کد خبر: 222501تاریخ: 1399/5/9 00:00
فؤاد ایزدی در گفت‌وگو با «وطن امروز»:
اعتراضات در آمریکا ریشه‌ای است
تفاوت این اعتراضات با اعتراضات قبلی این است که سیستم حکومت و تاریخ آمریکا توسط خود مردم زیر سؤال رفته است
دموکرات‌ها، جمهوری‌خواهان و حتی گروه‌های راست‌گرا و چپ هر کدام به نحوی دنبال بهره‌برداری از اقدام معترضان هستند
گروه بین‌الملل: پس از آنکه رئیس‌جمهور آمریکا اوایل این هفته با افتخار از مجازات 10 سال زندان برخی معترضان خبر داد و اعلام کرد تاکنون تعداد زیادی از معترضان را به زندان انداخته است، «ویلیام بار» وزیر دادگستری دولت آمریکا هم با حضور در جلسه کنگره آمریکا از سرکوب اعتراضات اخیر علیه نژادپرستی دفاع کرد. وزیر دادگستری آمریکا هنگام ادای شهادت در کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا ادعا کرد: «شورشی‌های خشونت‌طلب و افراد هرج‌ومرج طلب، اعتراضات قانونی را مصادره کرده‌اند». ویلیام بار گفت خشونت‌هایی که در پورتلند، اورگان و دیگر شهرهای آمریکا در حال وقوع است، ارتباطی با اعتراض به قتل «جرج فلوید» شهروند سیاه‌پوست آمریکایی به دست پلیس ندارد. «دیوید سیسیلین» از نمایندگان کنگره ضمن محکوم کردن ادعاهای بار متذکر شد: «ما برای دموکراسی جنگیده‌ایم، برای حق آزادی بیان و شما در تلاش هستید آن را [از مردم] بگیرید». سیسیلین افزود: «بدترین چیز این است که شما این کار را فقط به خاطر پیش بردن دستورکار رئیس‌جمهور و نماسازی برای کارزار تبلیغاتی ترامپ انجام داده‌اید». «جرالد نادلر» رئیس کمیته قضایی مجلس نمایندگان نیز ویلیام بار را به پیش بردن اهداف شخصی دونالد ترامپ متهم کرد و گفت وزارت دادگستری آمریکا به «سایه‌ای از خود ترامپ» تبدیل شده است. نادلر همچنین با اشاره به دادن تخفیف در حکم و تبرئه نزدیکان ترامپ از سوی وزارت دادگستری، ویلیام بار را به سیاسی‌سازی این وزارتخانه متهم کرد. شامگاه سه‌شنبه وزیر دادگستری آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد ۲۲ نفر از افرادی که در تظاهرات آخر هفته در نزدیکی ساختمان دادگاه در پورتلند نقش داشتند دستگیر شده‌اند. در بیانیه وزارت دادگستری آمریکا آمده این افراد به دلیل نقشی که در برگزاری این تظاهرات داشتند با اتهام‌های فدرال روبه‌رو خواهند شد. وزارت دادگستری آمریکا گفته دستگیری‌ها به وقایعی که بین ۲۳ تا ۲۶ جولای اتفاق افتاده مربوط می‌شود و این افراد به حمله به مأمور پلیس، تخریب اموال، ایجاد آتش‌سوزی و غارتگری متهم شده‌اند. سخنگوی وزارت دادگستری آمریکا همچنین روز دوشنبه مدعی شده بود از زمان آغاز ناآرامی‌ها در پورتلند، ۷۴ نفر دستگیر و ۶۰ نفر متهم شده‌اند. مساله بازداشت‌ها اخیرا به یکی از سرخط‌های خبری و سوژه‌های اصلی رسانه‌ها در آمریکا تبدیل شده است. اعتراضات ۲ ماه اخیر در شهرهای مختلف آمریکا سبب شده چهره جدیدی از نا‌امنی و مدیریت بحران در ساختار سیاست و حکومت در آمریکا پدید آید. در همین رابطه دکتر فواد ایزدی، رئیس گروه مطالعات آمریکا در دانشگاه مطالعات جهان، در گفت‌وگو با «وطن امروز» به بررسی این مسائل پرداخت.
***
مهم‌ترین محورهای مصاحبه
* جنبش اعتراضی «جان سیاه‌پوستان اهمیت دارد» از جمله حرکت‌های اعتراضی است که جنبه ملی و فراگیر پیدا کرده است.
* موضوعی که باید در ارتباط با این جنبش به آن اشاره کرد این است که این جنبش هم گسترده‌تر شده و هم نحوه برخورد نیروهای امنیتی با آن خشن‌تر از قبل شده است.
* هر چه جلوتر می‌رویم این اعتراضات اصل نظام سرمایه‌داری، ماهیت نظام دوحزبی و برخی اصول قانون اساسی آمریکا را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.* تخریب مجسمه‌های مربوط به تاریخ نژادپرستی و برده‌داری و حتی مجسمه کریستف کلمب حرکت اعتراضی جدیدی است که اتفاقا سیاه و سفید نمی‌شناسد.
* بحث بازداشت‌ها و زندانی کردن در آمریکا موضوع جدیدی نیست.
* ترامپ با تاکتیک تهدید معترضان و توهین به آنها درصدد است تظاهرات‌کنندگان را جبهه مقابل نژادپرستان سفید معرفی کند.
* اختلاف بایدن و ترامپ بین 10 تا 12 درصد است و اگر انتخابات همین امروز برگزار شود بایدن رئیس‌جمهور خواهد شد، چرا که این اختلاف علاوه بر اینکه آرای پنهان ترامپ را پوشش می‌دهد حتی در جلب آرای الکترال مورد نیاز هم موفق خواهد بود.
***
* اعتراضات به قتل شهروند سیاه‌پوست آمریکایی به دست پلیس در مینیاپولیس منجر به راه افتادن جنبش اعتراضی شد که کمتر کسی گمان می‌کرد تا امروز ادامه پیدا کند. نظر شما در این رابطه چیست و اساسا این جنبش اعتراضی چه چشم‌اندازی را پیش رو دارد؟
جنبش‌های اعتراضی در آمریکا موضوع جدیدی نیست. نگاهی به تاریخ در قرون 19 و 20 نشان می‌دهد این کشور شاهد حرکت‌های اعتراضی زیادی علیه ساختار و حاکمیت سیاسی بوده است ولی همه این جنبش‌ها یک نکته مشترک دارند و آن اینکه هر جنبش اعتراضی که شکل ملی پیدا می‌کند، نسبت به جنبش اعتراضی قبلی خود گسترده‌تر و فراگیرتر است. جنبش اعتراضی «جان سیاه‌پوستان اهمیت دارد» از جمله حرکت‌های اعتراضی است که جنبه ملی و فراگیر پیدا کرده است. موضوعی که باید در ارتباط با این جنبش به آن اشاره داشت این است که این جنبش هم گسترده‌تر شده و هم نحوه برخورد نیروهای امنیتی با آن خشن‌تر از قبل شده است. این موضوع در وضعیتی جالب توجه است که بدانیم نیروهای امنیتی ایالات‌متحده آمریکا در رابطه با سرکوب و جنگ شهری به عنوان مربی در دیگر کشورها پلیس را آموزش می‌دهند. نکته بعدی درباره جنبش «جان سیاه‌پوستان اهمیت دارد» این است که این اعتراضات به لحاظ موضوعی، گسترده‌تر و حتی ریشه‌ای‌تر از دیگر جنبش‌ها شده است. پیش از این حرکت‌های اعتراضی جنبه تک‌وجهی داشت مثل جنبش 99 درصدی وال‌استریت که همه‌گیر بود اما موضوع مشخصی داشت یا اینکه جنبش اعتراضی مربوط به یک جامعه مشخص و چند هدف محدود بود، مثل اعتراضات مربوط به حقوق رنگین‌پوستان یا اعتراضات ضدجنگ. اما هر چه جلوتر می‌رویم این اعتراضات اصل نظام سرمایه‌داری، ماهیت نظام دوحزبی و برخی اصول قانون اساسی آمریکا را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. نکته سوم درباره اعتراضات اخیر بحث نمادها و آتش زدن پرچم است. هر چند این اتفاق برای پرچم‌ها قبلا هم رخ داده است ولی این بار تعدد بیشتری داشت. اما تخریب مجسمه‌های مربوط به تاریخ نژادپرستی و برده‌داری و حتی مجسمه کریستف کلمب حرکت اعتراضی جدیدی است که اتفاقا سیاه و سفید نمی‌شناسد. این یعنی سیستم حکومت و تاریخ آمریکا توسط خود مردم زیر سوال رفته است. بر این اساس چشم‌اندازی که می‌توان برای این حرکت اعتراضی متصور بود این است که اگر دولت آمریکا بخواهد نسبت به درخواست کنشگران این جنبش عقب‌نشینی کند و خواسته‌های آنها را درباره مسائلی مثل نحوه برخورد پلیس و بهبود وضعیت حقوق بشر تامین کند اما نمی‌تواند به شکل ریشه‌ای با این وضعیت مقابله کند. به عبارت دیگر هم در صورت سرکوب و هم در صورت مدارا، این جنبش به‌مثابه آتش زیر خاکستری است که با هر جرقه‌ای امکان شعله‌ور شدن دارد. آنچه مسلم است تحولات اجتماعی یک زلزله عظیم در جامعه ایجاد می‌کند و اساسا جامعه بعد از اعتراضات با قبل از آن متفاوت است.
* مسأله بازداشت‌ها هم در این مدت جلب توجه کرده است. نظر شما در این باره چیست؟
بحث بازداشت‌ها و زندانی کردن در آمریکا موضوع جدیدی نیست. ما قبلا شاهد سرکوب معترضان و به زندان انداختن آنها بوده‌ایم اما در این دولت، وقاحت کاخ سفید به حدی است که رئیس‌جمهور ابایی از بیان این وقایع ندارد، درحالی که قبلا رؤسای‌جمهور آمریکا تلاش داشتند حداقل وجهه دولت خود را در مواجهه با اعتراضات حفظ کنند.
* آیا اعتراضات تا زمان انتخابات نوامبر ادامه خواهد داشت؟ در این صورت چه تاثیری بر فرآیند کل انتخابات خواهد گذاشت؟
هنوز مشخص نیست اعتراضات تا چه زمانی طول خواهد کشید. احتمال آن می‌رود که اعتراضات تا انتخابات در شهرهای محدودتری ادامه پیدا کند. هر چند کاخ سفید با گسیل نیروهای فدرال به شهرهای مختلف به دنبال این است که قدرت دولت در کنترل اوضاع را به رخ بکشد اما گستره اعتراضات به حدی است که اقدامات نیروهای فدرال چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. در کنار این مطلب باید به حواشی پیرامون اقدامات نیروهایی که بدون نام و نشان در تظاهرات حضور دارند و دست به بازداشت معترضان می‌زنند، اشاره کرد. اما درباره تاثیر اعتراضات بر انتخابات ریاست‌جمهوری باید گفت دموکرات‌ها، جمهوری‌خواهان و حتی گروه‌های راست‌گرا و چپ هر کدام به نحوی دنبال بهره‌برداری از اقدام معترضان هستند. دموکرات‌ها به دنبال این هستند تا با تبدیل چالش اعتراضات به فرصت برای خود، معترضان را جذب کنند و آرای آنها را با وعده تغییر وضع موجود و بهبود وضعیت نژادی کسب کنند. از سوی دیگر ترامپ با تاکتیک تهدید معترضان و توهین به آنها درصدد است تظاهرات‌کنندگان را جبهه مقابل نژادپرستان سفید معرفی کند و از این میان سبد رای قبلی را که سال 2016 داشت تا حد توان حفظ کند. به عبارت دیگر دموکرات‌ها به دنبال جذب تظاهرات‌کنندگان و جمهوری‌خواهان یا همان ترامپ در پی جلب نظر افرادی هستند که در تظاهرات شرکت نکرده‌اند و مخالف این جریان اعتراضی هستند. علاوه بر این ۲ حزب، گروه‌های چپ و راست بر اساس ایدئولوژی مشخص خود به دنبال جذب طرفداران خود در اعتراضات هستند.
* نظرسنجی‌های انتخاباتی در این مدت نشان از فاصله ۲ رقمی بایدن با ترامپ دارد. این در حالی است که ترامپ بارها از رای جمعیت خاکستری خاموش صحبت کرده است. آیا می‌توان به نظرسنجی‌ها تکیه کرد؟
نظرسنجی‌های سال 2016 همه را به اشتباه انداخت. ذکر چند نکته در این بین ضروری است. اینکه اولا نظرسنجی‌ها ملی است و رای مستقیم مردم را در برمی‌گیرد اما در ایالات متحده انتخابات متاثر از رای الکترال است و ترامپ سال 2016 با وجود اینکه حدود 3 میلیون رای کمتر از کلینتون داشت اما چون توانست آرای الکترال را به دست آورد، رئیس‌جمهور شد. نکته بعدی اینکه همان‌طور که ترامپ گفته است او رای پنهان دارد، به این صورت که بخشی از جامعه آمریکا از بیان طرفداری از ترامپ خود‌داری می‌کنند اما احتمالا رای آنها ترامپ است. نکته بعد اینکه هنوز تا زمان انتخابات 3 ماه باقی مانده و تحولات اثر‌گذاری در این مدت رخ خواهد داد که می‌تواند بر نتیجه انتخابات اثر بگذارد. یکی از این تحولات موضوع مناظره‌های 2 کاندیداست که شواهد نشان می‌دهد بایدن به مراتب ضعیف‌تر از ترامپ خواهد بود. اما با وجود این موارد این نکته را باید مدنظر قرار داد که اختلاف بایدن و ترامپ بین 10 تا 12 درصد است و اگر انتخابات همین امروز برگزار شود بایدن رئیس‌جمهور خواهد شد، چرا که این اختلاف علاوه بر اینکه آرای پنهان ترامپ را پوشش می‌دهد حتی در جلب آرای الکترال مورد نیاز هم موفق خواهد بود.
***
[ترامپ: می‌دانم دوستم ندارید]
«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا با اشاره به اعتماد بالای مردم به «آنتونی فائوچی» رئیس مؤسسه آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا، به عدم محبوبیت خود در میان مردم این کشور اعتراف کرد. به نوشته خبرگزاری رویترز، ترامپ که در نشان دادن وجهه‌ای قابل قبول در مقابله با ویروس کرونا ناکام مانده است، در نشستی خبری اذعان کرد: «هیچ کس از من خوشش نمی‌آید. احتمالا این به خاطر شخصیتی است که دارم». ترامپ در این نشست خبری بار دیگر بر مؤثر بودن داروی «هیدروکسی کلروکین» به عنوان درمانی برای ویروس کرونا اصرار کرد و گفت: «این دارو در مراحل اولیه ابتلا به بیماری اثرگذار است». این در حالی است که یکی از دلایل بی‌اعتمادی مردم آمریکا به ترامپ، تبلیغ همین دارو به عنوان راه درمان بیماری «کووید-19» است. او بارها گفته است خودش نیز هر روز این دارو را به عنوان راهی برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا مورد استفاده قرار می‌دهد. همچنین رئیس‌جمهور آمریکا به خاطر مقاومت در برابر زدن ماسک و اصرار برای بازگشایی کسب‌وکارها و مدارس این کشور مورد انتقاد مردم قرار گرفته است. در مقابل، فائوچی که عضوی از کارگروه مبارزه با شیوع ویروس کرونا در دولت آمریکاست، به خاطر مخالفت با مصرف داروی هیدروکسی کلروکین و تأکید بر لزوم رعایت نکات بهداشتی از جمله زدن ماسک و رعایت فاصله اجتماعی، به فردی قابل اتکا برای مردم آمریکا مبدل شده است. ترامپ در نشست خبری خود در این باره گفت: «او (فائوچی) با دولت ما کار می‌کند و ما تقریبا همه توصیه‌های عالی او و دیگران نظیر دکتر [دبورا] بریکس را عملی کرده‌ایم. او مقبولیت بالایی دارد. پس چرا من و دولتم درباره [مبارزه با] این ویروس مقبولیت بالایی نداریم؟