گروه سیاسی: متن کامل گزارش نوامبر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره راستی‌آزمایی و نظارت بر جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مورخ ۱۱ نوامبر ۲۰۲۰ منتشر شد. این متن دارای 40 بند مربوط به بخش‌های مقدمه، سابقه، فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام، اقدامات شفاف‌سازی، سایر اطلاعات مرتبط و خلاصه تشکیل می‌شود. 

به گزارش «وطن امروز»، نکته قابل تامل این گزارش اما به بندهای 33 تا 35 اختصاص دارد؛ جایی که آژانس توضیحات ارائه شده از سوی ایران درباره ۲ مکان تازه‌ای که اخیرا رافائل گروسی در سفرش به تهران مجوز دسترسی و بازرسی آژانس به آنها را دریافت کرده بود را رضایت‌بخش ندانسته و همچنین به لحاظ فنی نامعتبر ارزیابی کرده است و خواستار شفافیت بیشتر و اطلاعات تکمیلی‌تر از سوی تهران شده است. 

در بند 33 این گزارش آمده: «در فوریه ۲۰۱۹ آژانس ذرات اورانیوم طبیعی ساخت بشر در مکانی که توسط ایران به آژانس اظهار نشده بود را شناسایی کرد. بر اساس اطلاعات تکمیلی ارائه شده از سوی ایران، آژانس از ۲ تاسیسات اظهار شده ایران نمونه‌برداری محیطی انجام داد. ارزیابی آژانس از تحلیل این نمونه‌برداری‌ها این بوده که برخی یافته‌ها با اطلاعات دریافتی از ایران عدم همخوانی نداشته‌اند اما تعدادی از یافته‌ها وجود دارند که درباره آنها لازم است ایران به سوالاتی پاسخ دهد و شفاف‌سازی و ارائه اطلاعات کند. این یافته‌های دیگر، شامل حضور ذرات با ایزوتوپ‌های تغییر یافته اورانیوم با غنای پایین در یک محل اظهار نشده از سوی ایران، با حضور قابل تشخیص U-236 و اورانیوم کمی تهی شده هستند». 

در ادامه و بند 34 می‌خوانیم: «در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۰ ایران اطلاعات و توضیحات بیشتری را در این باره ارائه کرد. درباره ذرات اورانیوم با غنای پایین یافت شده، ایران اظهار داشت که شواهد مربوط به چنین آلودگی در دست تحقیقات است».

همچنین بند 35 این گزارش به این شرح است: «آژانس توضیحات ارائه شده از سوی ایران را رضایت‌بخش محسوب نمی‌کند، چرا که از لحاظ فنی دارای اعتبار نبودند و بر همین مبنا، درخواست اطلاعات و شفافیت بیشتری از ایران کرد. آژانس، همچنین مدت زمانی که این موضوعات در دست بررسی است را مدنظر دارد. در ۵ نوامبر ۲۰۲۰ ایران اطلاعات بیشتری درباره توضیحات خود به آژانس ارائه کرد. در مکاتبه مورخ ۹ نوامبر ۲۰۲۰ متعاقب ارزیابی این اطلاعات جدید، آژانس به ایران اطلاع داد که کماکان اطلاعات ارائه شده از سوی ایران را از لحاظ فنی معتبر محسوب نمی‌کند. ارائه توضیحات کامل و فوری از سوی ایران درباره وجود ذرات اورانیوم ساخت بشر به شمول ذراتی که ایزوتوپ‌های‌شان تغییر یافته است، در مکانی که به آژانس اظهار نشده‌اند، لازم است».

این ادعاهای آژانس در شرایطی در گزارش درج شده است که این سازمان در دوره جدید خود به مدیریت رافائل گروسی نشان داده در مواجهه با پرونده هسته‌ای کشورمان از رویه فنی فاصله گرفته و جنبه‌هایی از سیاسی‌کاری به فعالیت‌های آژانس اضافه کرده که باعث فاصله گرفتن از بی‌طرفی آژانس در ماموریت‌های خود شده است. 

آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در رویکرد جدید خود تلاش می‌کند برای بهانه‌جویی بیشتر زمینه‌سازی کرده و با ایجاد سوالات جدید و ابهامات تازه پرونده کشورمان را وارد یک مناقشه با چرخه درخواست‌های تازه کند و به این وسیله ایفا‌کننده مأموریت نانوشته‌ای برای فشار آمریکا و غرب به ایران باشد. 

 بر این اساس بود که آژانس با اتکا به گزارش‌های رژیم صهیونیستی خرداد سال جاری قطعنامه‌ای ضدایرانی در شورای حکام تصویب کرد. اما این پایان داستان نبود و رافائل گروسی،‌ مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با سفر به ایران موفق شد به توافق با سازمان انرژی هسته‌ای و وزارت امور خارجه دست یابد و مجوز دسترسی بازرسان آژانس به ۲ مکان ادعایی تازه را از تهران کسب کند. بویژه اینکه سفر مدیر کل آژانس به تهران در مقطعی که موضوع تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت شکست خورد این شائبه را به وجود آورد که گروسی در ازای این اتفاق امتیاز جدیدی از دولت روحانی کسب کرده است. با این حال رافائل گروسی که طی این مدت با مصاحبه‌های متعدد علاقه زیادی از خود نشان داده که در کانون توجهات رسانه‌ای باشد در گفت‌وگو با برنامه «هارد تاک» بی‌بی‌سی طی ادعایی عجیب و بحث‌برانگیز رسما اعلام کرد توافق اخیر این آژانس با تهران «پایان داستان» نیست. 

این ادعای مدیر کل آژانس در حالی بیان شد که صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی 29 شهریور در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت اعلام کرد: مسؤولان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کردند براساس اطلاعاتی که دارند، بعد از بازرسی از ۲ محل تعیین شده، درخواست دیگری ندارند. 

ادعای تازه آژانس مندرج در گزارش نوامبر درباره مکان‌های تازه بازرسی شده در ایران که سخاوتمندانه توسط محمدجواد ظریف و عباس عراقچی به آژانس واگذر شده سوال‌های تازه‌ای درباره تسامح دولت و وزارت امور خارجه روحانی با رویکرد غیرحرفه‌ای و مغرضانه آژانس ایجاد می‌کند. 

از جمله این سوال که بهتر نبود وزارت امور خارجه و سازمان انرژی هسته‌ای دولت دوازدهم با دسترسی دادن به یک مکان، مجوز آژانس برای دسترسی به مکان‌های بیشتر را منوط به حل‌وفصل مکان اول می‌کردند و به چه اعتباری لازم است در شرایطی که هزینه اجرای برجام از جمله بازرسی‌های سنگین و فراپروتکلی یک‌طرفه بر عهده ایران است امتیازهای جدید به آژانس واگذار شود؟ ادعاهای نامربوط آژانس در عدم رضایت آژانس از توضیحات فنی ایران نمایانگر به سوخت دادن کارت‌های برنده ایران توسط ظریف و عراقچی در مواجهه با طرف‌های مقابل کشورمان است و جواب بهانه‌جویی تازه آژانس پس از سخاوت و تسامح دولت روحانی بر عهده ظریف و عراقچی به عنوان مقامات ارشد مذاکره‌کننده است.

***

[غریب‌آبادی: یک‌پنجم بازرسی‌های آژانس از ایران است]

کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان در سازمان‌ملل و سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در گفت‌وگو با خبرآنلاین اظهار کرد: طبق موافقتنامه جامع پادمان، تزریق گاز به سانتریفیوژها باید از قبل به اطلاع آژانس برسد. ایران، شفاف‌ترین کشور در فعالیت‌های هسته‌ای خود است. ما بیش از یک‌پنجم کل بازرسی‌های آژانس در سطح جهان را پذیرا هستیم. به خاطر این سطح از همکاری و شفافیت است که اظهارات برخی کشورها را صادقانه تلقی نمی‌کنیم. وی افزود: ما به صورت شفاهی و کلی، مدیر کل آژانس را در جریان حادثه نطنز قرار دادیم. برای پیگیری حقوقی، نیاز به تدوین گزارش و جمع‌بندی نهایی این حادثه است که مراحل خود را طی می‌کند. به طور همزمان، ایران اقدامات مختلفی را برای ارتقای مداوم امنیت تاسیسات هسته‌ای و ایمنی کارکنان آنها و محیط و همچنین اقدام متناسب علیه مسببان این حادثه اتخاذ می‌کند.