عباس اسماعیلگل: در این چند ماهی که تمام فعالیتهای فرهنگی و هنری متأثر از شرایط کرونایی کشور با رکود مواجه شده است، وضعیت اهالی تئاتر بشدت وخیمتر از هنرمندان است، زیرا از همان روزهای ابتدایی اسفندماه سال گذشته که فعالیتهای هنری با توقف یا محدودیت مواجه شد، هنرمندان سینما، تلویزیون و موسیقی در قالب سینما آنلاین یا کنسرت آنلاین با مخاطبانشان ارتباط برقرار کردند اما این شرایط برای تئاتر آنطور که باید در چند ماه اخیر مهیا نبوده و با تعطیلی چندماهه سالنهای تئاتر، یک رخوت و بیانگیزگی اهالی تئاتر را در برگرفته است. البته استفاده از فضای لایو اینستاگرام برای برخی اجراهای غیررسمی تئاتر همچنین بحث و تبادل نظر درباره موضوعات مختلف حوزه تئاتر از تدریس و آموزش گرفته تا توجه به بحث تبلیغات و مارکتینگ، از جمله مباحثی است که هنرمندان تئاتر در روزهای کرونایی این روزها به آن پرداختهاند و همچنان هم آن را ادامه میدهند اما این فعالیتها با فضای حرفهای که در تئاتر آنلاین مدنظر هنرمندان و مخاطبان است فاصله زیادی دارد. البته ناگفته نماند در چند ماه اخیر برخی نهادهای و مراکز فرهنگی تلاش بسیاری کردند تا اجراهای آنلاین را در دوران کرونایی برای اهالی تئاتر مهیا کنند. در روزهای شیوع ویروس کرونا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران اقدام به راهاندازی پروژه تئاتر آنلاین در پردیس تئاتر تهران کرد که این پروژه توسط تلویزیون اینترنتی نمایش نت پخش شد. در این پروژه که به مدت ۱۰ شب از ۱۷ تا ۲۶ فروردینماه برگزار شد نمایشهایی که آماده اجرا بودند یا اجرایشان به دلیل شیوع بیماری کرونا در اسفندماه متوقف شده بود روی صحنه رفتند. جدا از نفس برپایی این پروژه که یک اتفاق بزرگ و رو به جلو برای اهالی تئاتر محسوب میشود، در عمل «طرح آنلاین» که محصول مشترک 2 نهاد دولتی بود آنچنان که باید مورد استقبال قرار نگرفت؛ از ضعف گسترده در تبلیغات این اجراها گرفته تا آماده نبودن بسترهای اینترنتی مناسب موجب شکست سنگین این اقدام مشترک وزارت ارشاد و شهرداری تهران شد. برخیها در این باره معتقد بودند برپایی طرح تئاتر آنلاین توسط 2 نهاد دولتی ایرادات دیگری هم داشته است. به عنوان مثال کیفیت پایین اجراها که از انتخابهای غیرکارشناسی مسؤولان طرح نشأت گرفته بود مورد انتقاد بسیاری از اهالی تئاتر قرار گرفت. از سوی دیگر عدهای هم اعتقاد دارند که طرح اجرای تئاتر به شکل آنلاین با اصالت هنر تئاتر و زنده بودن و رویارویی مخاطب و هنرمند کاملا در تضاد است. اما اگر بخواهیم منصافانه در این باره قضاوت کنیم باید گفت این پروژه با همه ایراداتش همچون برگزاری کنسرتهای مجازی و پخش فیلمهای سینمایی به صورت آنلاین، راهکاری جهت زنده نگاه داشتن چراغ فرهنگ و هنر در این روزهای کرونایی بوده است و در این شرایط اجرای آنلاین تئاتر میتواند به دور نشدن فضای ذهنی مردم از فعالیتهای هنری بینجامد و همچنین منبعی برای کسب درآمد هنرمندان بیکار شده باشد. به هر حال باید گفت وزارت ارشاد و شهرداری تهران فروردینماه با کلید زدن «تئاتر آنلاین» راهی بزرگ و سرنوشتساز را پیش روی هنرمندان تئاتر قرار دادند؛ راهی که چند روزی است زمزمههایی مبنی بر حضور اهالی سرشناس تئاتر در آن به گوش میرسد و اگر اتفاق خاصی نیفتد، همین مردادماه تئاتر آنلاین در کشور رونق خاصی میگیرد، البته این بار بدون دخالت مستقیم نهادهای دولتی و با شکل و شمایل حرفهایتر. در انتها باید گفت همچنان باید منتظر روزهای آینده باشیم تا ببینیم «تئاتر آنلاین» با استفاده از ظرفیتهای بالای پلتفرمهای پرمخاطب و همچنین حضور هنرمندان حرفهای تئاتر، همچون «سینماآنلاین» و «کنسرتآنلاین» میتواند به اهداف از پیش تعیینشده خود برسد.