گروه‌بین‌الملل: دیدار وزرای خارجه عربستان و ترکیه در حاشیه نشست شورای وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در نیجر و ابراز تمایل ۲ طرف به برقراری روابط حسنه بین ۲ کشور، به منزله یک تغییر گفتمان و چرخش 180 درجه‌ای مواضع نسبت به ماه گذشته تلقی می‌شود. دلیل این تغییر رویکرد بدون شک در ارتباط با ملاحظات اردوغان و ملک‌سلمان درباره دولت بعدی آمریکا و نحوه مواجهه با آنهاست. از این رو عربستان با هدف کاهش فشارهای حقوق بشری و ترکیه با هدف مقابله با تحریم‌ها به سمت یک ائتلاف ناخواسته در حرکتند اما واقعیت جاری منطقه این است که ۲ کشور به دلیل اختلافات جدی در ایدئولوژی و نحوه حکمرانی نمی‌توانند در بلندمدت روابط سازنده‌ای داشته باشند. 

 

* تلاش عربستان برای بهبود روابط با ترکیه

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه که برای شرکت در نشست شورای وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در نیجر به سر می‌برد با فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه سعودی دیدار و گفت‌وگو کرد. به گزارش «وطن امروز»، طرفین درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای گفت‌وگو کردند. این نخستین دیدار وزرای خارجه ۲ کشور از سال 2018 و پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی واشنگتن‌پست است. طی ماه‌های اخیر دولت سعودی که اختلاف با آنکارا را به تحریم کالاهای ساخت این کشور با هدف ضربه ۲۰ میلیارد دلاری به اقتصاد ترکیه کشانده بود، در چرخشی آشکار اکنون متمایل به بهبود روابط با دشمن پیشین خود شده است. برخی منابع این دیدار را تلاشی در جهت تغییر رویکرد عربستان نسبت به ترکیه تحت تاثیر تحولات انتخابات آمریکا برآورد کرده‌اند. چاووش اوغلو بعد از این دیدار در توئیتی ادعا کرد که کشورش اهمیت ویژه‌ای برای روابط با عربستان سعودی قائل است. فیصل بن‌فرحان هم در جریان برگزاری نشست سران گروه ۲۰ که روزهای شنبه و یکشنبه گذشته به صورت مجازی به میزبانی عربستان برگزار شد، روابط ۲ کشور را «خوب و فوق‌العاده» ارزیابی کرد. این دیدار یک هفته بعد از آن انجام می‌شود که به گفته خبرگزاری‌ها در تماس تلفنی سلمان بن‌عبدالعزیز، شاه عربستان با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، همزمان با تشکیل سران گروه ۲۰ دوطرف بر لزوم باز ماندن راه‌های گفت‌وگو میان ۲ کشور تاکید کردند. 

 

* کنار گذاشتن اختلافات گذشته برای مقابله با مشکلات آتی

تغییر گفتمان در روابط عربستان و ترکیه در روزهای گذشته حاکی از این است که مقامات ۲ کشور به دنبال ایجاد ائتلاف‌های منطقه‌ای و هر چند کوتاه‌مدت به منظور پیشگیری و مقابله با محدودیت‌هایی هستند که احتمالا از سوی دولت آینده آمریکا به آنها اعمال خواهد شد. به نظر می‌رسد گام ابتدایی برای بهبود روابط از سوی سعودی‌‌ها صورت گرفته و اردوغان نیز به آن چراغ مثبت نشان داده است. در این بین عربستان خواهان کنار گذاشته شدن پرونده خاشقجی از سوی ترکیه و به تبع آن کاهش فشارهای حقوق بشری علیه خود است. از سوی دیگر ترکیه که با استفاده از روابط شخصی اردوغان- ترامپ توانسته بود در سال‌های گذشته به ماجراجویی در منطقه و فرامنطقه خود بپردازد، با تداوم این روند نگران اعمال تحریم‌های اقتصادی‌ای است که احتمالا از سوی دولت بعدی آمریکا علیه آن اعمال خواهد شد. از این جهت ترکیه به دنبال باز کردن راه‌های تامین مالی و همچنین استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای برای کاهش فشار تحریم‌هاست.