امانوئل مکرون در ادامه سیاست اسلامستیزی قوانین محدود کردن مسلمانان و زمینه سازی برای اخراج آنها از فرانسه را اعلام کرد
رضا عدالتیپور: اقدام جدید امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه در ایجاد محدودیتهای بیشتر علیه جامعه مسلمانان این کشور سبب شده گمانهزنیهای متفاوتی پیرامون این تصمیم و تبعات ناشی از آن مطرح شود. در این بین کلیدواژه مشترک همه این تحلیلها دامن زدن دولت فرانسه و شخص مکرون به ایجاد دودستگی در جامعه فرانسه و ترویج اسلامهراسی با هدف سوءاستفاده از این وضعیت است. در کنار این مورد، مساله ایجاد ترس و اقداماتی جهت مهاجرت اجباری و سلب تابعیت از بخشی از شهروندان مسلمان فرانسه و حتی احتمال اخراج آنها از این کشور به منظور در اقلیت نگه داشتن جامعه مسلمانان فرانسه هم از دیگر اهداف این رویکرد دولت فرانسه درنظر گرفته میشود.
* اولتیماتوم مکرون به مسلمانان
به گزارش «وطن امروز»، رئیسجمهوری فرانسه در ادامه اقدامات اسلامستیزانه خود که در ظاهر با نام حمایت از آزادی بیان و قانون اساسی فرانسه صورت میگیرد، در روزهای گذشته با اعمال یک ضربالاجل 15 روزه از رهبران «شورای عبادت مسلمانان فرانسه» خواسته است از سند موسوم به «منشور ارزشهای جمهوریخواهانه» فرانسه حمایت کنند و به آن بپیوندند. بنا بر آنچه در رسانههای فرانسوی منتشر شده، در این منشور ۲ موضوع نفی اسلام سیاسی و مقابله با هر گونه دخالت خارجی در بین گروههای مسلمان فرانسوی به عنوان ۲ اصل بنیادین و مشخص آورده خواهد شد و در کنار آن با اشاره به رعایت لوایحی که از سوی دولت فرانسه برای آنچه مقابله با اسلامگرایی افراطی ذکر شده، مجازاتهایی نظیر ۶ ماه حبس و در مواردی اخراج از کشور برای سرپرستان خانوادههای مسلمان که آموزش مذهبی در خانه را برای فرزندانشان در نظر گرفتهاند اعمال میشود. همچنین شورای عبادت موظف به ایجاد مجموعهای برای آموزش امامان جماعت مساجد شده تا بنا بر ملاحظات دولت فرانسه اسلام را آنطور که دولت این کشور مدنظر قرار داده در مساجد مطرح کنند. علاوه بر این، امامان جماعت منتخب، از سوی این شورا کارتهای شناسایی خاصی را دریافت خواهند کرد و در صورت عدول از رعایت آموزههای آن علاوه بر از دست دادن جایگاه، در مواردی با اخراج از کشور مواجه خواهند شد.
* هدف مکرون از اجرای این دستورالعمل چیست؟
روندی که مکرون از چند ماه گذشته در نحوه مواجهه با مسلمانان و گروههای اسلامی فرانسه آغاز کرده است نشان میدهد وی در ۲ بعد کوتاهمدت و بلندمدت به شکل جدی قصد تضعیف جامعه مسلمانان و مبارزه با رشد اسلامگرایی در فرانسه را دارد. این مقابله هرچند به نام مقابله با اسلامگرایی افراطی و تروریسم مطرح میشود ولی واقعیت امر این است که مکرون و به طور کلی دولت فرانسه با توجه به افزایش جمعیت جامعه مسلمان فرانسه در سالهای اخیر سعی در محدودسازی مسلمانان دارد. از سوی دیگر شخص مکرون با اهداف سیاسی در داخل فرانسه، از این جهت که پایگاه حزبی مشخصی ندارد، نیازمند حمایت بخشی از جامعه فرانسه برای انتخابات آتی است و در این بین وی قصد دارد با جلب حمایت نژادپرستان فرانسوی و اسلامستیزان سکولار سبد رای این بخش از جامعه را به خود جلب کند.
* آیا این منشور مشکلات را حل خواهد کرد؟
پس از اعلام این خبر، مباحث متعددی درباره اثربخش بودن این منشور و همچنین تاثیرگذاری شورای عبادت فرانسه بر اقدامات جامعه مسلمانان فرانسه مطرح شد. یکی از نکات قابل توجه در این بین که از سوی جریانهای سوسیالیستی فرانسه هم مطرح شده این است که این رفتار مکرون عملا یک محدودسازی ظالمانه است که حتی در مقایسه با رفتار بریتانیا با ایرلندیها نیز افراطیتر است. از این رو احتمال اینکه این اقدام مکرون منجر به افزایش خشونت و رشد گروههای ستیزهجو شود بیشتر است. در کنار این موارد باید یادآور شد اساسا شورای عبادت مسلمانان فرانسه که در دوره وزارت کشور نیکلا سارکوزی تاسیس شده نهتنها از پیشینه قابل توجهی در جامعه مسلمانان برخوردار نیست که حتی علمای آن نیز به لحاظ مشروعیت و محبوبیت در بین گروههای اسلامی چندان شناختهشده نیستند و نمیتوان آنها را نماینده جامعه مسلمانان فرانسه دانست. بر این اساس میتوان انتظار داشت اقدام اخیر دولت فرانسه جدای از نمایشی بودن آن منجر به رشد خشونت در فرانسه خواهد شد.
* مکرون دنبال چیست؟
منشوری که مکرون مطرح کرده در حقیقت چیزی نیست جز محدود کردن فعالیتهای مسلمانان در فرانسه. خط به خط منشوری که مکرون تحت عنوان «جمهوریخواهی» به دنبال اجرای آن است در لایههای خود خط تحدید فعالیتهای مسلمانان در فرانسه را دنبال میکند که احتمالا میتواند الگویی برای سایر دولتهای اروپایی در آیندهای نهچندان دور هم باشد. سند مکرون همچنین میکوشد با مدیریت فعالیتهای مسلمانان در فرانسه، قرائت خود از اسلام را به جامعه مسلمانان فرانسه تحمیل کند. در لایه پنهان این تصمیم، این را نیز باید در نظر گرفت که محدود کردن همه مسلمانان در نهایت به تقویت افراطگرایی منجر میشود. از سویی منشور مکرون در نقطه مقابل همه شعارهای آزادیخواهانهای است که اروپاییها بویژه فرانسه در حوزه ادیان مدعی آن بودند.