گروه بینالملل: 15 روز بعد از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری آمریکا هر 2 سوی ماجرا خود را همچنان پیروز انتخابات ریاستجمهوری میدانند. جو بایدن به اتکای آنچه رسانههای آمریکایی اعلام کردهاند توانسته با کسب 290 رای الکترال در برابر 232 رای الکترال دونالد ترامپ، به عنوان رئیسجمهوری بعدی آمریکا انتخاب شود.
آنچه اما کماکان باقی است، اینکه ترامپ همچنان با قوت خود را رئیسجمهور منتخب مردم در انتخابات امسال میداند و روایت رسانهها از انتخابات را قبول ندارد.
همین موضوع در نهایت سبب شده حاکمیت و مجموعه ساختار آمریکا که بایدن را پیروز انتخابات میداند، با واقعیتی به نام «فلج شدن فرآیند انتقال قدرت» مواجه باشد. فرآیند انتقال قدرت به مفهوم فراهم کردن زمینه آشنایی رئیسجمهوری منتخب و تیم او با ساختار و سیستم و دادن گزارشهای مهم بویژه در حوزههای امنیتی و سیاسی به بایدن است.
هر چه باشد 20 ژانویه دردناکترین روند انتقال قدرت در تاریخ آمریکاست. ترامپ حتی اگر نتیجه را هم تحت فشارها بپذیرد، با ادامه جدال حقوقیاش بر سر نتیجه انتخابات میکوشد آبرویی برای بایدن در آغاز ریاستجمهوریاش نگذارد و او را منتخب متقلب نشان دهد.
* مهمترین مانع
مهمترین مانع برای آغاز فرآیند تحویل قدرت به بایدن شخص ترامپ و تیم خواص او در کاخ سفید است که چون خود را برنده انتخابات ریاستجمهوری میداند و به نتیجه پیگیریهای حقوقی و شکایات امیدوار است، همچنان مانع آغاز رسمی این فرآیند است. همین هم سبب شده بخشی از دولت که طبق قانون باید مجوز این موضوع را بدهد، تحت تاثیر فشار ترامپ همچنان حاضر به این موضوع نباشد.
* انتقاد بایدن از توقف روند انتقال قدرت
جو بایدن بامداد دیروز در جمع مدیران شرکتها و رهبران اتحادیههای کارگری سخنرانی کرد. انتقاد از عدم انتقال قدرت توسط ترامپ مهمترین محور مورد اشاره بایدن در این سخنرانی بود. بایدن گفت: چنانچه این روند ادامه پیدا کند، انسانهای بیشتری میمیرند. وی گفت: اگر ما همکاری نکنیم، آدمهای بیشتری خواهند مرد... چطور میخواهیم بیش از ۳۰۰ میلیون آمریکایی را واکسینه کنیم؟ وی اضافه کرد: اگر مجبور باشیم تا ۲۰ ژانویه -روز مراسم تحلیف رئیسجمهور جدید- برای آغاز برنامهریزی صبر کنیم، عقب میافتیم. بنابراین مهم است که کار انتقال قدرت انجام شود و همین الان هماهنگیها وجود داشته باشد.
در همین حال دکتر آنتونی فائوچی، مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا در مصاحبهای گفت بهتر است مقامات بهداشت و درمان دولت بتوانند کارشان را با تیم انتقال قدرت بایدن- هریس آغاز کنند. همچنین جو بایدن در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: خودداری ترامپ از پذیرش نتیجه انتخابات، بیش از آنکه مانع انجام وظایف او شود، مایه آبروریزی برای آمریکاست. وی تصریح کرد: امیدوارم رئیسجمهور ترامپ قبل از آنکه به تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ برسیم، قدری فرهیخته شود!
* اولین گزارش به بایدن؟
به واسطه عدم اطلاعرسانی رسانههای آمریکایی اطلاع دقیقی از اوضاع فعلی ساختارهای نظامی و امنیتی آمریکا در دست نیست. اخراج وزیر دفاع و شایعه گسترده احتمال اخراج رئیس سیا میتواند دلیلی بر آشفتگیهای فراوان سیستم امنیتی و نظامی آمریکا در این روزها باشد که تا استقرار دولت بعدی احتمالا بیشتر هم میشود. همین آشفتگیها هم احتمالا سبب شد بخشی از سیستم امنیتی آمریکا دیروز نخستین گزارش خود به بایدن را به وی بدهد. هنوز مشخص نیست این گزارش با اطلاع یا رضایت ترامپ بوده یا خیر اما با توجه به اینکه ترامپ همچنان خود را پیروز انتخابات 13 آبان میداند، بعید است این اطلاعرسانی با اطلاع وی بوده باشد.
در همین ارتباط دیروز تیم جو بایدن در بیانیهای اعلام کرد رئیسجمهور منتخب آمریکا روز سهشنبه (به وقت آمریکا) درباره مسائل امنیت ملی آمریکا گزارشهایی دریافت خواهد کرد. در بیانیه روز دوشنبه تیم بایدن آمده است: روز سهشنبه ۱۷ نوامبر جو بایدن، گزارشی درباره امنیت ملی در ویلمینگتون ایالت دلاور دریافت خواهد کرد که در بخشی از آن حضور خبرنگاران و عکاسان هم هست. بر این اساس کامالا هریس، معاون رئیسجمهور منتخب هم حضور خواهد داشت اما مشخص نیست چه شخصی این جلسه را برگزار خواهد کرد و آیا عضوی از دولت ترامپ در آن مشارکت خواهد داشت یا خیر.
* معرفی 3 مسؤول ارشد کاخ سفید
در حالی که هنوز جدال حقوقی و رسانهای ترامپ با دموکراتها بر سر نتیجه انتخابات ادامه دارد، دیروز نیویورکتایمز گزارش داد یکی از منابع نزدیک به فرآیند انتقال قدرت به جو بایدن اعلام کرد «جنیفر بریجید اومالی دیلان» که مدیر کارزار انتخاباتی نامزد دموکراتها بود و ماموریت خود را با موفقیت به پایان رساند، جانشین مدیر کارکنان کاخ سفید خواهد بود. «سدریک آلریچموند» هم که نماینده ایالت لوییزیانا در مجلس نمایندگان آمریکاست، به احتمال بسیار زیاد صندلی نمایندگی را به مقصد کاخ سفید ترک میکند تا یکی از مشاوران ارشد بایدن باشد. همچنین «استیو ریچتی» که رئیس کارکنان معاون رئیسجمهوری آمریکا در دوران پیشین حضور بایدن در کاخ سفید بود، پس از ۴ سال بار دیگر به واشنگتندیسی بازمیگردد تا این بار مشاور رئیسجمهوری شود. با اعلام رسمی نخستین گروه از حلقه نزدیک بایدن، هر سه در کمترین فاصله از اتاق رئیسجمهوری آمریکا صاحب اتاق کار خواهند شد و از مقامهای ارشد بال غربی کاخ سفید به شمار میروند.
* میشل اوباما: امتناع ترامپ از انتقال قدرت شرمآور است
در همین حال میشل اوباما، همسر باراک اوباما که کمتر حاضر به اظهارنظرهای سیاسی میشود، دیروز مانعتراشی دونالد ترامپ در مسیر انتقال قدرت به دولت جدید جو بایدن را شرمآور توصیف کرد. میشل اوباما با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: دونالد ترامپ دروغهای نژادپرستانهای درباره شوهرم منتشر کرده بود که خانوادهام را به خطر انداخت. این چیزی نبود که من آماده بخشش آن باشم اما میدانستم که به خاطر کشورمان، باید قدرت و پختگی پیدا کنم تا عصبانیت خود را کنار بگذارم. همسر باراک اوباما یادآور شد به رغم دروغهای ترامپ، او پس از انتخابات سال ۲۰۱۶ ملانیا ترامپ را به عنوان بانوی اول آمریکا در کاخ سفید مورد استقبال قرار داد و درباره تجربیات خود با او صحبت کرد.
* مشاور امنیت ملی آمریکا: به نظر میرسد بایدن در انتخابات پیروز شده است
رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: در صورتی که پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا ثابت شود، انتقال قدرت به صورت بسیار حرفهای انجام خواهد شد. وی که با شبکه خبری انبیسینیوز مصاحبه میکرد، گفت: به نظر میرسد بایدن در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شده است.
* سخنان پمپئو درباره روند انتقال قدرت
وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با نشریه فرانسوی لوفیگارو گفت: به قانون اساسی آمریکا ایمان کامل دارم و انتظار دارم روند انتقال انجام شود.
مایک پمپئو گفت: کاملا اطمینان دارم روزها و هفتههای آتی نشان خواهد داد ما تا چه حد به چارچوب قانون اساسی در این انتخابات علاقهمند هستیم. فرآیند گذار اجرا (انتقال قدرت) و وظایف داخلی و خارجی ما رعایت خواهد شد.
* افزایش جرائم نفرتمحور در آمریکا
پلیس فدرال آمریکا از افزایش آمار «جرائم نفرتمحور» از جمله قتل ناشی از تیراندازی در بخشهای مختلف این کشور سال ۲۰۱۹ خبر داد. به نوشته روزنامه «واشنگتنپست» بر اساس آماری که روز دوشنبه پلیس فدرال آمریکا منتشر کرد سال ۲۰۱۹، ۵۱ فقره قتل ناشی از جرائم نفرتمحور در این کشور رخ داده که از آغاز آمارگیری پلیس فدرال آمریکا در دهه 90 میلادی بالاترین رقم محسوب میشود. آمار سال ۲۰۱۹ همچنین از افزایش ۱۴ درصدی آن دسته از جرائم به نسبت میزان مشابه در سال ۲۰۱۸ حکایت دارد. بر اساس دادههای پلیس فدرال، میزان جرائم نفرتمحور در آمریکا در سال ۲۰۱۹، 7/2 درصد افزایش نشان میدهد. جرایم با گرایش جنسی نیز با ۱۱۹۵ مورد کماکان در سطح گذشته است. این دادهها همچنین نقش تیراندازیها را در ۲ سال گذشته به عنوان عامل مهم در قتل با انگیزه نفرت در آمریکا نشان میدهد. در تازهترین مورد و در پی تیراندازیهای مرگبار آخر هفته در شیکاگو، ۴ نفر از جمله یک جوان ۱۸ ساله کشته و ۲۶ نفر دیگر زخمی شدند.
* خطای انتخاباتی در ایالت جورجیا
پایگاه خبری AJC دیروز نوشت: مقامهای ایالت جورجیا پس از بازشماری آرای این ایالت متوجه شدهاند بیش از 2600 رأی در شهر فلوید در این ایالت شمرده نشده است. گابریل استرلینگ، از مقامهای ایالت جورجیا شمرده نشدن این آرا را «خطایی عجیب» توصیف کرد و گفت مقام مسؤول انتخابات در شهر فلوید باید از سمتش استعفا کند. بر اساس این گزارش، به حساب آوردن این 2600 رأی میتوانست 800 برگه رأی از اختلاف دونالد ترامپ را با رقیبش جو بایدن کم کند. از این 2600 برگه رای، 1643 رأی متعلق به ترامپ و 865 رأی متعلق به جو بایدن بوده است. علت بروز این اشتباه این بوده که مقامهای شهر فلوید، آرای موجود در یک کارت حافظه را وارد دستگاه شمارش آرا نکردهاند. با وجود این، «براد رافنسپنگر» وزیر کشور ایالت جورجیا (مقام مسؤول برگزاری انتخابات در این ایالت) گفت: رهبران حزب جمهوریخواه از جمله لیندسی گراهام برای حذف آرای قانونی در انتخابات، به او فشار آوردند تا رئیسجمهوری آمریکا برنده انتخابات در این ایالت اعلام شود و بتواند 16 رای الکترال آن را به دست آورد.
***
دکتر سید محمد مرندی در گفتوگو با «وطن امروز»:
رکود اقتصادی منجر به تداوم دوقطبی و اعتراضات در آمریکا خواهد شد
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات سال 2016 منجر به ظهور و بروز گفتمانی در ایالات متحده و بخشهایی از اروپا شد که از آن به عنوان راستگرایی یا ملیگرایی افراطی یاد میشود. تکیه اصلی این گفتمان هم بر پایه رفتارهای نژادپرستانه و تبعیضآمیز نسبت به اقلیتهای نژادی بود. همین مساله یکی از عوامل مهمی بود که اقلیتهای نژادی در انتخابات امسال از جو بایدن حمایت کنند. تا اینجای کار جو بایدن به عنوان رئیسجمهور منتخب آمریکا در رسانهها معرفی شده و احتمال معرفی شدن وی به عنوان رئیسجمهور جدید آمریکا در ژانویه 2021 بالاست. اما موضوعی که در این بین مغفول مانده این است که آیا پیروزی بایدن در انتخابات به معنای شکست قطعی و همیشگی گفتمان ترامپ و حامیان وی در آمریکاست یا اینکه باید منتظر تنشهای بیشتر در جامعه آمریکا به واسطه این شکاف و دوقطبی عمیق بود؟ «وطن امروز» در همین رابطه در گفتوگو با دکترسید محمد مرندی، استاد دانشگاه و کارشناس ارشد مسائل آمریکا به بررسی این موضوع پرداخت.
* * *
* از زمان اعلام نتایج انتخابات آمریکا شاهد برپایی تجمعات طرفداران ترامپ در شهرهای مختلف بویژه واشنگتندیسی و پنسیلوانیا هستیم. این تجمعات تاثیری بر روندهای سیاسی و اجتماعی آمریکا خواهد گذاشت؟
بیش از 70 میلیون نفر در این دوره انتخابات به ترامپ رای دادند و این آرا با وجود همه سانسورهای رسانهای علیه وی به او اختصاص پیدا کرده است. این امر به معنای کثرت قابل توجه طرفداران ترامپ و گفتمانی است که او هدایت میکند. ترامپ توانسته در ایالتهای مرکزی اکثریت مطلق آرا را هم به دست بیاورد و این هم مساله مهمی است. از این جهت طرفداران ترامپ قدرت زیادی دارند که میتواند منشأ تحولات سیاسی - اجتماعی باشد. این مهم زمانی جدیتر جلوه میکند که نگاهی به شرایط اقتصادی آمریکا بیندازیم. در حال حاضر ایالات متحده در یک رکود عمیق اقتصادی قرار گرفته و طبیعتا اگر این وضعیت در دوره رئیسجمهور بعدی بهبود پیدا نکند، معترضان فعلی به نتایج انتخابات، موضوعات مهمتری برای تجمع و تظاهرات علیه وضع موجود خواهند داشت و تاثیر آن حتما بیشتر از اعتراضات به انتخابات خواهد بود. بیان این نکته هم مهم است که بدانیم نژادپرستی در آمریکا با آمدن ترامپ شکل نگرفته و از ابتدای تاریخ آمریکا این گفتمان وجود داشته است اما نژادپرستان در دوره ترامپ فرصت بیشتری برای ظهور و بروز داشتهاند.
* یکی از سؤالات موجود درباره تظاهرات این است که بدنه حزب جمهوریخواه با ترامپ و طرفدارانش همراه خواهد بود یا خیر؟
رویکردی که بعد از اعلام نتایج و تاکید ترامپ بر تقلب از سوی حزب جمهوریخواه شاهد هستیم این است که جز چند سناتور، کلیت بدنه جمهوریخواهان تمایلی به حمایت از این ایده ترامپ ندارند و حتی در مواردی مخالف ترامپ هم هستند، هر چند حامیان وی خواستار تغییر نتیجه باشند. شاهد این مدعا هم رفتاری است که از سوی چهرههای شناختهشده حزب جمهوریخواه و رسانههای مطرح این حزب مثل فاکسنیوز میبینیم که توجه چندانی به اعتراضات ندارند. از این جهت میتوان گفت حزب جمهوریخواه در این عرصه حمایت قطعی و همهجانبه از ترامپ نمیکند.
* آیا میتوان این دودستگی در جامعه آمریکا و انشقاق در حزب جمهوریخواه را نشانهای از افول آمریکا دانست؟
واقعیت این است که کلید افول قدرت آمریکا از سالها قبل زده شده و این کشور سالهاست در مسیر افول قرار گرفته است و ربطی هم به یک حزب خاص ندارد. دموکراتها هم در سال 2016 بعد از باخت در انتخابات، روسیه را متهم به دستکاری در انتخابات کردند؛ موضوعی که هیچ وقت ثابت نشد. ترامپ هم چین را مقصر مشکلات کشورش معرفی میکرد. مساله آمریکا این است که این کشور به لحاظ اقتصادی نسبت به دوران پس از فروپاشی شوروی بسیار ضعیف شده است. زمانی آمریکا بیش از 40 درصد اقتصاد دنیا را در اختیار داشت اما اکنون سهم آن کمتر از 15 درصد است. ضعف اقتصادی آمریکا که بخشی از آن مربوط به سیاستهای جنگطلبانه در عراق و افغانستان و دیگر نقاط دنیاست سبب شده اوضاع به جایی برسد که آنها حتی با متحدان اروپایی خود بر سر سهمشان از تامین بودجه ناتو به مشکل بخورند. در کنار این موارد طبیعتا نارضایتیهای داخلی به این افول سرعت خواهد بخشید.