گروه بین‌الملل: کمتر از یک هفته بعد از امضای توافق آتش‌بس، صلح‌بانان روسیه گشت‌زنی خود در منطقه قره‌باغ را آغاز کردند. هر چند این توافق از سوی برخی حامیان ارمنستان مثل فرانسه با همراهی و موافقت روبه‌رو شده است اما مردم ارمنستان همچنان این توافق را به مثابه شکست در مناقشه اخیر تلقی کرده و نخست‌وزیر غرب‌گرای این کشور را عامل اصلی آن می‌دانند. از این رو به نظر می‌رسد این توافق پایانی بر مناقشه نخواهد بود و احتمال وقوع تنش و درگیری در آینده بسیار بالاست. 

به گزارش «وطن امروز»، وزارت دفاع روسیه دیروز اعلام کرد مسکو از روز جمعه در قالب مأموریت حافظ صلح ۲۰ هواپیما از اولیانوفسک به ارمنستان فرستاده است. در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است: ۲۰ هواپیمای «ایل‌۷۶» متعلق به هواپیمایی حمل‌و‌نقل نظامی نیرو‌های هوافضای روسیه از فرودگاه اولیانوفسک-‌ووستوچنی خارج شده‌اند. وزارت دفاع روسیه افزود کار احداث ۱۲ مرکز نظارت بر نیرو‌های پاسدار صلح روس در قره‌باغ تکمیل شده است. علاوه بر این سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه روز جمعه خبر داد بیش از هزار و ۱۰۰ حافظ صلح روس و ۱۶۸ واحد تجهیزات در روزهای گذشته به منطقه قره‌باغ اعزام شده‌اند. شبکه تلویزیونی الجزیره هم به نقل از وزارت دفاع روسیه گزارش داد: پلیس نظامی روسیه، گشت‌های خود را در مناطق شمالی و جنوبی منطقه قره‌باغ آغاز کرده است. درگیری‌های مجدد بین آذربایجان و ارمنستان از ۲۷ سپتامبر آغاز شده بود و بعد از 3 بار توافق آتش‌بس در نهایت ۹ نوامبر، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان در قالب توافق چهارم آتش‌بس، بیانیه مشترکی را درباره آتش‌بس کامل در قره‌باغ که از ۱۰ نوامبر آغاز می‌شد، امضا کردند. بر اساس این توافقنامه طرف‌های آذربایجانی و ارمنی مواضعی را که داشته‌اند، حفظ می‌کنند و نیرو‌های حافظ صلح روس به منطقه اعزام می‌شوند. علاوه بر این، باکو و ایروان باید زندانیان و اجساد کشته‌شدگان را مبادله کنند؛ روندی که به گفته وزیر دفاع آذربایجان از دیروز آغاز شده و تحت نظارت روسیه در حال انجام است. 

 

* تأسیس مرکز بشردوستانه قره‌باغ به فرمان پوتین

همزمان با برقراری آتش‌بس، ولادیمیر پوتین عصر جمعه در جلسه حل مسائل بشردوستانه در منطقه قره‌باغ با حضور مقامات این کشور از ایجاد یک مرکز بین دپارتمانی برای پاسخگویی بشردوستانه به منظور تسهیل در حل مسائل و مشکلات ناشی از جنگ و احیای زیرساخت‌های غیرنظامی در قره‌باغ خبر داد. وی وظایف این کمیته را کمک به بازگشت شهروندانی که محل اقامت خود در قره‌باغ را ترک کرده‌اند و همچنین کمک به ارگان‌های دولتی آذربایجان و ارمنستان برای احیای زیرساخت‌های مدنی در قره‌باغ و ایجاد شرایط برای زندگی عادی مردم اعلام کرد. اطمینان از هماهنگی فعالیت‌های ارگان‌های دولتی روسیه و سازمان‌های عمومی برای ارائه کمک‌های بشردوستانه به ساکنان مناطق قره‌باغ که بر اثر جنگ آسیب دیده‌اند و کمک به ارگان‌های دولتی آذربایجان و ارمنستان در سازماندهی و تعامل با سازمان‌های بشردوستانه بین‌المللی از دیگر وظایف این مرکز بشردوستانه عنوان شد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز در این جلسه گفت: «مسکو در حال مذاکره با آذربایجان و ارمنستان است تا ساختارهای سازمان ملل بتواند در قره‌باغ حضور داشته باشد». 

 

* چشم‌انداز آتش‌بس در قره‌باغ

یکی از نکات مهم درباره توافق آتش‌بس 9 نوامبر این است که طرفین برداشت یکسانی از مفاد آن ندارند و همین امر احتمال وقوع مجدد تنش‌ها در این منطقه را افزایش داده است. در حالی که آذربایجان این توافق را به‌مثابه شکست طرف مقابل و پیروزی خود عنوان می‌کند، نخست‌وزیر ارمنستان معتقد است مناقشه در قره‌باغ به پایان نرسیده و این توافق با هدف حفظ مناطق باقیمانده تحت کنترل ارمنستان و خودمختاری قره‌باغ است. به عبارت دیگر توافق مذکور را نباید یک توافق صلح قلمداد کرد و احتمال زیادی وجود دارد که در آینده و در صورت تغییر موازنه قدرت در منطقه شاهد برهم خورد آتش‌بس باشیم. کما اینکه در حال حاضر هم فرانسه در بیانیه‌ای خطاب به ارمنستان از آمادگی خود برای برقراری راه‌حل سیاسی منصفانه و پایدار برای تمام طرف‌های ناگورنو- قره‌باغ خبر داده است؛ موضعی که به هیچ‌وجه از منظر دولت آذربایجان دوستانه تلقی نمی‌شود و ناراحتی ترکیه را نیز در پی داشته است.