عباس اسماعیل‌گل: رشد کیفی شبکه مستند و استقبال مخاطبان از برنامه‌ها و مستندهای این شبکه در طول دوره مدیریت سلیم غفوری از معدود اتفاقات غیرمقطعی و دامنه‌دار در تلویزیون است. شاید در ابتدای تاسیس رویکردی که پیرامون این شبکه وجود داشت، باعث می‌شد تصور خاص بودن و کم‌مخاطب بودن درباره‌اش تقویت شود یا اینکه این تصور وجود داشته باشد که این شبکه نیز بسان برخی شبکه‌های دیگر جنبه نخبگانی به خود می‌گیرد و با مخاطبی نهایتا 10 درصدی در انتهای جدول از جهت درصد مخاطبان قرار می‌گیرد. شبکه مستند اما در آخرین نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما، با نزدیک به 30 درصد مخاطب بعد از شبکه نسیم قرار گرفته است. بر اساس همین نظرسنجی، از جهت درصد رشد مخاطب به نسبت بهار گذشته نیز شبکه مستند در جایگاه دوم است و با 10 درصد رشد نسبت به بهار گذشته، رشد مخاطب قابل توجهی داشته است. فارغ از نظرسنجی‌ها و آمارهای مرکز تحقیقات صداوسیما، کیفیت برنامه‌های این شبکه نیز توسعه قابل توجهی داشته است. تعداد برنامه‌های آن نیز با روزهای ابتدایی تاسیس‌اش قابل قیاس نیست. به عنوان مثال فقط در تولید مستندهای طبیعت و بوم‌گردی شبکه مستند موفقیت قابل توجهی داشته است. توجه به استقبال مخاطبان از برنامه‌های مستند طبیعت (راز بقا) و قرار دادن این برنامه در بهترین کنداکتور شبکه نیز نشان‌دهنده فهم مدیریتی در این شبکه است. مسأله دیگر نحوه تعامل با مراکز مستندسازی و جلب نظر آنها برای توزیع و پخش بهترین مستندهایی است که ممکن است در داخل توزیع شوند. برنامه‌هایی مانند «خانه ما»، «فرمانده» و مجموعه مستندهایی که از مراکزی مانند خانه مستند، مرکز مستند سوره، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، سفیرفیلم، روایت فتح و دیگر مراکز کوچک و بزرگ در این شبکه پخش شده، نشان‌دهنده توان تعاملی شبکه مستند برای جذب گروه‌های مختلف است. تولید برنامه‌های تخصصی مانند «به اضافه مستند» نیز حاکی از توجه به برنامه‌سازی در این شبکه است که تاکنون مستندهای باکیفیتی را پخش کرده است. مجموع این گزاره‌ها که تاییدی بر رشد و موفقیت مستمر در این شبکه است، توقعات از مدیر تازه منصوب شده این شبکه را بالا می‌برد. روز گذشته حکم «محسن یزدی» برای مدیریت شبکه مستند اعلام شد. به این بهانه با 2 مستندساز درباره روندی که در شبکه مستند طی شده و انتصاب محسن یزدی به مدیریت این شبکه گفت‌وگوهایی داشته‌ایم.

 

* یزدی قاعده تعامل با مستندسازان را بلد است

«وحید چاووش» از مستندسازان باسابقه و خوشنام محسوب می‌شود که تاکنون تهیه‌کنندگی و کارگردانی بیش از 40 عنوان فیلم مستند را بر عهده داشته است. «چاووش» پیش از این بیشتر با ساخت مستندهای مرتبط با دفاع ‌مقدس همچون «نیست اما هست» و «سقف آسمان» و کسب جوایز مختلف از جشنواره‌های سینماحقیقت، فیلم کوتاه تهران، جایزه‌ شهید آوینی و جشنواره دفاع ‌مقدس شناخته می‌شد. این مستندساز باتجربه با «وطن امروز»، درباره وضعیت شبکه مستند و تغییرات اخیر مدیریتی در این شبکه به گفت‌وگو نشست.

 

*  آقای چاووش! ابتدا بفرمایید ارزیابی شما از روند کلی شبکه مستند سیما طی سال‌های اخیر چگونه است؟

اگر بخواهم صادقانه بگویم باید به صراحت گفت شبکه مستند یک مقطعی عملکرد قابل دفاعی نداشته است اما خوشبختانه در چند سال اخیر به لحاظ گرافیک و فرم مستندها روند رو به رشدی را طی کرده است که امیدوارم این روند ادامه داشته باشد. 

 

* در خصوص انتصاب محسن یزدی به عنوان مدیر جدید شبکه مستند سیما، برخی معتقدند اینکه یک جوان دیگر بر مسند مدیریت یکی دیگر از شبکه‌های صداوسیما نشسته است اتفاق مهم و امیدوارکننده‌ای محسوب می‌شود. 

جوان‌گرایی بسیار عمل زیبایی است اما نه به هر قیمتی. از سویی باید حواس‌مان باشد دچار جوان‌گرایی افراطی نشویم که خود این مسأله آفت شدیدی در پی خواهد داشت. 

 

* بیشتر توضیح می‌دهید؟

ببینید! همیشه یکسری مدیران میانی در بدنه نهادهای فرهنگی داریم که برخی از اینها گنجینه‌ای از تجربیات گرانبهای همه مدیرانی هستند که با آنها کار کرده‌اند و مسؤولان باید در این تغییرات جوان‌گرایی، نیم‌نگاهی هم به این نسل داشته باشند و در کنار جوانان باانگیزه و پرشور، از حضور این افراد در راستای بالندگی بیشتر مجموعه‌ها استفاده کنند. 

 

* این مسأله که مدیران جوانی همچون محسن یزدی به‌رغم جوان بودن از کارنامه کاری مرتبط بهره‌مند هستند تا چه اندازه می‌تواند به موفقیت یزدی در شبکه مستند کمک کند؟

شاید برخی‌ها در وهله اول بگویند محسن یزدی تجربه مدیریت در شبکه‌های صداوسیما را ندارد اما به زعم جمع کثیری از مستندسازانی که در حوزه هنری با وی همکاری می‌کردند، یزدی از مدیران موفق حوزه مستند به حساب می‌آید که در زمان مدیریتش ضمن تعامل مناسب با هنرمندان، یک رضایتمندی خاصی میان مستندسازان ایجاد کرده بود. 

به هر حال محسن یزدی از معدود جوانانی است که از کارنامه کاری قابل قبولی برخوردار است و توانست مرکز مستند سوره حوزه هنری را به یک برند موفق تبدیل کند و در طول مدت مدیریتش آثاری را به تولید رساند که در جشنواره‌های معتبر داخلی و خارجی در حوزه مستند خوش درخشیدند. 

نکته دوم آنکه وی بخوبی قاعده تعامل با مستندسازان را می‌داند، در نتیجه امیدوارم این مدیر جوان و کاربلد بتواند شبکه مستند را با یک تحول مثبت مواجه کند و به لحاظ کیفی و کمی آثاری مردمی و انقلابی را در این شبکه برای مخاطبان به تصویر بکشد. 

 

* سخن پایانی؟

سینمای مستند بخوبی فرهنگ مردم را بسط و گسترش می‌دهد و حالا که شاهد یکی از بهترین انتصابات سال‌های اخیر صداوسیما هستیم، امیدوارم برخی‌ها چوب لای چرخ فعالیت‌های محسن یزدی نگذارند تا این مدیر جوان بتواند به بهترین شکل ممکن در این شبکه خدمت کند.

***

* لزوم همکاری مستندسازان با مدیر جدید شبکه مستند

«وحید فرجی» مستندساز آثاری چون «نسیم حیات»، «جنگ پنهان»، «پارسیان زنگیار»، «تولد در زمین سوخته»، «خاطرات نارنجی» و «زندگی در خط نبرد» در گفت‌وگو با «وطن امروز»، نقطه نظرات خود را درباره شبکه مستند و حضور محسن یزدی در مسند مدیریت این شبکه بیان کرد. 

 

* آقای فرجی! به عنوان نخستین سؤال، رویکرد شبکه مستند سیما را طی سالیان گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اگر اجازه بدهید بنده به ارزیابی عملکرد شبکه مستند سیما از زمان مدیریت آقایان تاجیک و غفوری بپردازم، زیرا در دوران مدیریت این ۲ نفر شاهد اتفاق‌های خوب و مهمی در شبکه بودیم که نتیجه آن رشد قابل ملاحظه مخاطبان این شبکه را در پی داشته است. 

 

* این مدیران با عملکردشان در شبکه مستند توانستند نگاه مخاطبان عام را به مستند تغییر دهند و دیگر از نگاه بسیاری از مخاطبان عام، مستند صرفا «حیات وحش» محسوب نمی‌شود. 

همچنین این روزها شبکه مستند سیما به جنبه سرگرمی آثار مستند هم برای جذب مخاطبان فکر کرده است و با تولید آثار مختلف مستند با موضوعات متنوع، مخاطبان بسیاری را شیفته آثار مستند کرده است؛ مخاطبانی که آثار با موضوعات تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی را در این شبکه دنبال می‌کنند که این موضوع نه‌تنها اتفاق خوشایندی برای شبکه مستند تلویزیون است بلکه برای سینمای مستند هم موضوعی مهم به شمار می‌رود. 

از سوی دیگر شبکه مستند سیما این روزها از شبکه‌های پرمخاطب سیما محسوب می‌شود که این مسأله با توجه به تعدد سریال‌ها و برنامه‌های سرگرم‌کننده شبکه‌های مختلف، موضوع قابل‌تأملی است. 

 

* تا چه اندازه امیدوارید این روند رو به رشدی را که درباره شبکه مستند سیما اشاره کردید، آقای یزدی بتواند ادامه دهد؟

به واسطه آشنایی نزدیکی که با یزدی در حوزه هنری داشته‌ام، از نزدیک شاهد تلاش بی‌وقفه در کنار تبحر مدیریتی وی بوده‌ام که چگونه توانست گروه مستند حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را به جدی‌ترین و پررنگ‌ترین حوزه فعالیتی حوزه هنری بدل کند. 

از سوی دیگر صبر و برنامه‌ریزی مدون یزدی در راه‌اندازی و هدایت مرکز سوره حوزه هنری به پرورش مستندسازان جوان متعهدی منجر شد که تا سالیان سال حرف‌های زیادی برای گفتن دارند، همچنین وی در دوران حضورش در حوزه هنری مستندهای بسیاری را تولید کرد که این آثار در پخش تلویزیونی و جشنواره‌های سینمایی با اقبال بالایی مواجه شد. 

در نتیجه امیدوارم اهالی سینمای مستند که به این انتصاب خوشبین هستند، علاوه بر خوشبینی همکاری‌های لازم را با این مدیر خوشنام داشته باشند که با توجه به کارنامه قابل دفاع یزدی شاهد رشد روزافزون مخاطبان شبکه مستند سیما باشیم. 

 

* البته تجربه اخیر آقای یزدی در مسند قائم‌مقامی شبکه سوم سیما هم به تجربیات این مدیر جوان اضافه کرده است.

به نظرم حضور کوتاه ایشان در شبکه سوم خیلی به محسن یزدی کمک کرد تا با فضای کار در تلویزیون بخوبی آشنا شود. این مسأله می‌تواند در کنار تجربه گرانبهای یزدی در حوزه هنری، اتفاق‌های مهمی را برای شبکه مستند و سینمای مستند رقم بزند. 

 

* سخن پایانی؟

اینکه روند انتصاب جوانان در مسندهای مدیریتی با چند انتصاب جدید ادامه یافته است، خبر خوشحال‌کننده‌ای برای جوانان متعهد و انقلابی محسوب می‌شود که امیدوارم انتصاب محسن یزدی به عنوان مدیر شبکه مستند الگوی خوبی برای سایر مدیران ارشد شود تا ضمن جوانگرایی به تخصص و کارنامه‌کاری هم توجه داشته باشند. 

***

[سلیم غفوری و محسن برمهانی حکم گرفتند]