گروه بینالملل: با افزایش اعتراضات و محکومیت مواضع ضداسلامی رئیسجمهور فرانسه، مکرون نه فقط از جریحهدار کردن احساسات مسلمانان دنیا عذرخواهی نکرد، بلکه از اقدام خود دفاع کرد.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه در یک پست توئیتری با دفاع از اقدامات خود نوشت: ما هرگز تسلیم نخواهیم شد. اهانت به ساحت نورانی پیامبر اسلام طی هفتههای اخیر با انتشار مجدد کاریکاتورهای موهن نشریه فرانسوی شارلی ابدو کلید خورد اما این بار با حمایت دولت فرانسه، برخی مدارس و موسسات آموزشی نیز در اقدامی هماهنگ این کاریکاتورهای موهن را در کلاسهای آموزشی منتشر و توزیع کردند؛ اقداماتی که بویژه خشم مسلمانان فرانسه را برانگیخت.
مکرون پس از قتل یک معلم تاریخ در پاریس که تصاویر موهن از پیامبر اسلام(ص) را در کلاسهای درس به نمایش گذاشته بود، ضمن حمایت از انتشار چنین تصاویری به بهانه آزادی بیان تاکید کرد کشورش به پشتیبانی از انتشار این تصاویر ادامه خواهد داد.
امانوئل مکرون اواخر هفته گذشته به صراحت گفت: کشور فرانسه پرچم لائیک را بالا میکشد. وی افزود: ما از کاریکاتور کشیدن دستبردار نیستیم حتی اگر این موضوع باعث دلخوری بعضیها شود. اظهارات ضداسلامی مکرون سبب شد تا دور جدیدی از توهین به پیامبر مهربانیها در این کشور شکل بگیرد به گونهای که جریانات ضداسلامی، کاریکاتورهای جسارتآمیز به ساحت پیامبر را با حمایت رئیسجمهور فرانسه در خیابانهای شهر پاریس به صورت بزرگ به نمایش گذاشتهاند! حتی در چند مورد طیفهای تندروی فرانسوی اقدام به آتش زدن قرآن مجید کردند.همچنین اظهارات اخیر مکرون سبب شد تا دور جدیدی از اعتراضات در دنیای اسلام شکل بگیرد.
* سابقه دیرینه اسلامستیزی دولت فرانسه
دور جدید اسلامستیزی در فرانسه داستان تازهای نیست و سابقهای 16 ساله دارد. چند هفته پیش که همزمان با عادیسازی روابط امارات با رژیم صهیونیستی مجله شارلی ابدو کاریکاتورهای موهن علیه پیامبر اسلام(ص) را دوباره منتشر کرد، میشد تصور کرد که دور جدید اسلامستیزی با چراغ سبز دولت فرانسه در اروپا آغاز شده است و دامنه آن هر لحظه گستردهتر شود. ورود دوباره مکرون به جریان اسلامستیزی و میداندار شدن وی چیزی نیست جز تلاش برای اسلامهراسی سیستماتیک و تلاش برای کنترل گسترش اسلام در غرب.
چند هفته پیش که شارلی ابدو کاریکاتورهای تاریخ گذشته خود را دوباره منتشر کرد، چند حادثه در اطراف این مجله رخ داد که از نگاه سرویسهای امنیتی فرانسه اتفاقاتی طبیعی ارزیابی شد اما حمله به معلم فرانسوی و سر بریدن وی بهانه تازهای به دست سرویس امنیتی فرانسه و شخص مکرون داد تا پای مسلمانان را به این پرونده باز کند و به بهانه قتل یک شهروند فرانسوی توسط یک شهروند فرانسوی دیگر موضوع را به درگیریهای مذهبی کشیده و به بهانه آن با پیامبر اکرم(ص) تسویهحساب کند.
* افزایش تبعیض علیه مسلمانان فرانسوی
در فرانسه تبعیض سیستماتیک علیه مسلمانان با حمایت دولت به استناد نظرسنجیهای انجام شده از جامعه مسلمانان این کشور وجود دارد. بنا بر اعلام موسسه نظرسنجی ایفاپ، زنان مسلمان فرانسوی بیشتر از مردان در جامعه مورد تبعیض قرار میگیرند. ۴۵ درصد زنان مسلمان فرانسوی دستکم یکبار با تبعیض مواجه شدهاند، در حالی که ۳۵ درصد مردان مسلمان تبعیض را تجربه کردهاند. مسلمانان در موارد متعددی از جمله برای کاریابی، اجاره مسکن، کافهنشینی و حتی راه رفتن در خیابان با تبعیض از سوی شهروندان دیگر روبهرو بودهاند. این یکی از جدیدترین نظرسنجیها از شهروندان مسلمان فرانسوی است که آبان سال گذشته منتشر شد و بر اساس آن، بیش از ۴۲ درصد آنهایی که به سوالها پاسخ دادهاند، گفتهاند بارها به دلیل اعتقادات دینی مورد اهانت و تبعیض قرار گرفتهاند. موسسه نظرسنجی ایفاپ برای انجام این تحقیق با ۱۰۰۷ مسلمان فرانسوی که بالای 15 سال دارند، مصاحبه کرده است. ۲۸ درصد آنها گفتهاند توسط پلیس برای کنترل هویت بازجویی شدهاند. ۲۲ درصد برای یافتن آپارتمان دچار تبعیض شدهاند و ۲۴ درصد برای کاریابی به مشکل خوردهاند. از سوی دیگر بنا به نتیجه این نظرسنجی از هر 4مسلمان فرانسوی یک نفر مورد توهین و آزار کلامی قرار گرفته است. این در حالی است که تنها ۹ درصد فرانسویها با چنین مشکلی روبهرو شدهاند. 7 درصد افراد مصاحبهشونده مسلمان نیز گفتهاند مورد آزار فیزیکی قرارگرفتهاند. چندی پیش نیز مجلس سنای فرانسه که اکثریت آن را راستگرایان تشکیل میدهند لایحهای را تصویب کرد که به موجب آن مادران محجبه نمیتوانند فرزندان دانشآموز خود را در فعالیتهای خارج از مدرسه همراهی کنند.
فرانسه بیشترین جمعیت مسلمان را در میان کشورهای اروپایی دارد و از ۶۷ میلیون جمعیت آن 6 میلیون نفر مسلمان هستند. با این حال از سال ۲۰۰۴ و پس از مشاجرههای بسیار بر سر لباس دانشآموزان مسلمان، ممنوعیت پوشیدن هرگونه لباسی که نمادی از مذهب در آن باشد در مدارس این کشور به صورت قانون درآمد. همچنین فرانسه نخستین کشوری در اروپا بود که سال ۲۰۱۰ پوشاندن صورت در اماکن عمومی را ممنوع اعلام کرد. سال ۲۰۱۴ دادگاه حقوق بشر اروپا این ممنوعیت را پذیرفت اما اعلام کرد این قانون به نظر زیادهروی میرسد. در جامعه سکولار فرانسه سالهاست گروههای طرفدار حقوقبشر معتقدند قوانین سکولار این کشور سبب شده است اسلامهراسی در اروپا تقویت شود و زنان مسلمان مورد تبعیض قرار بگیرند.
* تحریم محصولات فرانسوی در کشورهای عربی
به دنبال توهین مکرون به ساحت پیامبر گرامی اسلام(ص)، برای روز سوم هشتگ تحریم کالاهای فرانسوی در کشورهای عربی به ترند اول تبدیل شد و بسیاری استفاده از این کالاها را ممنوع کردند. چندین شرکت غذایی عربی در واکنش به اظهارات اسلامستیزانه رئیسجمهور فرانسه، محصولات فرانسوی را از فروشگاههایشان جمعآوری کردند. انجمنهای بازرگانی عربی متعدد در اعتراض به اظهارات مکرون بایکوت محصولات فرانسوی را اعلام کردند. هشتگهایی مانند محصولات فرانسوی را بایکوت کنید به زبان انگلیسی در کشورهایی نظیر کویت، قطر، فلسطین، مصر، الجزایر، اردن، عربستان و ترکیه ترند شد. در کویت، رئیس و اعضای هیاتمدیره جامعه تعاونی النعیم تصمیم گرفتند همه محصولات فرانسوی را بایکوت و از قفسههای فروشگاهها جمعآوری کنند. انجمن ضحیاتالتحر هم اقدام مشابهی انجام داد و اعلام کرد در واکنش به مواضع مکرون تصمیم گرفتیم همه محصولات فرانسوی را از بازار و شعبهها تا اطلاع ثانوی جمعآوری کنیم. در قطر شرکت لبنیاتی وجباح بایکوت محصولات فرانسوی را اعلام کرد و وعده داد جایگزینهای دیگری عرضه میکند. شرکت کالاهای مصرفی المیرای قطر هم در توئیتر اعلام کرد تا اطلاع ثانوی کالاهای فرانسوی را از قفسههایش جمعآوری کرده است. این شرکت اعلام کرد به عنوان یک شرکت ملی مطابق با دیدگاهی که از مذهب حقیقی و آداب و سنن خود داریم و به شکلی که در خدمت کشور و ایمانمان باشد و تمایلات مشتریانمان را برآورده کند، عمل میکنیم. دانشگاه قطر هم به این کارزار پیوست و مدیریتش با اشاره به سوءاستفاده از اسلام و نمادهایش، هفته فرهنگی فرانسه را تا زمان نامعلومی به تعویق انداخت. شورای همکاری خلیجفارس اظهارات مکرون را غیرمسؤولانه خواند و اعلام کرد این اظهارات باعث گسترش فرهنگ نفرت در میان افراد میشود. بر اساس گزارش پایگاه خبری شبکه الجزیره، سازمان همکاری اسلامی روز جمعه ادامه حملات فرانسه علیه مسلمانان با اهانت به نمادهای مذهبی را محکوم کرد.
* فرانسه: ما را تحریم نکنید
دولت فرانسه حتی در مخیلهاش هم نمیگنجید اظهارات ضداسلامی مکرون اینگونه سبب تحریم گسترده کالاهای فرانسوی در دنیای اسلام شود. همین هم سبب آغاز تکاپوی دستگاه دیپلماسی فرانسه برای بازگرداندن اوضاع به حالت عادی شد.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای طلبکارانه اعلام کرد: درخواستها برای تحریم بیهوده است و باید فورا متوقف شود. همچنین تمام حملاتی که کشورمان در معرض آن قرار دارد و «اقلیت تندرو» پشت آن هستند، باید متوقف شود. در این بیانیه بدون اشاره به جریحهدار شدن احساسات مسلمانان دنیا آمده است: در تعدادی از کشورهای خاورمیانه طی روزهای اخیر درخواستهایی برای تحریم کالاهای فرانسه بویژه در زمینه کشاورزی و غذایی شکل گرفت. همچنین برخی با عبارتهایی که «بیشتر ایجاد انزجار و نفرت میکند»، خواهان تظاهرات شدند. این درخواستها مواضعی را که فرانسه به خاطر «آزادی بیان و آزادی مذهب و مخالفت با نفرتپراکنی» از آن دفاع میکند، خدشهدار میکند.
* انتقاد دوباره اردوغان از مکرون: برو آزمایش روانی بده
رئیسجمهوری ترکیه که از زمان دور جدید حملات مکرون به اسلام شدیدترین اظهارات را علیه وی داشته است، بار دیگر خواستار آزمایش روانی رئیسجمهوری فرانسه شد. رجب طیب اردوغان بار دیگر در بحبوحه تنش دیپلماتیک میان آنکارا و پاریس، از مکرون خواست آزمایش کنترل روانی بدهد. وی یک روز پس از آنکه با الفاظ تندی به همتای فرانسویاش حمله کرد، بار دیگر نظیر همان سخنان را تکرار کرد و گفت: فکر اردوغان شبانهروز ذهن مکرون را اشغال کرده است. وی افزود: به همین دلیل او واقعا نیاز دارد تحت آزمایش [روانی] قرار گیرد. اردوغان روز شنبه گفته بود امانوئل ماکرون به دلیل رفتاری که با مسلمانان کشور خودش دارد، باید بدهد عقلش را بررسی کنند. رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه همچنین از مردم کشورش خواست کالاهای فرانسوی را تحریم کنند. دولت فرانسه هم با محکوم کردن این اظهارات، سفیر خود در آنکارا را برای رایزنی به پاریس فراخواند. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز پس از بیانیه الیزه، سخنان اردوغان را تبلیغاتی مسموم و موهن علیه فرانسه خواند و گفت اینگونه اظهارات نشاندهنده ارادهای برای تیز کردن آتش کینهتوزی است.
***
۴ ماه قبل که تظاهرات مرتبط با قتل جورج فلوید (شهروند سیاهپوست آمریکایی) تحت عنوان جنبش «زندگی سیاهپوستان مهم است» در آمریکا به راه افتاد و پس از آن شهرهای بزرگ اروپایی را نیز فرا گرفت، اتحادیه اروپایی در اقدامی بیسابقه و سریع اولین نماینده هماهنگکننده خود در امور ضدنژادپرستی را معرفی کرد اما واقعیت امر این است که اگر اقدامات اتحادیه اروپایی منجر به مقابله با تعصبات اسلامستیزانه در اروپا نشود، عملا این اتفاق حاصلی برای اروپا نداشته است. اخیرا «اورزولا فن در لاین» رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرده است ما به جای ایجاد «اتحادیهای واقعا ضدنژادپرستی»، یک اتحادیه ضدمسلمان ساختهایم. تعصب درباره مسلمانان در هر گوشه اروپا وجود دارد. به گفته او اتحادیه اروپایی نهتنها اروپاییهای پیرو اسلام را مورد تبعیض قرار میدهد، بلکه میزان خشونت علیه مسلمانان هم در حال افزایش است. در زیر آماری از اسلامهراسی و انواع آن در اروپا آمده است. این آمار منبعث از جدیدترین گزارش سالانه پایگاه اسلامهراسی در اروپا در سال 2019 (منتشرشده در 2020) است.