گروه بین‌الملل: مرگ روث کینگزبرگ، قاضی لیبرال و ارشد دیوان عالی آمریکا که پس از 27 سال عضویت در این دیوان در ۸۷ سالگی درگذشت تاثیر بسیار مهمی بر تحولات سیاسی آمریکا خواهد داشت. مرگ این قاضی 87 ساله علاوه بر اینکه به ایجاد منازعات سیاسی برای تعیین جانشین او در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا منجر خواهد شد، در سال‌های آینده نیز می‌تواند منجر به جهت‌گیری دیوان در تصمیمات کلان آن شود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از زمان به عهده گرفتن این سمت 2 قاضی دیوان عالی را تعیین کرده است. از آنجا که دیوان عالی سالانه با تصمیم‌های مهمی دست‌وپنجه نرم می‌کند، طبیعتا مرگ این قاضی عالی‌رتبه یک چالش بزرگ برای حزب دموکرات و جو بایدن به شمار می‌رود.  

 

* تاثیر مرگ قاضی دیوان بر نتیجه  انتخابات آمریکا

یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شده فوت این قاضی آمریکایی سبب بروز زلزله‌ای بزرگ در میان جنگ انتخاباتی بایدن و ترامپ شده، نقشی است که این دیوان در انتخابات 13 آبان آمریکا و افزایش قدرت ترامپ می‌تواند ایفا کند. دموکرات‌ها خاطره تلخی از دیوان دارند و حالا کابوس دیگری کمپین آنها را دربر گرفته است. 

یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت دیوان عالی در انتخابات امسال آمریکا نقشی است که قضات آن در نتیجه انتخابات- درصورت بروز اختلاف میان نامزدها که از قضا در این دوره از حالا هر 2 نامزد اعلام کرده‌اند نتیجه شکست را نمی‌پذیرند- دارند. مهم‌ترین روایت تاریخی دخالت این دیوان مربوط به انتخابات آمریکا در سال 2000 بود که میان جورج بوش پسر و «ال‌گور» معاون بیل کلینتون، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، برگزار شد. رقابت میان این 2 نامزد، بسیار نزدیک بود و کسی که 29 رای گزینندگان ایالت فلوریدا را می‌برد، برنده انتخابات می‌شد. زمانی که فلوریدا پیروزی جورج بوش را با تنها چند هزار رای بیشتر اعلام کرد، ستاد انتخابات «ال‌گور» به نتیجه رای‌گیری معترض شد. این اعتراض، با توجه به اینکه برادر جورج بوش در آن زمان فرمانداری ایالت فلوریدا را برعهده داشت، مورد توجه رسانه‌های آمریکایی قرار گرفت. 

ستاد انتخاباتی «ال‌گور» از چندین مورد تخلف یا کج‌سلیقگی در برگزاری انتخابات خبر داد؛ از جمله اینکه شکل برگه‌های رای‌گیری در منطقه «پام بیچ» به گونه‌ای بود که رای‌دهندگان را گمراه می‌کرد و در نتیجه 19 هزار نفر در این شهرستان به بیش از یک نامزد رای دادند که طبعا آرای آنان باطل اعلام شد. 

همچنین در 2 شهرستان جنوبی فلوریدا، هزاران سیاه‌پوست معترض بودند که دستگاه‌های رای‌خوان، معیوب بوده و رای آنان محاسبه نشده است. از آنجایی که سیاه‌پوستان معمولا به حزب دموکرات گرایش دارند، ستاد انتخاباتی ال‌گور، در این 2 شهرستان جنوبی، درخواست «بازشماری دستی» کرد. نتیجه بازشماری دستی این بود که برتری جورج بوش در این 2 شهرستان از چند هزار رای به 327 رای کاهش یافت اما همچنان بوش برنده این 2 منطقه بود. 

این بار، ستاد ال‌گور در نهم نوامبر درخواست بازشماری آرا در 4 شهرستان دیگر (بروارد، میامی دید، پام بیچ و ولوسیا) را ارائه کرد. درخواست جدید ال‌گور با واکنش ستاد انتخاباتی جورج بوش مواجه شد و کار به دادگاه عالی ایالت فلوریدا کشید. اعتراض ستاد جورج بوش این بود که طبق قوانین فلوریدا، این ایالت باید در مدت 7 روز از زمان برگزاری انتخابات، نتیجه قطعی آن را اعلام کند و اگر قرار باشد آرای صندوق‌های 4 شهرستان جدید هم یک به یک بازشماری دستی شود، فلوریدا نخواهد توانست تا 14 نوامبر، نتیجه قطعی را اعلام کند. دادگاه عالی ایالت فلوریدا به نفع «ال‌گور» رای داد اما ستاد بوش این بار به «دیوان عالی ایالات‌متحده آمریکا» شکایت کرد و این دیوان، با نقض رای دادگاه فلوریدا، جلوی ادامه بازشماری دستی آرا را گرفت. 

 

* حساسیت ترامپ به دیوان

29 خردادماه امسال یکی از مهم‌ترین مواجهه‌های ترامپ با دیوان عالی آمریکا بود که این دیوان طرح دولت دونالد ترامپ مبنی بر لغو قانون «داکا» (قانون حمایت از فرزندان مهاجران غیرقانونی در آمریکا) را رد کرد. این موضوع سبب عصبانیت عجیب و غریب ترامپ شد. 

یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت دیوان عالی آمریکا نقش این دیوان در فرمان‌های اجرایی است که رؤسای جمهوری آمریکا بویژه اوباما و ترامپ به وفور از آن استفاده کرده‌اند. اگر با این قوانین نظارتی یا فرمان‌ها مشکلی وجود داشته باشد و کنگره هم حاضر به دخالت نشود، باید برای تغییر آنها سراغ دیوان عالی رفت. 

حال تصور کنید ترامپ در مدت باقیمانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا فرد موردنظر خود را به عنوان قاضی معرفی کند. آنگاه با توجه به اکثریت جمهوری‌خواهان در سنا، قدرت‌گیری ترامپ در آستانه برگزاری انتخابات هر چه بیشتر خواهد شد و بر فرض اگر دعوای وی با بایدن به این دیوان کشیده شود برنده از همین حالا مشخص است. یکی از مهم‌ترین وظایف دیوان عالی نظارت بر مصوبات کنگره آمریکا و مجالس قانونگذاری ایالت‌هاست. اگر این مصوبات مغایر با اصول قانون اساسی آمریکا شناخته شود، از سوی دیوان عالی از درجه اعتبار ساقط می‌شود. به عبارت دیگر، این دیوان نقش دادگاه قانون اساسی را ایفا می‌کند تا از نقض قانون اساسی جلوگیری به عمل آورد. دیوان عالی همچنین مرجع رسیدگی به شکایات ایالات علیه یکدیگر است. 

دیوان عالی آمریکا قدرتمندترین نهاد قضایی و حقوقی در این کشور است. از سقط جنین گرفته تا تبعیض مثبت، محدودیت حمل اسلحه و خدمات درمانی و خیلی از مهم‌ترین مسائل روز سیاست آمریکا توسط ۹ عضو دیوان عالی ایالات متحده حل‌و‌فصل می‌شود. احکام دیوان در نظام حکومتی آمریکا جز شرایط بسیار استثنایی و تقریبا محال قابل تغییر نیست. از جمله کارهایی که دیوان عالی در یک دهه گذشته انجام داده است می‌توان به مواردی چون قائل شدن حق ازدواج برای همجنس‌بازان، تایید حق مالکیت اسلحه، تغییر قوانین ناظر بر بودجه فعالیت‌های سیاسی، و تایید اصلاحات خدمات درمانی اوباما اشاره کرد. 

 

* اختلاف دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان برای زمان معرفی قاضی جدید

ساعتی پس از مرگ خانم کینگزبرگ، قاضی دیوان عالی آمریکا، میچ مک کانل، سناتور جمهوری‌خواه و رهبر اکثریت سنا وعده داد که نشست مجلس سنا را برای رای‌گیری درباره جانشینی که ترامپ معرفی خواهد کرد، برگزار می‌کند. این در حالی است که چاک شومر، سناتور دموکرات و رهبر اقلیت مجلس سنای آمریکا گفته است هر کسی که در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر پیروز شود، باید فرد جانشین کینگزبرگ در دیوان عالی آمریکا را معرفی کند. شومر افزود: مردم آمریکا باید در انتخاب قاضی بعدی دیوان عالی ایالات متحده، حق نظر دادن داشته باشند، بنابراین قاضی جدید نباید تا مشخص شدن رئیس‌جمهور بعدی آمریکا تعیین شود. باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین این کشور هم از مجلس سنا خواسته است که انتخاب جایگزین وی را تا بعد از برگزاری انتخابات ۲۰۲۰ به تعویق بیندازد.  

 

* فرصت طلایی جمهوری‌خواهان برای تسلط بر دیوان

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اکنون این فرصت را دارد تا ترکیب قضات دیوان عالی آمریکا را به نفع جمهوری‌خواهان تغییر دهد. تاکنون جمهوری‌خواهان اکثریت شکننده 5 به 4 در برابر دموکرات‌ها داشتند و ترامپ می‌تواند با انتخاب فرد مورد نظر خود این موازنه قدرت را به 6 به 3 تغییر دهد. با توجه به اینکه جمهوری‌خواهان همچنان کنترل مجلس سنا و کاخ سفید را در اختیار دارند، مرگ کینگزبرگ فرصتی را برای محافظه‌کاران به وجود می‌آورد تا اکثریت خود را با نسبت ۶ به ۳ حفظ کنند. در حال حاضر ترامپ لیستی از گزینه‌های مورد نظر خود را برای عضویت در دیوان عالی آمریکا در نظر دارد که انتصاب هر کدام از آنها می‌تواند موازنه را در این نهاد مهم قضایی به نفع جمهوری‌خواهان تغییر دهد. مهم‌ترین گزینه‌های ترامپ در این لیست «آمی کانی برتت» دفتردار سابق قاضی «انتونین گرگوری اسکالیا» که از قضات دیوان عالی ایالات متحده آمریکا بود که سال 2016 فوت کرد، «آمئل تاپر» که توسط «میچ مک کانل» رهبر اکثریت سنا برای خدمت در دادگستری آمریکا در بخش شرقی کنتاکی انتخاب شده است، و شناخته‌ترین گزینه مورد نظر «تام کاتن» سناتور جمهوری‌خواه از ایالت «آرکانزاس» است که به داشتن روحیه جنگ‌طلبانه و ضدایرانی معروف است، هستند.