گروه سیاسی: پادشاه عربستان سعودی در یک سخنرانی ضمن مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران، خواستار اتخاذ «رویکرد قاطعانه» جامعه جهانی علیه ایران شد. به گزارش «وطن امروز»، سلمان بن‌عبدالعزیز، شاه عربستان سعودی در یک سخنرانی در هیات مشاوران ارشد دولت این کشور طی ادعاهایی علیه ایران گفت: پادشاهی [عربستان] بر خطرات طرح منطقه‌ای ایران، مداخله‌اش در دیگر کشورها، حمایتش از تروریسم و شعله‌ور کردن آتش فرقه‌گرایی تاکید داشته و از جامعه جهانی درخواست رویکردی قاطعانه علیه ایران را دارد که تضمینی برای رسیدگی جدی به تلاش‌های آن برای دستیابی به تسلیحات کشتار جمعی و پیشبرد برنامه موشک‌های بالستیکش باشد. 

شاه عربستان همچنین حوثی‌های یمن را متهم کرد با استفاده از موشک و پهپادهای دریافتی از ایران، تاسیسات و شهروندان غیرنظامی عربستان را بارها هدف حمله قرار داده‌اند. 

سلمان بن‌عبدالعزیز این اظهارات را در حالی مطرح می‌کند که در 6 سال گذشته یعنی از زمانی که به عنوان پادشاه عربستان زمام امور را در دست گرفت، همواره به دنبال غلیظ کردن رویکرد مقابله‌ای این کشور علیه ایران بوده است. پس از روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا و اجرایی کردن پروژه فشار حداکثری نیز، عربستان یکی از بازوهای اجرایی اصلی این پروژه و در نقش تامین‌کننده منابع مالی این پروژه بوده است. پشتیبانی مالی عربستان از طرح‌های ضدایرانی آمریکا، هزینه‌های جنگ یمن و همچنین بستن قراردادهای چند صد میلیارد دلاری با آمریکا، از جهت مالی هزینه‌های گزافی را بر اقتصاد عربستان تحمیل کرده است، با این حال ضمانت حکومت سلمان بن‌عبدالعزیز و فرزندش از سوی دولت آمریکا، به گمان حاکمان این کشور ارزش چنین هزینه‌هایی را دارد. 

«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا درباره نقش عربستان در پروژه فشار حداکثری علیه ایران، 23 مهرماه سال جاری گفته بود: روابط بین آمریکا و عربستان سعودی تاریخی و مستحکم است و ترامپ برای این روابط اهمیت زیادی قائل است. ایران تأمین مالی و تسلیحاتی حوثی‌ها را بر عهده دارد و مسؤول حمله به تأسیسات نفتی سعودی است. عربستان سعودی یکی از کشورهای پیشرو در مبارزه علیه تروریسم است». 

پمپئو که این اظهارات را در نشستی با «فیصل بن‌فرحان»، همتای سعودی خود در واشنگتن مطرح می‌کرد، در اظهاراتی شبیه به اظهارات اخیر پادشاه سعودی گفته بود «ایران امنیت منطقه و امنیت عربستان را تهدید و از حوثی‌ها در یمن حمایت می‌کند». 

 «فیصل بن‌فرحان»، وزیر خارجه عربستان نیز ۲۴ مهرماه در کنفرانس ویدئویی با اندیشکده «واشنگتن انستیتو»، درباره رویکرد به اصطلاح «فشار حداکثری» دولت آمریکا علیه ایران، گفته بود: سیاست تهاجمی دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی بیش از دولت‌های سابق آمریکا موفق بوده و توانسته است امکانات ایران را در «حمایت از تروریسم» محدود کند. بن‌فرحان همچنین گفت راهبرد فشار حداکثری علیه حکومت ایران تاکنون کارساز بوده، هر چند هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. به گفته او، «حکومت ایران، اکنون کمتر از گذشته قادر به حمایت از گروه‌های نیابتی خود در عراق، سوریه و لبنان است و این فشار در داخل ایران هم احساس می‌شود». او تصریح کرد: «هر جا در جهان مشکلاتی باشد پای ایران در میان است»؛ و مثال آورد که بحران یمن و ادامه جنگ داخلی در این کشور، به علت حمایت ایران از شبه‌نظامیان حوثی است. او تأکید کرد عربستان نمی‌تواند «تهدیدهای برنامه هسته‌ای و موشکی و فعالیت‌های مخرب ایران» را نادیده بگیرد. 

بنا بر اظهارات مقامات آمریکایی و عربستانی، عربستان اراده مستقلی در پروژه فشار حداکثری ندارد و صرفا از نقش‌آفرینی در این پروژه پشتیبانی مالی از آن هدفی است که مقامات آمریکایی به دنبال آن هستند. به بیان دیگر، آنگونه که مقامات آمریکایی اذعان کرده‌اند هدف‌شان از اجرای پروژه فشار حداکثری، کشاندن ایران پای میز مذاکره به معنای تعیین‌تکلیف درباره موضوعاتی چون برنامه هسته‌ای و موشکی ایران و همچنین نقش ایران در تحولات منطقه‌ای است، حال در این بین عربستان نقشی در تعیین دستورکار پروژه یا اهداف این پروژه نداشته بلکه با پشتیبانی مالی از سیاست‌های آمریکا و با پنهان شدن پشت قدرت این کشور به دنبال پر کردن خلأ حکمرانی داخلی و ارتقای نقش منطقه‌ای عربستان است. این بدین معناست که موجودیت منطقه‌ای عربستان و حتی موجودیت نظام حاکم بر عربستان کاملا متکی به آمریکا و وابسته به افرادی است که به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب می‌شوند. 

همین مساله باعث سردرگمی و تشویش در میان حکمرانان سعودی شده است، چرا که پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند به تغییر فاز مواجهه آمریکا با ایران منجر شود و اینگونه هزینه صدها میلیارد دلاری عربستان برای پروژه فشار حداکثری بدون دستیابی به نتیجه هدر می‌رود. 

در همین راستا خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و تاثیر آن بر روابط فعلی آمریکا و عربستان نوشته بود: روابط نزدیک و شخصی شاهزاده محمد بن‌سلمان با دونالد ترامپ در واقع نوعی سپر محافظ برای وی در قبال موج انتقاد‌های بین‌المللی بود که به دلیل نقض حقوق بشر در عربستان و بویژه نقش وی در قتل فجیع جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد ریاض به همراه دیگر موضوعاتی چون دخالت در جنگ یمن و نیز بازداشت فعالان حقوق زنان در این کشور همواره مطرح بوده و هست. 

این موضوعات دقیقا همان‌هایی است که می‌تواند به نقاط اختلاف و تنش میان بایدن و حکومت عربستان سعودی تبدیل شود؛ با توجه به اینکه عربستان از یکی از صادرکنندگان بزرگ نفت در جهان به یکی از مهم‌ترین خریداران سلاح از ایالات‌متحده آمریکا تبدیل شده است. رویترز در ادامه گزارش خود اما به یک منبع سیاسی در عربستان اشاره کرده که احتمال تیرگی روابط میان ریاض و واشنگتن را ضعیف دانسته و بر روابط تاریخی میان ۲ کشور تاکید کرده است. این در حالی است که روزنامه عکاظ، چاپ عربستان سعودی با انتشار مطلبی نسبت به چگونگی رقم خوردن آینده حکومت این کشور نوعی بدگمانی و عدم حس اطمینان را مطرح کرده است. 

 

* امیرعبداللهیان: پادشاه عربستان متجاوز حق اتهام‌زنی به ایران را ندارد

در همین حال دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل در واکنش به موضع ضدایرانی اخیر پادشاه عربستان و اتهام دخالت در امور منطقه، گفت: پادشاه عربستان متجاوز به یمن که در کنار تروریسم آمریکایی داعش در عراق، سوریه، لبنان و یمن بوده است، حق اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی ایران را ندارد. حسین امیر‌عبداللهیان در صفحه رسمی توئیتر خود نوشت: پادشاه عربستان متجاوز به یمن که در کنار تروریسم آمریکایی داعش در عراق، سوریه، لبنان و یمن بوده است، حق اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی ایران را ندارد. ریاض بهتر است خوش‌خدمتی به رژیم اسرائیل را متوقف و به همسایگان احترام بگذارد. ‫ایران همواره حامی اصلی صلح و امنیت همسایگان و منطقه است. ‬