وزارت خارجه کرهجنوبی سفیر ایران را در اعتراض به پیگیری وصول درآمدهای نفتی از این کشور احضار کرد!
گروه اقتصادی: در ادامه سنگاندازیهای کرهجنوبی در مسیر پرداخت طلب نفتی ایران، وزارت خارجه این کشور روز گذشته سفیر ایران را احضار و به اظهارات مقامات ایران در پیگیری حقوقی این موضوع اعتراض کرد. بررسی سابقه روابط تجاری ایران و کرهجنوبی، نشاندهنده همراهی کامل این کشور با تحریمهای یکجانبه آمریکا با هدف اعمال فشار اقتصادی به ایران است. پیگیری حق ایران در وصول منابع حاصل از فروش نفت به کرهجنوبی، میتواند آغاز مسیری برای اصلاح روابط تجاری با کشورها بر اساس سطح استقلال سیاسی این کشورها از سیاستهای آمریکا باشد. تکمحصولی بودن صادرات ایران و همچنین وابستگی کشور به تجارت با کشورهای همسو با آمریکا تجربه تلخی بود که میتواند به عبرتی همیشگی برای رهایی کشور از اقتصاد تکمحصولی و توسعه تجارت با سایر کشورها از جمله کشورهای همسایه تبدیل شود.
وزارت خارجه کرهجنوبی روز گذشته در اعتراض به تصمیم تهران برای پیگیری حقوقی داراییهای بلوکه شده ایران در بانکهای کرهجنوبی، با سفیر جمهوری اسلامی ایران تماس گرفت. به نوشته خبرگزاری یونهاپ، «کیم اینچول» سخنگوی وزارت خارجه کرهجنوبی در نشست خبری گفت: «مقام مسؤول، با سفیر [ایران] تماس گرفته و درباره اینگونه اظهارات نامناسب ابراز تاسف کرد». بر این اساس، «کوه کیونگسوک» سرپرست امور خاورمیانه و آفریقا در وزارت خارجه کرهجنوبی در تماس با «سعید بادامچی شبستری» سفیر ایران در سئول، از اظهارات اخیر سخنگوی وزارت خارجه ایران مبنی بر احتمال شکایت از کرهجنوبی به دیوان دادگستری بینالمللی ابراز تاسف کرد.
به نوشته یونهاپ، کیم در این باره توضیح داد: «طرف ایرانی نیز خواستار تفاهم و درک [کرهجنوبی] شده و تاکید کرد این [اظهارات] موضع رسمی دولت ایران نیست».
این خبرگزاری اذعان کرد دارایی ایران در ۲ بانک کرهجنوبی مجموعا به ارزش ۷ میلیارد دلار از ماه سپتامبر سال ۲۰۱۹ به بهانه تحریمهای آمریکا بر واردات نفت ایران توسط سئول، بلوکه شده است.
* سخنگوی وزارت امور خارجه چه گفت؟
«سیدعباس موسوی» سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران چندی پیش گفته بود بهانه کرهجنوبی برای عدم پرداخت بدهی به ایران اصلا قابل قبول نیست و مطالبات قانونی تهران را از طریق مراجع قانونی بینالمللی پیگیری خواهند کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره بدهی کرهجنوبی به ایران و دستور رئیسجمهور برای بازگرداندن طلب 7 میلیارد دلاری ایران از این کشور بیان کرد: هم در سطح سفرا و هم مقامات وزارت خارجه و حتی مقامات اقتصادی و بانک مرکزی ۲ کشور رایزنیها ادامه داشته و ما این را ادامه خواهیم داد.
وی افزود: به صراحت به کرهایها گفتیم و الان هم به صراحت میگویم آنچه آنها به عنوان بهانه عدم پرداخت بدهیهای خودشان به ملت ایران بیان میکنند، اصلا قابل قبول و مسموع نیست. جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم نهادهای بینالمللی، شورای امنیت و... نیست و یک کشور قلدر یاغی به صورت یکجانبه جمهوری اسلامی ایران را تحریم کرده است و کره به عنوان یک دولت مستقل موظف نیست آن تحریمها را اجرا کند.
موسوی بیان کرد: بهانهای که میآورند مبنی بر اینکه تحریمهای آمریکا موجب میشود نتوانیم بدهی شما را دهیم، اصلا قابل قبول نیست و در هیچ محکمهای قابل پذیرش نیست. انتظار داریم مقامات کرهجنوبی رویکرد خودشان را در این زمینه تغییر بدهند و سعی کنند با توافقاتی که با مقامات ما انجام میدهند بدهیهای خود را پرداخت کنند. وی گفت: اگر ببینیم روزنههای ایجادشده در این مذاکرات بسته میشود، حتما سایر اقدامات بر اساس دستور رئیسجمهور در دستورکار ما و بانک مرکزی که مسؤول اصلی این کار است، قرار خواهد گرفت.
اشاره سخنگوی وزارت امور خارجه به دستور حسن روحانی به رئیس کل بانک مرکزی در 23 خردادماه بازمیگردد. رئیس دولت در گفتوگوی تلفنی با «عبدالناصر همتی» با انتقاد از مسدودسازی منابع بانک مرکزی ایران توسط کرهجنوبی که با تبعیت از سیاستهای ضدانسانی دولت آمریکا و در چارچوب فشار حداکثری آنها به ملت ایران انجام شده است، به رئیس کل بانک مرکزی دستور داد با همکاری وزارت امور خارجه موضوع را از طریق سیاسی دوجانبه و مسیر حقوقی، نهادهای مالی و مجامع بینالمللی مورد پیگیری قرار دهد. روحانی در این گفتوگو تصریح کرد: ممانعت کرهجنوبی در استفاده ایران از منابع بانک مرکزی برای خرید کالاهای اساسی، دارو و اقلام انساندوستانه هرگز پذیرفتنی نیست و انتظار داریم دولت کرهجنوبی هرچه سریعتر این محدودیت را برطرف کند.
* همتی؛ آغازگر پروژه وصول مطالبات
پروژه وصول مطالبات ارزی ایران از کرهجنوبی را نخستینبار رئیس کل بانک مرکزی کلید زد. همتی در گفتوگو با خبرگزاری بلومبرگ با اشاره به بهانهجویی کرهجنوبی در دسترسی ایران به درآمدهای ارزی خود در بانکهای کرهای گفت: درآمدهای حاصل از صادرات خود را در بانکهای کرهجنوبی دریافت کردهایم اما مسأله این است که منابع ما به طور غیرقانونی در بانکهای کرهای مسدود شده است. وی در این مصاحبه به صراحت مقامات کره را به پیگیری حقوقی موضوع در دادگاههای بینالمللی تهدید کرد و گفت: اگر بانکهای کرهای به توافقات بینالمللی خود با ما پایبند نباشند، ما این حق را داریم که تحت قوانین بینالمللی به اقدامات قانونی روی آوریم و ما مقامات کرهجنوبی را در این فرآیند مسؤول میدانیم. رئیس کل بانک مرکزی با گلایه از بانکهای کرهای گفت: بانکهای کرهای با خیال راحت تعهدات خود را زیر پا میگذارند و به توافقات مالی بینالمللی رایج عمل نمیکنند و تصمیم گرفتهاند وارد بازی سیاسی شوند.
***
زمان پایان مماشات با کره فرا رسیده است؟
بررسی سابقه روابط تجاری میان ایران و کرهجنوبی، وابستگی شدید این کشور به سیاستهای اتخاذ شده آمریکا را نشان میدهد. در دور قبلی تحریمها که از سال 2011 آغاز شد، کرهجنوبی خرید نفت از ایران را کاهش داد به طوری که واردات نفت این کشور از ایران از 4/1 میلیارد دلار در سال 2011 به کمتر از یکچهارم در سال 2013 رسید. پس از اجرای برجام در آغاز سال 2016 این کشور برای تأمین نفت خام مورد نیاز خود، خرید نفت از ایران را از نو آغاز کرد. همراهی کرهجنوبی با تحریمهای یکجانبه آمریکا در دور جدید تحریمها اما به مراتب بیشتر از تحریمهای قبلی است. رقم صادرات نفت خام ایران به کرهجنوبی از 4/4 میلیارد دلار در سال 2017 به 6/2 میلیارد دلار در سال 2018 رسید. طبق آمارهای غیررسمی این رقم در سال 2019 به نزدیک صفر رسید.
همراهی همهجانبه کرهجنوبی با سیاستهای یکجانبه آمریکا و محدود کردن خرید نفت از ایران با هدف افزایش فشار اقتصادی به کشور در حالی است که مسؤولان دولت هیچ تدبیری برای مقابلهبهمثل و محدود کردن واردات از این کشور نداشتهاند. آمارهای موجود نشان میدهد واردات ایران از کرهجنوبی طی 12 سال گذشته بین 2 تا 5 میلیارد دلار در نوسان بوده است. نتیجه انفعال ایران در مقابلهبهمثل تجاری در برابر کرهجنوبی را میتوان در اعتراض وزارت خارجه کره به سفیر ایران بابت پیگیری حق قانونی کشور دید.
پیگیری حق ایران در وصول منابع حاصل از فروش نفت به کرهجنوبی، میتواند آغاز مسیری برای اصلاح روابط تجاری با کشورها بر اساس سطح استقلال سیاسی این کشورها از سیاستهای آمریکا باشد. تکمحصولی بودن صادرات ایران و همچنین وابستگی کشور به تجارت با کشورهای همسو با آمریکا تجربه تلخی بود که در دوره پیشین و کنونی تحریم، کشور را گرفتار تنگنای ارزی کرد. این تجربه تلخ اما میتواند به عبرتی همیشگی برای رهایی کشور از اقتصاد تکمحصولی و توسعه تجارت با سایر کشورها از جمله کشورهای همسایه تبدیل شود. توجه به صادرات غیرنفتی و همچنین جدی گرفتن دیپلماسی اقتصادی برای بازاریابی حداکثری برای تولیدات کشور، راهکار مصونیت اقتصاد از تکانههای خارجی از جمله تحریم است.