گروه فرهنگ و هنر: هیچ چیز برای نمایش اتفاقات و رویدادهای تاریخی بهتر از زبان هنر نیست. این هنر است که میتواند عمیقترین عواطف و احساسات و ظریفترین توصیفات را در ارتباط با یک واقعه تاریخی ارائه کند. ماجرای ظلم بزرگ آمریکاییها در جریان حمله هستهای به کشور ژاپن یکی از وقایع مهم تاریخی بود که پرداختن به آن بویژه با رویکردهایی هنری، میتواند ابعاد رفتارهای وحشیانه حکومت آمریکا را برای همه روشنتر کند.
تا به امروز کمتر محصول هنری در ارتباط با این موضوع در داخل ایران تولید شده است. یکی از معدود محصولات تولیدشده در این زمینه ترانه «مرگ بر آمریکا» با صدای حامد زمانی و ترانه محمدمهدی سیار بود؛ ترانهای که در بخشی از آن آمده بود: «مرگ بر/ مرگ ناگهانی/ صد هزار زندگی/ در یکی دو ثانیه/ با سقوط علم از آسمان!» حالا فیلم مستند «ترینیتی» تازهترین محصول در ارتباط با این واقعه تاریخی است؛ اثری که در آن روایتی از تاریخچه انرژی اتم و فواید و بلایای این ذرات کوچک برای مردم دنیا و همچنین علت نیاز به این انرژی برای مردم جهان آمده است. پس از آزمایش تیانتی قرار شد نخستین بمب اتم توسط ارتش ایالاتمتحده آمریکا منفجر شود و اسم رمز این عملیات «ترینیتی» نام گرفت؛ اسم رمزی که به معنای تثلیث یا همان سهگانه باوری پدر، پسر و روحالقدس در اعتقادات مسیحی بود و قرار بود بزرگترین کشتار بشری با نام مسیح آغاز شود. «ترینیتی» اسم رمز نخستین آزمایش انفجار سلاح هستهای بود. بمباران هستهای هیروشیما و ناکازاکی تنها چند هفته پس از این آزمایش رخ داد.
در مستند «ترینیتی» از سویی به فواید بهرهمندی از انرژی هستهای و کاربردهای متنوع این صنعت در زمینههای مختلف علمی پرداخته میشود و از سوی دیگر تنازعات سیاسی و اقتصادی شکلگرفته حول این مساله مورد توجه قرار میگیرد. فیلم مستند ۲۶ دقیقهای «ترینیتی» به کارگردانی مسعود کارگر و تهیهکنندگی سیدجمال عودسیمین، تهیه شده در موسسه اوما فیلم، محصول سازمان هنری- رسانهای اوج است که هماکنون در سایتهای آنلاین فیلم نظیر «فیلیمو» و «عماریار» در دسترس علاقهمندان به سینمای مستند قرار دارد.
***
یادداشت مسعود کارگر، کارگردان «ترینیتی»
ترینیتی چگونه ساخته شد؟
داستان از آنجایی شروع شد که به من پیشنهاد ساخت مستندی درباره کاربردهای صلحآمیز انرژی هستهای را دادند. کلیشهای بودن موضوع و پرداخت بیش از حد رسانهها، موضوع را در نظرم بیاهمیت و البته ساخت آن را سخت میکرد.
شروع به تحقیق کردم. این تحقیق چندماهه، من را به روایتی کمتر شنیده شده از این انرژی نهچندان صلحآمیز رساند؛ انرژیای که از بدو اختراع سلامتی انسان را هدف قرار داده و در جنگ جهانی دوم موجب کشتار عظیم شد. همانکه نوع صلحآمیزش نیز در چرنوبیل و فوکوشیما، فجایع عظیمی را رقم زد. سوال من این بود: این انرژی با این حد از مخاطرات، چرا در دنیا بویژه در کشورهای توسعهیافته، حذف نمیشود و اگر حذف نشده، چرا ما باید از آن چشمپوشی کنیم؟
در این مستند سعی شده از کاربردهایی سخن به میان بیاوریم که کمتر در رسانهها به آن پرداخته شده است؛ کاربردهایی که میتواند در بسیاری از حوزهها، حیاتبخش باشد. مواردی که در بسیاری از کشورها از جمله ژاپن، آمریکا و حتی رژیم صهیونیستی، بسیار حیاتبخش و توسعهآفرین بوده ولی بعضا همان کشورها، این نعمت را برای ما نمیخواهند. شاید این مستند بتواند اندکی از راز این همه مقاومت جامعه جهانی برابر استفاده صلحآمیز ایران از این انرژی را برملا سازد.