عباس مقتدایی*: مجلس شورای اسلامی نه تنها بودجه سالانه کشور را تصویب میکند، بلکه وظیفه نظارت بر هزینهکردهای سازمانها، وزارتخانهها و بخشهای مختلف حاکمیتی را نیز برعهده دارد. دیوان محاسبات عملا ناظری است که نظارت بر شیوههای عملکرد مدیران، تحقق بودجه و به طور کلی تفریغ بودجه را برعهده دارد. باید توجه داشت مساله نظارت، وظیفه ذاتی دیوان محاسبات است. دیوان محاسبات وظیفه دارد از هدررفت بودجه و منابع عمومی کشور و هدررفت اموال و داراییهای مردم جلوگیری کند. نظارت بر عملکرد دستگاهها و مدیران بدنه حاکمیتی کشور و جلوگیری از شکلگیری هرگونه فساد در این بدنه و مقابله با رویههای خلاف شکل گرفته در دستگاههای دولتی، از مهمترین دستور کارهای دیوان محاسبات کشور است.
دیوان محاسبات در همه ابعاد از قدرت بالایی برخوردار است. این دیوان میتواند با لحاظ کردن تخلفات رخداده در بالاترین سطح بر همه بخشهای حاکمیتی نظارت کند و در صورت لزوم برخورد داشته باشد. تمام مدیران عالی، میانی و جزء باید در قبال دیوان محاسبات پاسخگو باشند و مورد نقد و بررسی این دیوان قرار بگیرند. این نکته را هم توجه داشته باشید که خود دیوان محاسبات در صورت لزوم توانایی برخورد با تخلفات انجامشده را دارد و در نتیجه داشتن همین قدرت برخورد است که جایگاه و کارآمدی دادستان دیوان محاسبات به صورت ویژه اهمیت مییابد. دادستان دیوان محاسبات از ظرفیتهای قانونی لازم برای رسیدگی و برخورد با تخلفات برخوردار است.
باید این نکته را یادآور شد که به نظر میرسد در برخی سالهای پس از انقلاب اسلامی، نحوه عملکرد و مدیریت دیوان محاسبات کشور به صورتی بوده است که نتوانسته بازدارندگی لازم را ایجاد کند؛ بازدارندگی از فساد و انحراف در هزینهکرد بودجه و اموال کشور. در دوره جدید و در مجلس یازدهم تصمیم گرفتهاند اصل را بر نظارتهای دقیق بگذارند. بر همین اساس انتظار اصلی از ریاست جدید دیوان محاسبات عمل به این وظیفه نظارتی است. البته باید توجه داشت رفتار دیوان محاسبات نباید به گونهای باشد که مدیران کارآمد احساس هراس کنند اما مدیران متخلف باید با برخورد دیوان محاسبات مواجه شوند. ما اکنون در شرایطی هستیم که توقع و مطالبه مردم، تقویت جنبه نظارتی است و دیوان محاسبات باید به عنوان بازوی نظارتی مجلس، این انتظار و مطالبه را محقق کند.
نمایندگان مجلس هم توجه داشته باشند که با دیوان محاسبات و دفاتر استانی این دیوان در تعامل و ارتباط باشند تا از کارآمدی مدیران استانی مطلع باشند و بتوانند در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهند.
* نایبرئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس