. به همین خاطر مجلس، دولت را موظف کرده است سالانه یک میلیون مسکن جدید بسازد. وی افزود: چند نفر از مستاجران در تهران با بنده تماس گرفتند و گفتند ما با صاحبخانه به توافق رسیده بودیم که اجارهبها را به میزان 15 درصد افزایش دهیم اما پس از اعلام این قانون توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا، صاحبخانه گفته است به دلیل تصویب افزایش 25 درصدی قیمت اجارهبها باید نرخ اجارهبها را 25 درصد اضافه کنیم و دیگر 15 درصد مورد قبول نیست، البته بنده مخالفت کردم و گفتم چون توافق شده تا سال دیگر نمیتوانید بیشتر از مبلغی را که توافق کردید اضافه کنید. رئیس اتحادیه مشاوران املاک درباره چگونگی تصویب این مصوبه بیان کرد: ما در جلسهای که خدمت آقای جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور بودیم، ایشان گفتند که قرار است تعیین نرخ دستوری برای افزایش اجارهبها را به تایید سران قوا برسانیم و پس از آن مصوبهاش را از طریق ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کنیم تا موجر حق شکایت کردن از مستاجر را نداشته باشد. قلیخسروی در رابطه با نحوه نظارت بر این مصوبه گفت: نظارت در همه کارها وجود دارد و کنترل نرخ اجارهبها از این قاعده مستثنا نیست اما ما مخالف دخالت کردن در کار مردم هستیم و اینکه شخصی بخواهد کمتر یا بیشتر از نرخ مصوب خانهاش را اجاره بدهد به دولت ارتباطی ندارد. وی افزایش سطح قیمت مسکن و اجارهبها را عاملی برای کوچ جمعیت به سکونتگاههای غیررسمی خواند و گفت: با افزایش قیمتها کوچ مردم به سمت شهرکهای اقماری و شهرهای اطراف زیاد میشود. متاسفانه کسی که امروز وضع اقتصادی او نسبت به قبل بدتر شده، ناچار است به سمت محلههای پایینتر و خانههای کوچکتر برود.
***
کارشناس مسکن در گفتوگو با «وطن امروز»:
مداخلات دولت نمیتواند بازار اجاره را تنظیم کند
کارشناس مسکن در رابطه با صحبتهای وزیر راه مبنی بر موفقیت مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا در کنترل بازار مسکن که در آن میزان سقف نرخ اجارهبها مشخص شده بود، گفت: اولا ما هنوز آمار رسمی اجارهبهای مسکن را نداریم. ثانیا اگر هم آمار رسمی منتشر شود قطعا بر اساس اسناد رسمی ثبتشده خواهد بود و این اسناد هم نمیتواند خارج از مصوبه باشد، پس در این آمار مغایرتی با مصوبه ستاد ملی نخواهد بود. اما اینکه در واقعیت چه اتفاقی افتاده است مشخص نیست. ممکن است مستاجرها پذیرفته باشند مبلغی بالاتر از نرخ مشخص شده را بپردازند تا بتوانند در همان منزل سکونت کنند اما این موضوع در قرارداد نیامده باشد، پس بخشی از قراردادها به سمت قراردادهای غیررسمی رفته است.
مهدی سلطانمحمدی ادامه داد: سوما این قوانین و مصوبهها ممکن است در کوتاهمدت جواب بدهد اما در بلندمدت قطعا اثر منفی دارد. اگر این تصمیم صرفا برای شرایط کرونایی باشد قابل اغماض است اما اینکه این روش بخواهد ادامهدار باشد قابل قبول نیست و از اثرات منفی آن میتوان به عدم تمایل صاحبخانه به نوسازی و تعمیر خانهاش اشاره کرد، زیرا با بهبود کیفیت مسکن خود نیز میزان اجاره نمیتواند بیشتر از نرخ مشخصشده افزایش یابد. همچنین تمدید قرارداد به صورت خودکار باعث از بین رفتن توزیع بهینه خانههای اجارهای میشود، زیرا مستاجر دیگر تمایلی به تعویض خانه ندارد.
وی افزود: با توجه به موارد گفته شده میتوانیم نتیجه بگیریم که در بلندمدت، کیفیت و کمیت واحدهای اجارهای کاهش پیدا میکند. این مداخلات نمیتواند بازار اجاره را تنظیم کند. راه درست و اصولی کنترل بازار اجاره مسکن، افزایش عرضه واحدهای اجارهای است، البته این در شرایطی است که تورم کنترل شود. با وجود تورم نرخ همه چیز افزایش مییابد و نرخ اجاره هم وابسته به تورم است.