گروه سیاسی: تحریم و باز هم تحریم! شاید این را بتوان خلاصه‌ای از تمام عمر دولت روحانی دانست؛ واژه‌ای که هیچ‌گاه از مرکزیت گفته‌های مقامات دولتی خارج نمی‌شود؛ چه از روزی که روی کار آمدند و وعده برداشتن آن را دادند و چه حالا که در پایان عمر خود هنوز در پاسخ به هر نقد و پرسشی، مطالبات را به تحریم‌های خارجی حواله می‌دهند. چند روز پیش بود که حسن روحانی به یاد سال‌های نخست دولت خود از فرصت‌شناسی دولت برای رفع تحریم‌ها سخن گفت تا مردم بدانند حتی اگر این دفتر نیز به پایان آمده باشد، کماکان حکایت تحریم برپاست و نباید پرسشی درباره عملکرد قوه مجریه داشته باشند. روز دوشنبه نیز محمدباقر نوبخت در پاسخی نه‌چندان مرسوم و با ادبیاتی انتخاباتی، خطاب به رئیس مجلس نامه‌ای نوشت و از جانب مردم ایران گفت: امروز مردم ایران به جای اعانه و یارانه از مدیران خود رفع تحریم و برداشتن زانوی زور از گلوی اقتصاد ایران را با حفظ عزت ‌ملی‌ طلب می‌کنند. در این میان در نهایت روز گذشته نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت در دفاعی تمام قد از عملکرد مقامات دولتی، مجددا همه مشکلات را به تحریم‌ها حواله داد و گفت: امروز تفسیر نادرستی از تلاش‌های دولت می‌شود. نمی‌دانم چرا عده‌ای از این می‌گویند که مساله آمریکا به ما ربطی ندارد اما خودشان خوشحال یا ناراحت می‌شوند. فارغ از اینکه در انتخابات آمریکا چه گذشته، یک تفسیر نادرست از فعالیت‌های دولت شده است. اگر ما از تحریم صحبت کرده‌ایم و از تحریم‌گران حرف زده‌ایم، این به عنوان چشم دوختن به خارج نیست. اگر ما از به دست آوردن حق ایرانیان از فرصت جهانی برای توسعه گفتیم و از عقب راندن تحریم حرف زدیم، باید به طور جدی با آثار تحریم مقابله کرد اما تحریم را هم باید عقب راند. ربیعی تاکید کرد: در شورای امنیت کاری کردیم که آمریکا حتی ۲ رای هم نداشته باشد؛ این کار بزرگی است. چرا نباید این کار را انجام دهیم؛ آیا این کار به منزله این است که شما چشم به خارج دوخته‌اید؟ این تفسیر نادرست ظلم به دولت و ستم به ملت است. ظلم به دولت است برای اینکه این واقعیت را کتمان می‌کنند که دولت به ‌رغم تحریم‌ها و تلاش‌های دشمنان برای پاشیدن ناامیدی تلاش زیادی کرده است. وی گفت: علت بسیاری از نگرانی‌های موجود در نسل‌های دهه 60 به بعد، نبود امید است و وظیفه داریم در جهت امید فعالیت کنیم و زیرساخت‌های آن را باید آماده کنیم. حتی با فشارهای سخت متحمل شده در داخل تلاش کردیم اقتصاد ملی را تاب‌آور کنیم. عدم این کار جفا به مردم است. ربیعی با بیان اینکه حتی دادگاه‌های بین‌المللی، رژیم آمریکا را به واسطه آسیب زدن به ایران به واسطه تحریم‌ها محکوم می‌کنند، ادامه داد: جامعه جهانی از قانون‌شکنی دولت ترامپ علیه مردم ایران به حقیقت رو آورده است. کم‌اهمیت دانستن تحریم‌ها بی‌رحمانه‌تر از اعمال تحریم‌هاست و کسانی که تحریم‌ها را کم‌اهمیت می‌شمارند، به شایستگی مردم ایران برای خودباوری اعتقاد ندارند. ما باید از مزیت‌های جهانی استفاده کنیم و سیاست‌های ظالمانه‌ای که آمریکا علیه ما داشته را به عقب برانیم. سخنگوی دولت در ادامه با اشاره به اینکه ما از رنج ناشی از تحریم آگاه هستیم و اساسا زندگی مردم مساله ملی و جدی همه ما است، اظهار داشت: اگر قرار باشد من می‌توانم با آمار و ارقام از رنج‌های بیشتری سخن بگویم ولی آیا این دلیل بر این است که شما تلاش دولت برای عقب راندن تحریم را مورد اتهام قرار بدهید؟ وی با اشاره به اینکه دولت از فرصت‌های جهانی که حق مردم ایران است، کوتاه نخواهد آمد و از هر فرصتی که ایجاد شود، استفاده خواهیم کرد، ادامه داد: متاسفانه برخی برای تضعیف دولت به گونه‌ای حرف می‌زنند که انگار آمریکا سردار سلیمانی را ترور نکرده و ما را ترور اقتصادی نکرده است. ربیعی خاطرنشان کرد: دولت از نقد استقبال می‌کند اما تلاش‌هایی را که برای عقب راندن تحریم می‌شود بدون اینکه انگ و برچسب بزنید که این تلاش یعنی دلبستگی شما به فضای خارجی [ببیند]؛ این حرف نادرستی است. 

 

* پرسش بی‌پاسخ

دومینوی اظهارات مقامات دولتی در سطوح مختلف برای تکمیل پازلی که تحریم را به عنوان متغیر اصلی تمام مسائل اقتصادی بازشناسی کند، در روزهای اخیر و پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شدت بیشتری گرفته است. در این میان هر قدر آنها تلاش می‌کنند با پیش کشاندن صورت ‌مساله تحریم‌ها از الگوی مدیریتی خود دفاع کنند، باز این سوال مطرح می‌شود که دستاورد این مدیریت در از این میان برداشتن یا کاهش تاثیرگذاری تحریم‌ها چه بوده است؟ آیا تکرار این گزاره که تمام مشکلات کشور ناشی از تحریم‌های آمریکاست و متقابلا نشان ندادن هیچ تجربه موفقی در مهار این تهدید به تعیین‌کنندگی بیش از پیش تحریم‌ها منتهی نشده است؟ پاسخ به این پرسش‌ها هر قدر هم که برای مقامات دولتی نامطلوب باشد، بخش اصلی واقعیت را برملا می‌کند. لحن ادبیات مقامات دولت در ماه‌های پایانی عمر خود هیچ شباهتی به دولتی که باید عملکرد خود را شرح دهد، ندارد. آنها هنوز همانند سال 92 فارغ از درست و غلط، نقطه کانونی همه مشکلات را در تحریم‌های آمریکا می‌یابند و انتظار مردم برای بهبود شرایط را به تغییر رفتار آمریکا پیوند می‌زنند؛ رفتاری که البته در پایان عمر 8 ساله دولت بسیار تندتر از روزهای نخست دولت روحانی است. پاسخگویی به این پرسش که برای مهار فشار و ایجاد تغییر در رفتار آمریکا چه اقداماتی از سوی روحانی و کابینه‌اش شده است، به مراتب ضروری‌تر از تشریح نتایج تحریم‌های آمریکا، آن هم از زبان مردم ایران است.