گروه بینالملل: عصر دیروز قطع ناگهانی برنامههای عادی تلویزیون کویت و پخش قرآن از شبکههای تلویزیونی این کشور شایعه درگذشت امیر این کشور را بر سر زبانها انداخت. ساعتی بعد از پخش قرآن و سکوت رسانههای کویتی، دیوان پادشاهی کویت مرگ امیر این کشور را تایید کرد.
اولین خبر در این ارتباط را شبکه تلویزیونی المیادین اعلام کرد که گزارش داد: تلویزیون کویت با توقف پخش برنامههای عادی خود، اقدام به پخش تلاوت آیاتی از قرآن کریم کرده که این گواه بر فوت یک شخصیت بلندپایه کویت است.
ساعاتی پیش از شبکه المیادین هم برخی رسانههای عربی و شبکههای اجتماعی درباره مرگ صباح الاحمد الصباح، امیر کویت در بیمارستان محل بستری وی در آمریکا خبر داده بودند. برخی اعضای خاندان پادشاهی کویت هم به طور غیرمستقیم مطالبی را در حسابهای توئیتری خود منتشر کرده بودند. روزنامه المصریون هم در خبری به نقل از ترکی الحمد، نویسنده سعودی از فوت امیر کویت خبر داد. این نویسنده سعودی در حساب توئیتری خود با اعلام خبر فوت امیر کویت، برای ملت کویت آرزوی امنیت و شکوفایی کرد. همچنین عبدالله المدنی، استاد روابط بینالملل بحرین در حساب توئیتری خود نوشت: خبری از منبع موثق در دولت کویت مبنی بر فوت صباح الاحمد الجابر الصباح ساعت ۴ صبح امروز (دیروز سهشنبه) دریافت کردم و خبر فوت وی بزودی به صورت رسمی اعلام میشود.
انتشار این اخبار در فضای مجازی سبب شد تا حوالی 4 عصر دیروز خبرگزاری آناتولی ترکیه به نقل از یک مقام کویتی به این خبر بپردازد. یک مقام کویتی در واکنش به شایعات منتشرشده درباره مرگ امیر کویت بدون تکذیب خبر فوت امیر کویت گفت: از همه میخواهیم اخبار را از منابع رسمی منتشر کنند و توجهی به مطالب منتشرشده در شبکههای اجتماعی نکنند.
امیر کویت ۲ ماه و اندی پیش در ۲۳ جولای برای ادامه تکمیل روند درمان خود و بنا به توصیه تیم پزشکان به آمریکا رفت. امیر کویت همچنین قبل از سفر به آمریکا در یکی از بیمارستانهای کشور خود عمل جراحی موفقیتآمیزی داشت.
* پادشاهی دیرهنگام
شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح ۹۱ ساله از ۲۹ ژانویه ۲۰۰۶ در مسند قدرت بود و پانزدهمین امیر این کشور و پسر چهارم شیخ احمد الجابر الصباح است. وی زمانی که 77 ساله بود به این سمت رسید. وی پس از برکناری سعد عبدالله سالم الصباح که تنها چند روز امیر کویت بود و به دلیل بیماری عزل شد، امیر کویت شد. امیر فقید کویت قبل از این، سمت وزیر خارجه را برعهده داشت و رکورددار یکی از طولانیترین دورههای وزارت خارجه در جهان است.
* مهمترین نامزدهای جانشینی
به موجب قانون اساسی کویت، پادشاهی در خاندان آلصباح موروثی است. به عبارت دیگر امکان انتخاب پادشاه بعدی از خاندانی غیر از صباح منتفی است. با این حال امیر کویت با آرای دوسوم پارلمان کویت تعیین میشود و شرط رضایت خانواده سلطنتی از آن گزینه مهمترین شرط است.
از همان روز که امیر کویت برای درمان راهی آمریکا شد، مشخص بود این سفر بازگشتی ندارد. همین موضوع داستان جانشینی امیر کویت را محور تحلیلها درباره این کشور قرار داد. هنوز درباره اینکه چه کسی جانشین شاه مرده کویت خواهد شد، در رسانههای این کشور منتشر نشده است اما مهمترین گزینهها و رقابت اصلی بین 2 نفر است: نواف الاحمد ولیعهد و برادر ناتنی امیر و شیخ ناصر الاحمد پسر بزرگ وی.
اگر همه چیز طبق روال گذشته این کشور پیش برود، نواف الاحمد برادر ناتنی امیر فوتشده، امیر بعدی کویت خواهد بود. وی 84 ساله و فرزند ششم شیخ الاحمد الجابر الصباح دهمین امیر کویت است که از سال 2006 پستهای مهمی مانند وزیر کشور، وزیر دفاع، وزیر امور اجتماعی و معاون اول نخستوزیر را داشته است. مهمترین مانع بر سر امیر شدن وی سن بالا و ناگوار بودن اوضاع جسمانی وی است. اگر موضوع اول یعنی سن بالای امیر در کویت را هم مانعی بر سر امیر شدن وی ندانیم، بارها بستری شدن وی در بیمارستانهای داخل و خارج از کشور برای درمان، اوضاع وی را تا حدودی متزلزل کرده است، اگر چه وی را همچنان محتملترین گزینه جانشینی امیر کویت باید فرض کرد.
برخی منابع از توصیه امیر مرده کویت به همراهی خاندن سلطنتی با نواف خبر دادهاند که به معنی موافقت وی با جانشینی برادر ناتنیاش بوده است. همچنین صداهایی دایر بر اینکه امیر کویت اصولا کسی را به عنوان جانشین معرفی نکرده است نیز از فضای سیاسی و رسانهای کویت شنیده میشود.
مدعی دوم یا گزینه بعدی برای جانشینی امیر کویت هم کسی نیست جز پسر بزرگ وی یعنی ناصر صباح الاحمد. وی سال 2017 وزیر دفاع و معاون نخستوزیر شد. صباح الاحمد ۷۲ ساله است و در سطح رسانههای کویت به عنوان طراح پروژه «چشمانداز کویت ۲۰۳۵» شناخته میشود. چند رفتار وی مثل متهم کردن وزیر کشور کویت به فساد در سال گذشته، وی را به فرد محبوبی تبدیل کرده است.
محمد صباح السالم (باسابقه چند دوره وزارت)، جابر مبارک الحمد (نخستوزیر مستعفی) و احمد الفهد (رئیس شورای المپیک آسیا) هم دیگر افرادی هستند که نامشان در سطح رسانهای به عنوان جانشین امیر درگذشته کویت مطرح است اما در عمل گزینههای مهمی محسوب نمیشوند.
* امتناع کویت از پذیرش ریاست اتحادیه عرب
در گیرودار انتشار خبر سلامتی و بعد فوت امیر کویت، خبر انصراف پذیرفتن ریاست شورای اتحادیه عرب توسط کویت هم دیروز خبرساز شد. در همین ارتباط شبکه المیادین گزارش کرد کویت تحویل گرفتن ریاست یکصدوپنجمین دور شورای اتحادیه عرب را نپذیرفته است. اخیرا ریاض المالکی، وزیر خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین از تصمیم این تشکیلات برای انصراف از ریاست کنونی شورای اتحادیه عرب خبر داده بود. این تصمیم تشکیلات خودگردان پس از آن اتخاذ شد که اتحادیه عرب در نشست اخیر با درخواست فلسطین برای محکومیت عادیسازی روابط امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی مخالفت کرد.