گروه سیاسی: تنها چند ساعت به زمان مورد ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر بازگشت تمام تحریم‌ها علیه ایران زمان باقی است. ساعت 8 شب 19 سپتامبر به وقت واشنگتن یا4:30 بامداد یکشنبه به وقت تهران بنا بر ادعای مقامات آمریکایی، تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران به صورت خودکار اعمال می‌شود.  

به گزارش «وطن امروز»، مقامات آمریکایی مدعی‌اند بنا بر سازوکار مورد اشاره در قطعنامه 2231 شورای امنیت که قطعنامه پشتیبان توافق هسته‌ای به حساب می‌آید، یک ماه پس از ارسال درخواست آمریکا به عنوان کشور مشارکت‌کننده در برجام به شورای امنیت، تمام تحریم‌های پیشین این شورا علیه ایران بازمی‌گردد. 

در همین راستا بامداد پنجشنبه به وقت تهران وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد ایالات متحده هر اقدام لازمی را برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در هفته آینده انجام خواهد داد. 

مایک پمپئو گفت: «ما به سازمان ملل بازخواهیم گشت تا تحریم‌ها علیه ایران اعمال شود و بدین ترتیب تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیز به ‌صورت دائمی ادامه خواهد یافت». 

پمپئو بعد از ناکامی این کشور در شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، روز ششم شهریور اعلام کرد ایالات متحده روند ۳۰ روزه بازگرداندن همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را آغاز کرده و این تحریم‌ها از ۲۰ سپتامبر بازخواهد گشت. 

وزیر خارجه آمریکا که کشورش نقش واسطه را در صلح میان رژیم صهیونیستی با امارات و بحرین داشته است، بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران‌ را بخشی از مسؤولیت آمریکا در قبال آنچه وی صلح در خاورمیانه می‌نامد، عنوان کرده است. 

آمریکا قبلا نیز گفته بود لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران خاورمیانه را بی‌ثبات‌تر خواهد کرد. 

«الیوت آبرامز» نماینده آمریکا در امور ایران نیز ساعاتی بعد از اظهارات پمپئو با انتشار بیانیه‌ای گفت ایالات متحده علیه هر تولیدکننده تسلیحات در جهان که سلاح به ایران بفروشد، تحریم «کامل» اعمال خواهد کرد. ‎

وی در توئیتی افزود: تحریم تسلیحاتی اکنون به صورت نامحدود اجرا خواهد شد و محدودیت‌های دیگر مانند ممنوعیت ایران در غنی‌سازی و فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری، ممنوعیت آزمایش و توسعه موشک‌های بالستیک و تحریم انتقال فناوری‌های هسته‌ای و موشکی باز خواهد گشت. 

این ادعای مقامات آمریکایی در حالی مطرح می‌شود که سایر کشورهای شورای امنیت با آمریکا بر سر تفسیر قطعنامه 2231 اختلاف دارند. کشورهای عضو دائم شورای امنیت که حدود 40 روز پیش به پیش‌نویس طرح آمریکا برای بازگشت تحریم‌های تسلیحانی علیه ایران رای منفی دادند، معتقدند آمریکا پس از خروج از برجام دیگر به عنوان کشور مشارکت‌کننده در برجام محسوب نمی‌شود و به همین دلیل این کشور در جایگاهی نیست که بتواند با استناد به بندهای برجام یا قطعنامه 2231 فرآیند بازگشت‌پذیری تحریم‌ها علیه ایران را فعال کند.

البته سوالی که پیش می‌آید آن است در صورتی که همانند موضوع تحریم‌های تسلیحاتی ایران میان کشورهای عضو شورای امنیت اختلاف به وجود آید، این اختلاف چگونه باید حل شود؟ بر مبنای آیین‌نامه‌های مربوط به شیوه اداره و قوانین شورای امنیت، موضوع اختلافی در این شورا باید بر اساس تصمیم‌گیری اعضای شورا حل‌و‌فصل شود. در همین راستا دبیرکل سازمان ملل گفت باید طبق تعبیری که شورای امنیت از قطعنامه‌هایش ارائه می‌دهد عمل کرد. 

«آنتونیو گوترش» با اشاره به اختلافات موجود میان کشورهای عضو شورای امنیت درباره بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران گفت: شورای امنیت سازمان ملل است که می‌تواند قطعنامه‌های شورا را تعبیر و تفسیر کند و ما مطابق آنچه شورای امنیت گفته باید عمل کنیم. 

بنابراین اگر فرض را بر این بگذاریم که 30 شهریور آمریکا مطابق تفسیر خود به شکل یکجانبه اعلام کند با توجه به گذشت 30 روز، تحریم‌های مندرج در قطعنامه‌های گذشته علیه ایران بازگشته است، 13 عضو دیگر شورای امنیت سازمان ملل با تاکید بر اینکه آمریکا از برجام خارج شده و عضوی از این توافق به حساب نمی‌آید، این ادعا را رد خواهند کرد و به همین خاطر در سازمان ملل نوعی بن‌بست ایجاد خواهد شد. اقدام آمریکا برای نخستین‌بار در تاریخ سازمان ملل رخ می‌دهد و برخلاف قوانین حقوق بین‌الملل و معاهدات است، بنابراین از آنجا که بازگشت قطعنامه‌ها موضوعی مربوط به سازمان ملل است، از لحاظ حقوقی آمریکا توان و صلاحیت اعمال و اجرای تحریم‌ها را نخواهد داشت و نظر شورای امنیت اجرا می‌شود و در تاریخ مذکور تفاوتی در وضعیت حقوقی تحریم‌ها علیه ایران حاصل نخواهد شد. 

 

* لاوروف: تلاش‌های ضدایرانی آمریکا به بن‌بست منتهی می‌شود

اقدامات ضدایرانی آمریکا 2 مدل واکنش را در میان کشورهای عضو دائم شورای امنیت به وجود آورده است. 

1- روسیه و چین که خود از رقبای جهانی آمریکا و جزو متحدان ایران در موضوع هسته‌ای به حساب می‌آیند، به دلیل جلوگیری از اقدامات یکجانبه آمریکا و همچنین به دلیل تعاملات امنیتی و نظامی با ایران در این موضوع کنار ایران ایستاده‌اند. در همین راستا و در آخرین واکنش‌های مقامات روس نسبت به تلاش آمریکا برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه دولت کنونی آمریکا تلاش می‌کند ایران را اهریمن و مایه شرارت جلوه دهد، گفت: ادعا می‌شود که ایران اصلی‌ترین مشکل کل منطقه (خلیج‌فارس) و همچنین سایر مناطق جهان است؛ همچنین تهران به نوعی متهم به دخالت در امور داخلی کشورهای مربوط نیز می‌شود. 

سرگئی لاوروف در این باره گفت: این یک رویکرد بدون چشم‌انداز و ناامید‌کننده بوده و راهی منتهی به بن‌بست است. این رویکرد بدون چشم‌انداز و ناامید‌کننده است، زیرا مشکلات و مسائل را تنها با توافق میان همه طرف‌ها می‌توان به‌ طور پایدار و مطمئن حل کرد اما تمام منطق کنونی سیاست آمریکا بر این موضوع استوار است که تمام تلاش‌ها باید معطوف به مجازات و بازداشتن ایران شود و فقط تغییر حکومت ایران است که اجازه می‌دهد کل منطقه سرانجام آزادانه نفس بکشد. این راه به بن‌بست منتهی می‌شود. 

وزیر خارجه روسیه با اشاره به اینکه تحریم‌هایی که با اعمال آنها می‌خواهند ایران را خفه کنند، هیچ‌گاه موثر نبوده و نخواهد بود، تصریح کرد: ما همواره با کشورهای اروپایی و چین از توافق برجام برای حل‌و‌فصل مساله هسته‌ای ایران که در سال ۲۰۱۵ توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد و اکنون آمریکایی‌ها دوباره با پیروی از سیاست اهریمن جلوه دادن ایران در همه زمینه‌ها در حال تخریب آن هستند، دفاع می‌کنیم. اکنون بحث در شورای امنیت سازمان ملل ادامه دارد، ۱۳ کشور از ۱۵ کشور عضو آن مخالف شدید تلاش‌ها برای از بین بردن برجام و مقصر دانستن ایران در هر اتفاقی هستند. 

2- رویکرد دیگر، خاستگاه موضعی است که کشورهای اروپایی در برابر ماجرای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی آمریکا اتخاذ کرده‌اند. اروپایی‌ها در جلسه شورای امنیت درباره بررسی طرح آمریکایی بازگشت تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به این طرح رای ممتنع دادند و اعلام کردند مخالف تفسیر آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه این کشور، عضو مشارکت‌کننده در برجام محسوب می‌شود، هستند و اینگونه برای آمریکا حقی در راه‌اندازی مکانیسم ماشه قائل نیستند. البته این موضع اروپایی‌ها مانند موضع روسیه و چین به خاطر تعریف منافع مشترک برای ایران نیست، بلکه اروپایی‌ها برجام را ابزار محدودکننده قوی‌تر و موثرتری علیه ایران می‌دانند و حاضر نیستند با بازگشت تحریم‌های پیشین شورای امنیت و کنار ‌زده شدن برجام از سوی ایران، ابزار کنترلی و نظارتی خود علیه ایران را از دست بدهند. 

کشورهای اروپایی همچنان ایران را تهدید اصلی منطقه می‌شمارند و در این موضع با آمریکایی‌ها مشترکند اما در شیوه مقابله با ایران با دولت ترامپ اختلاف‌نظر دارند. 

در همین راستا دومینیک راب، وزیر خارجه انگلیس روز گذشته در مراسمی با بیان اینکه معاهده‌های صلح اخیر میان امارات عربی متحده و بحرین با رژیم صهیونیستی دارای پتانسیل «تغییر تحرکات در خاورمیانه» است، از آنها تمجید کرده و با مطرح کردن ادعایی علیه ایران در منطقه هشدار داد که «مشکلات و چالش‌های اصلی در منطقه هنوز ناشی از ایران است». 

راب همچنین درباره مسائل پیرامون برنامه هسته‌ای ایران اظهار عقیده کرد: ما نمی‌توانیم دست یافتن ایران به سلاح هسته‌ای را تحمل کنیم. انگلیس از برجام(توافق هسته‌ای) رویگردان نخواهد شد تا زمانی که چیز بهتری برای جایگزین کردن داشته باشیم. خردادماه سال جاری و پس از آغاز تلاش‌های پمپئو برای صدور قطعنامه‌ای با موضوع تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بود که وزرای خارجه کشور‌های انگلیس، فرانسه و آلمان پس از دیدار سه‌جانبه خود در برلین، بیانیه مشترکی صادر کردند و از حمایت خود از این طرح خبر دادند. در بخشی از بیانیه این ۳ کشور آمده بود: «ما بر این عقیده هستیم که لغو برنامه‌ریزی شده تحریم تسلیحات متعارف تاثیر عمده‌ای بر امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت». پس از این بیانیه نیز تروئیکای اروپا تمام تلاش خود را معطوف به رایزنی با چین و روسیه برای همراه کردن آنها با این طرح آمریکایی کرد تا مانع از وتو شدن قطعنامه پیشنهادی آمریکا شود اما در نهایت پس از عدم موفقیت در تغییر موضع چین و روسیه و اطمینان از تصویب نشدن این قطعنامه در جلسه شورای امنیت سازمان ملل به آن رای ممتنع دادند و در بیانیه‌ای که هر کدام از این 3 دولت با موضوع رای ممتنع خود منتشر کردند علت اصلی این رای را نبود اجماع برای تحریم ایران دانستند. تا جایی که نمایندگی انگلیس در سازمان ملل در بیانیه خود نوشت: «ما مکررا نگرانی‌های خودمان را درباره رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه، از جمله رفتارهای این کشور در انتقال سلاح به یمن، لبنان، سوریه و عراق با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ ابراز کرده‌ایم. بر همین اساس، ما نیز با نگرانی‌های مطرح‌‌شده توسط برخی اعضای شورا درباره انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی موجود علیه ایران در ماه اکتبر، هم‌نظریم. وزرای خارجه ۳ کشور اروپایی [طرف برجام] به صراحت گفته‌اند که منقضی شدن این محدودیت‌ها پیامدهای مهمی برای امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت».