گروه اجتماعی: سال 92 هم با تمام حاشیه‌هایش تمام شد. مطلبی که پیش روی شماست آخرین گزارش گروه اجتماعی روزنامه «وطن امروز» در سال 92 است، سالی که از نظر بسیاری از اهالی رسانه و پیشکسوتان مطبوعات در حوزه اجتماعی سالی پر از خبرهای گوناگون، اتفاقات و جریاناتی بود که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به موضوعات اجتماعی ارتباط داشت. همزمان با دور تازه انتشار روزنامه «وطن‌امروز» از آبان ماه سال جاری، در حوزه اجتماعی با رویداد‌ها و جریانات گوناگونی مواجه بودیم، رویداد‌هایی که هر کدام برای مدتی فضای رسانه‌ای کشور را تحت‌تاثیر قرار داد. در این گزارش به‌صورت اختصار مروری خواهیم داشت بر آنچه که در این مدت در فضای اجتماعی خبرها در جریان بود و به صورت ویژه گزارش‌های اختصاصی گروه اجتماعی روزنامه «وطن‌امروز» را بازخوانی کوتاهی خواهیم داشت.
مرده‌ای به نام شیردال!
یکی از گزارش‌هایی که در روزهای ابتدایی دور تازه انتشار روزنامه به آن پرداخته شد، مربوط به جام به اصطلاح باستانی پرحاشیه‌ای بود که برای مدت چند ماه فضای رسانه‌ای کشور را تحت تاثیر قرار داد. شی‌ء باستانی که از ابتدای ورودش به ایران یک کلمه را با خود همراه داشت: «حاشیه». این حاشیه‌ها زمانی شدت گرفت که یک پایگاه باستان‌شناسی تقلبی بودن شی‌ء باستانی اهدایی آمریکا به رئیس جمهور ایران را اعلام کرد و مدیران میراث فرهنگی هیچ واکنشی نسبت به این موضوع نشان ندادند! اما با پیگیری‌های «وطن‌امروز» مشخص شد که سازمان میراث فرهنگی برنامه‌ای برای آزمایش اصل یا تقلبی‌بودن این جام باستانی ندارد. مهدی حجت، قائم‌مقام وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در گفت‌وگویی با «وطن‌امروز»، بازگشت دوباره به موضوع شیردال را مانند خوردن نان بیات دانست. به باور حجت، قضیه جام شیردال جریانی مربوط به ماه‌های گذشته بود که همه مباحث پیرامون آن در زمان خودش مطرح شد و به نظر می‌رسد پیگیری دوباره آن تکرار مکررات باشد و به نوعی لگد زدن به مرده محسوب می‌شود.
سردرگمی مدیریتی، سرگیجه خبری
سال 92 هم مانند سال‌های گذشته یک موضوع ثابت اجتماعی داشت، موضوع ثابتی که این روزها باعث افزایش آمار مرگ و میر بسیاری از پایتخت‌نشین‌ها شده است. موضوع مهمی به نام «آلودگی هوا» که در سال 92 بسیار پرحاشیه‌تر از سال‌های گذشته بود، چرا که این‌بار محمدباقر قالیباف شهردار پایتخت وارد میدان شد و آستین‌ها را برای مقابله با آلودگی بالا زد، شهردار تهران پیشنهاد واگذاری مسؤولیت مقابله با آلودگی هوا را چند بار در طول سال ارائه کرد. درست زمانی که به دلیل آلودگی هوا مدارس ابتدایی چند روزی تعطیل شد و طرح زوج و فرد از در منازل اجرایی شد، محمدباقر قالیباف شهردار تهران، در اظهارنظری از دولت خواست که تعیین تکلیف وضعیت آلودگی هوای تهران و ارائه راهکارهای عملی برای حل این مشکل را در اختیار شهرداری تهران قرار دهد، اظهارنظری که بلافاصله پس از اعلام و انتشار در رسانه‌ها بازتاب‌های گوناگونی داشت.
20 سال دیگر پیر می‌شویم!
اما یکی دیگر از موضوعاتی که با توجه به اهمیت آن و تاکیدات فراوان رهبر انقلاب در دستور کار گروه اجتماعی قرار گرفت، موضوع کاهش جمعیت و پیر‌شدن آن بود. گروه اجتماعی روزنامه در قالب‌های گوناگون خبر، مصاحبه، یادداشت و گزارش به این موضوع پرداخت. عبدالرضا مصری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگویی با «وطن‌امروز» به موضوع جالبی اشاره کرد. به گفته مصری، این روزها پدیده تازه‌ای بین تعدادی از دختران و پسران مشاهده می‌شود که به «خودتحریمی» شهرت دارد. در این پدیده جوانان شرایطی را برای زندگی مشترک زیر یک سقف به صورت آرمانی و ایده‌آل در نظر می‌گیرند که همین شرایط خودساخته باعث می‌شود تشکیل زندگی جوانان به تاخیر بیفتد.
ردپای اعمال نفوذ زیر چرخ‌های اسکانیا
مباحث مربوط به خودرو در کشور همیشه برای قشر خاصی از جمعیت اهمیت دارد و از جذابیت‌های بالایی برخوردار است. افرادی هستند که به صورت مرتب اخبار و رویدادهای صنعت خودرو را دنبال می‌کنند تا از آخرین آمار درباره خودروهای جدید در بازار اطلاع پیدا کنند اما در سال 92 حوادث یک خودرو در صدر اخبار قرار داشت، افرادی که اخبار مربوط به خودروهای اسکانیا بویژه اتوبوس‌های این شرکت خودروسازی را دنبال کرده‌اند، همواره با خبرهای تاسفباری از مرگ تعدادی از هموطنان یا تصادفات پی‌درپی این اتوبوس پرحاشیه مواجه شده‌اند. گروه اجتماعی روزنامه «وطن‌امروز» هم در راستای سیاست رسانه‌ای خود بارها به این موضوع پرداخت و سرانجام شاهد ممنوعیت شماره‌گذاری توسط پلیس راهور بودیم. البته این تمام ماجرا نبود، اواسط اسفند ماه خبری به نقل از سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، دوباره مباحث مربوط به اسکانیا را نقل محافل و رسانه‌ها کرد. سراج، رئیس سازمان بازرسی کشور در پاسخ به این پرسش که آیا در بررسی پرونده خودروی اسکانیا به‌وجود دست‌های پشت پرده در صدور مجوز شماره‌گذاری این خودرو هم پرداخته می‌شود، تاکیدکرد: «به طور حتم به این مورد نیز رسیدگی خواهد شد.» سراج همچنین درباره معرفی افراد این پرونده به مردم خاطرنشان کرد: «سازمان بازرسی به دنبال ایجاد تنش در کشور نیست و تلاش برای رفع مشکل را خواهد داشت». البته در آخرین لحظات تنظیم این گزارش مطلع شدیم که سردار اسکندر مومنی رئیس راهنمایی و رانندگی کشور از فرصت یک ماهه مجلس به اسکانیا برای رفع ایرادات خبر داده است. بر این اساس کارخانه اسکانیا یک ماه فرصت دارد که ایرادات اتوبوس های تولیدی خود را رفع کند.
صف، برف، تدبیر
به‌طور حتم هنوز روزهای بسیار سرد زمستان 92 به یاد همگان است، روزهای سردی که به دلیل وجود هوای سرد در کشور، وضعیت برخی از مناطق بحرانی و باعث به‌وجود آمدن حاشیه‌های گوناگونی در کشور و در فضای رسانه‌ای شد. حاشیه‌هایی که باعث شد سپیدی برف در سایه بی‌تدبیری به بحران سیاهی تبدیل شود و ساکنان مناطق شمالی کشور را دچار دردسرهای فراوانی کرد. به‌دنبال ادامه یافتن این شرایط بحرانی همه مسیرهای روستایی و بیشتر جاده‌های شهری مسدود، قیمت انواع اقلام مصرفی سرسام‌آور شد، 5مدرسه به‌طور کامل تخریب و بیشتر باغات مرکبات در زیر برف مدفون شد تا جایی که با ورود سپاه، ارتش و بسیج در حقیقت سرهنگ‌ها به کمک مردم این منطقه آمده و توانستند این شرایط بحرانی را کاهش دهند.
ژورنال‌های مثلا اسلامی!
در ادامه فعالیت‌های گروه اجتماعی یکی از گزارش‌هایی که به صورت اختصاصی به آن پرداخته شد، بحث توزیع ژورنال‌هایی در بازار مد و لباس بود که نه‌تنها سنخیتی با توزیع ژورنال‌های ایرانی – اسلامی نداشت، بلکه شواهد موجود و تصاویر اختصاصی «وطن‌امروز» نشان داد که سبک ژورنال‌های غربی به‌خوبی در ژورنال‌های ایرانی – اسلامی رخنه کرده است. این در حالی است که پیگیری‌ها نشان داد این ژورنال‌ها به‌صورت زیرزمینی در کشور تهیه و توزیع می‌شود. حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس در همین باره به «وطن‌امروز» خبر داد: «چاپ این ژورنال‌ها به‌صورت زیرزمینی انجام می‌شود که با توجه به ایجاد راهکارهای لازم برای هموار‌سازی مسیر قانونی چاپ ژورنال با این نوع از ژورنال‌های غیرمجاز برخورد خواهد شد».
نگارش حشیش روی تخته سیاه دانشگاه‌ها
همواره مدیران در حوزه‌های دانشجویی و اعتیاد در رویارویی با خبرنگارانی که از آمار یا شیوع اعتیاد در بین دانشجویان جویا می‌شدند با محافظه‌کاری خاصی برخورد کرده و همواره با سکوت خبری سعی در عبور از این مقوله داشتند اما در سال 92 با پرسش خبرنگار «وطن‌امروز» از ضیاءالدین هاشمی، معاون فرهنگی - اجتماعی وزیر علوم در نشست خبری جشنواره حرکت، استارت شکسته‌شدن این سکوت خبری چندساله زده شد. با اعلام آمار 2 درصدی اعتیاد در میان دانشگاهیان که در پاسخ به پرسش «وطن امروز» عنوان شد، روند نشست خبری تغییر کرد و موضوع اعتیاد و جزئیات مصرف مواد مخدر در بین دانشجویان مهم‌ترین پرسش‌های سایر خبرنگاران حاضر در این نشست شد. پس از این جریان در قالب گزارشی با عنوان «نگارش حشیش روی تخته سیاه دانشگاه‌ها» عملکرد وزارت علوم درباره فعالیت‌های فرهنگی در حوزه اعتیاد در دانشگاه‌ها مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در همین باره حمید صرامی، مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر ضمن تایید آمار دانشجویان معتاد جزئیاتی از نوع مواد مصرفی را اعلام کرد. بنابر اظهارات وی، مصرف حشیش در بین دانشجویان بیشترین شیوع را دارد و پس از آن تریاک، قرص اکس و شیشه دسته‌بندی می‌شوند. همچنین تمایل دانشجویان پسر به مصرف حشیش بیشتر از دانشجویان دختر است و دختر‌ها بیشتر به مصرف داروهای اعتیادآور تمایل دارند.
حادثه‌ای که از متن به حاشیه رفت!
سال 92 در حوزه شهری با یک حادثه پرحاشیه همراه بود، حادثه‌ای که سیاسی شد و به سرعت از متن به حاشیه رفت. نگاه سیاسی و جهت‌دار برخی از افراد، گروه‌ها و حتی تعدادی از سایت‌ها و خبرگزاری‌ها به موضوع آتش‌سوزی خیابان جمهوری، بیش از حد برای تخریب عملکرد مدیریت یک سازمان و همچنین مدیریت تابعه آن متمرکز شده است و متاسفانه این نگاه سیاسی در جریان اخبار و رویدادهای کشور برجسته شد و برخی گروه‌ها تلاش کردند این موضوع را از متن اصلی به حاشیه کشانده و آنقدر ادامه دهند تا مهر تایید نظر خود درباره بروز تخلف را بر پیشانی یک مدیر یا یک سازمان بزنند اما در ادامه واکنش‌ها به حادثه آتش‌سوزی در خیابان جمهوری، محسن پیرهادی، عضو شورای شهر در اظهارنظری گفت: معتقدم افراد از حادثه آتش‌سوزی جمهوری نباید برای خود کلاه سیاسی درست کنند. البته گروه اجتماعی «وطن‌امروز» ناگفته‌هایی از جزئیات این سانحه را در قالب گفت‌وگویی با مرتضی طلایی، نایب‌رئیس شورای شهر تهران در روزهای نخست سال آینده منتشر خواهد کرد.
باز هم جا کم آوردیم
در یک سال گذشته آنقدر پیگیری سوژه‌های گوناگون خبری در دستور کار گروه اجتماعی قرار گرفت که اگر بخواهیم به همه آنها بپردازیم، شاید چند صفحه هم کم باشد اما چه می‌توان کرد، محدودیت صفحه به ما این اجازه را نمی‌دهد، پس تنها به عناوین بخش دیگری از این گزارش‌ها اشاره می‌کنیم: «غریبه‌ها سجاده نماز و سفره ایرانی را خوردند! بانک‌ها وام ازدواج را طلاق دادند، پرچم زیرآب‌زن‌ها در ادارات بالاست، یک بر هیچ به نفع حریف در زمین چوگان، پارتی‌های شبانه محفلی برای یارگیری سوداگران، جدایی نان از وجدان، ماروپله برای ادغام بیمه‌ها، نفوذ نام‌های لاتین در قلب خانواده ایرانی، دورکاری تعطیل می‌شود، پایین کشیدن پرچم حیا در فیس‌بوک، بولدوزر تدبیر به دانشگاه تهران رسید و مواردی دیگر.»
دعای بروبچه‌های گروه اجتماعی روزنامه «وطن‌امروز» برای همه مردم شریف ایران سالی پربرکت همراه با شادی و برای همه مسافران نوروزی هم این است: «دست خدا بدرقه راهتان. پایدار باشید.»